Αϋπνία είναι η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο δυσκολεύεται να κοιμηθεί ή να διατηρήσει τον ύπνο του.
Πρόκειται για συχνό και βασανιστικό πρόβλημα. Η αϋπνία διακρίνεται σε παροδική και χρόνια. Η παροδική, διαρκεί λίγο, μπορεί όμως να επανεμφανίζεται και οφείλεται σε κάποιον εξωγενή παράγοντα και περνά χωρίς θεραπεία.
Ως χρόνια αϋπνία χαρακτηρίζονται οι διαταραχές του ύπνου που συμβαίνουν τουλάχιστον 3 νύχτες ανά εβδομάδα και διαρκούν πάνω από 3 μήνες.
Η χρόνια αϋπνία οφείλεται σε πολλές αιτίες, όπως: αλλαγές του περιβάλλοντος, ακατάλληλες συμπεριφορές, αλλαγές στις ώρες εργασίας, παθήσεις και φάρμακα.
Υπάρχουν πολλές παθολογικές καταστάσεις καθώς και φάρμακα που προκαλούν αϋπνία. Το καθημερινό άγχος είναι συχνή και σημαντική αιτία αϋπνίας, η οποία και αυτή με την σειρά της επιτείνει το άγχος.
Η συμπεριφορά και η καθημερινότητα συνδέονται με την αϋπνία και την προκαλούν ή την επιτείνουν. Το είδος της εργασίας και το ωράριο, ο μεσημβρινός ύπνος, οι ακατάστατες ώρες του ύπνου, η ενασχόληση με άλλα θέματα στο κρεβάτι, οι συνθήκες του περιβάλλοντος, ο φωτισμός, ο θόρυβος, η θερμοκρασία, οι ενοχλήσεις, η σωματική κόπωση πριν την κατάκλιση, το είδος και η ποσότητα της τροφής το βράδυ, το αλκοόλ, η καφεΐνη, το κάπνισμα επηρεάζουν τον ύπνο.
Αυτός που πάσχει από αϋπνία πρέπει να απευθύνεται στον ιατρό του και εφόσον χρειάζεται να παραπέμπεται στους ειδικούς.
Η αϋπνία αντιμετωπίζεται με φάρμακα και με τεχνικές γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να βοηθήσουν στον ύπνο, οι βενζοδιαζεπίνες (ηρεμιστικά), τα μη βενζοδιαζεπινικά υπνωτικά και οι αγωνιστές των υποδοχέων της μελανίνης. Τι ταιριάζει σε κάθε περίπτωση το αποφασίζουν από κοινού ο ιατρός και ο ασθενής. Τα διάφορα φυτικής προέλευσης φάρμακα είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Οι βελονιστές ισχυρίζονται ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την αϋπνία.
Τεχνικές χαλάρωσης όπως οι μυϊκές τάσεις και χαλάσεις, οι ελεγχόμενες αναπνοές, ο διαλογισμός και οι θετικές σκέψεις, ο έλεγχος των εξωτερικών ερεθισμάτων, η καθιέρωση σταθερών συνηθειών βοηθούν στην βελτίωση του ύπνου.
Χρήσιμες συμβουλές
Καθιερώστε ένα σταθερό ωράριο ύπνου.
Πηγαίνετε για ύπνο, χωρίς αναβολή, όταν νυστάξετε.
Χρησιμοποιείτε το κρεβάτι μόνο για τον ύπνο ή τον έρωτα.
Μην ασχολείσθε με άλλα θέματα όταν ξαπλώνετε.
Φροντίστε το περιβάλλον του υπνοδωματίου (θόρυβος, φωτισμός, θερμοκρασία, ενοχλήσεις).
Βγάλτε από το υπνοδωμάτιο τις ηλεκτρονικές συσκευές.
Να μην καταναλώνετε βαριά και πλούσια δείπνα.
Περιορίστε, ιδίως το βράδυ, τα αλκοολούχα και καφεϊνούχα ποτά (καφές, τσάι, coca cola, μαύρη σοκολάτα)
Λαμβάνετε νωρίς, πριν την κατάκλιση, τα τυχόν φάρμακα σας που έχουν διεγερτικές ιδιότητες
Όταν πηγαίνετε για ύπνο, ξεχάστε τις έγνοιες σας.
Μη κοιμάστε το μεσημέρι ή έστω ο μεσημεριανός ύπνος να μη διαρκεί πάνω από 30΄.
Να ασκείστε τακτικά αλλά να έχετε τελειώσει την άσκηση τουλάχιστον 3 ώρες πριν την κατάκλιση.
