Η Ενδοκρινολογία είναι η επιστήμη που πραγματεύεται τη βιολογική δράση των ορμονών σε κάθε κύτταρο. Οι ορμόνες με πολύπλοκες ορμονικές επιδράσεις και νοητικές διεργασίες λειτουργούν σαν δημιουργοί και τροποποιητές συναισθημάτων.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, κάτω από την επίδραση του έσω κόσμου μέσω των ορμονών και του έξω περιβάλλοντος, μέσα από τις αισθήσεις, ιδίως όραση και ακοή, παράγει συναισθήματα. Το ίδιο και η τέχνη σε κάθε της μορφή, έτσι και η ζωγραφική, λειτουργεί σαν δημιουργός και τροποποιητής συναισθημάτων μέσα από χρώματα, εικόνες, φως, μέσα από το γυμνό, το ντυμένο, το χαρούμενο, το μελαγχολικό, το σώμα, τη φύση.
Το συναίσθημα δεν είναι κάτι απλό, δεν είναι αίσθηση αλλά είναι κάτι βαθύ εσωτερικό που επιδρά στο σώμα με δάκρυ, χαμόγελο, καρδιακό ρυθμό, εφίδρωση και την ψυχή και εκφράζεται με την φωνή τη στάση του σώματος και την μιμική του προσώπου, αποκαλύπτοντας την χαρά την λύπη, τον φόβο, τον θυμό, το μίσος, την θλίψη, το άγχος, την ευτυχία, την έκπληξη, την αποστροφή,την ντροπή, την ελπίδα. Τα συναισθήματα, λοιπόν, είναι αποτέλεσμα περίπλοκων ορμονικών επιδράσεων του συνειδητού και ασυνείδητου νου, σύνθετη υποκειμενική συνειδητή εμπειρία αποτέλεσμα του συνδυασμού νοητικών καταστάσεων ψυχοσωματικών εκφράσεων και βιολογικών αντιδράσεων του σώματος.
Η τέχνη θεραπεύει
Οι επιστήμονες παγκοσμίως σήμερα εκτιμούν και τεκμηριώνουν ότι οι δημιουργικές διαδικασίες μπορούν να καταπολεμήσουν όχι μόνο ψυχικές αλλά και βιολογικές ασθένειες.
Η θεραπευτική δύναμη της τέχνης, του φωτός και της φύσης πλέον είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι ενισχύει και στηρίζει την υγεία και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το να βλέπεις εκπληκτικά μνημεία, θαύματα τέχνης όπως η capella sistina ή το να ακούς το Ave Maria του Σούμπερτ βελτιώνει, καταπολεμά, θεραπεύει χρόνια νοσήματα. Ειπεισέρχεται ακόμα και στις διαδικασίες της γήρανσης.
Η τέχνη μειώνοντας τα επίπεδα των χημικών ουσιών, εμποδίζει ( φλεγμονώδεις αντιδράσεις ) που μπορούν να ενεργοποιήσουν παθήσεις οπως σακχαρώδης διαβήτης, έμφραγμα, αρθρίτιδα, αυτοάνοσα, νόσο Αλτσχάιμερ και άλλα νοσήματα.
Σε δύο πρόσφατες ξεχωριστές έρευνες υπάρχουν αυτά τα συμπεράσματα.
Η βίωση ευχάριστων συναισθημάτων που προκαλούνται από την τέχνη μέσω των αισθήσεων και διαμέσου του εγκεφάλου προκαλούν χαρά, ικανοποίηση, αγάπη, υπερηφάνεια, συμπόνοια, πάθος, δέος. Δείγματα από ιστούς και βλεννογόνους της στοματικής κοιλότητας που ελήφθησαν την ίδια μέρα απέδειξαν ότι ανευρέθησαν τα χαμηλότερα επίπεδα κυτοκινών, ιντερλευκίνης 6, φλεγμονωδών παραγόντων. Υπάρχει επίσης συσχέτιση των κυτοκινών και με την κατάθλιψη, όπου οι καταθλιπτικοί ασθενείς εμφανίζουν υψηλά επίπεδα proTNF.
Ο ρόλος των κυτοκινών
Μια τάξη βιολογικών τροποποιητών που δημιουργούν ένα δίκτυο μηνυμάτων εντός των κυττάρων, τα οποία μπορούν να μεταφερθούν από ειδικούς υποδοχείς, η δράση τους είναι ενζυμική και αποτελούν ρυθμιστές έκφρασης γονιδίων ελέγχοντας δομικές και λειτουργικές πρωτεΐνες. Αυτά τα πρωτεϊνικά μόρια που εκκρίνονται από τα κύτταρα στόχο έχουν εκτός των άλλων να ενεργοποιήσουν μια σειρά ανταποκρίσεων ( ανοσολογική απάντηση, διαφοροποίηση,ανάπτυξη).
Ο ρόλος των κυτοκινών είναι σημαντικός σε διάφορα νοσήματα. Ρυθμίζουν την ανοσολογική απάντηση επηρεάζοντας την εξέλιξη ασθενειών τόσο σε περιπτώσεις εξωγενών αντιγόνων όσο και του ιδίου του οργανισμού «αυτοάνοσα νοσήματα». Επίσης, οι κυτοκίνες κάνουν την εμφάνιση τους σε οξείες φλεγμονές αλλά και σε χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες. Αφού οι κυτοκίνες αποτελούν αυξητικούς παράγοντες για τα κύτταρα του ανοσολογικού συστήματος πιθανόν να αναστέλλουν την ανάπτυξη λεμφικών ή μυελωδών καρκίνων.
Σε περιόδους οικονομικών δυσκολιών, οικογενειακών προβλημάτων, προσωπικών απωλειών όπου το άγχος, το στρες και τα ψυχοσωματικά προβλήματα εντείνονται φαίνεται ότι η επίσκεψη σε μουσεία και αίθουσες τεχνών μειώνει τα επίπεδα του στρες και παίζουν τεράστιο ρόλο τόσο στην κοινωνική όσο και στην δημόσια υγεία. Σε αυτούς τους χώρους, εκτός του ότι διεγείρεται το ενδιαφέρον για γνώση, εκπαίδευση, δημιουργικότητα, κοινωνικοποίηση, η μείωση του στρες και η χαρά που επιτυγχάνεται μέσω των αισθήσεων βελτιώνει και την βιολογική μας υγεία.
Η τέχνη μπορεί να αμβλύνει, να μειώσει ή να αυξήσει σημαντικά τα επίπεδα των ορμονών που συσχετίζονται με το στρες (αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη, φυσικά οπιοειδή, ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ακετυλχολίνη και άλλους νευρομεταβιβαστες). Αυτό αφορά τόσο αυτούς που δημιουργούν όσο και αυτούς που απολαμβάνουν την τέχνη.
