Τυπικό πρωινό μιας τυπικής ημέρας. Σερβίρω καφέ, ζεσταίνω γάλα, ξεφλουδίζω φρούτα, ανοίγω λογαριασμούς, αλείφω φρυγανιές με βούτυρο, υπολογίζω υποχρεώσεις, στύβω ρόδια και πορτοκάλια. Μια στάλα μαρμελάδα στη φούστα, ένα μήνυμα στο κινητό, ένας πόντος στο καλσόν, ένα φιλί στον μπαμπά, ένα ξεχασμένο ραντεβού, ένα επιβεβλημένο meeting κι αμέτρητες αγωνίες: Τι θα φάνε; Πώς θα ντυθούν; Φτάνουν τα λαχανικά; Αρκεί το κρέας; Έχουμε πάνες; Τελειώνουν τα λεφτά; Στερεύει η υπομονή;
Εκείνη, η κόρη μου, έκπτωτη πριγκίπισσα από το βασίλειο της εργαζόμενης μαμάς, κάθεται σε μια γωνιά αγκαλιά με την Ροζούλα της και με χαζεύει. Χάζι βουβό, χωρίς χαμόγελο. Χάζι επικριτικό χωρίς συγχωροχάρτι. Χάζι που αν είχε λαλιά θα με αποκαλούσε «χαζή μαμά». Κάνω να την χαϊδέψω και τραβάει το μουτράκι της μακριά καρφώνοντας για ακόμη μια φορά στην καρδιά μου την ερώτηση-μαχαιριά: «Θα πας δουλειά;». Της γνέφω καταφατικά ματαιώνοντας και σήμερα την ελπίδα της πως η μαμά θα μείνει μαζί της. Δεν κλαίει, ούτε φωνάζει. Βαρέθηκε και να κλαίει και να φωνάζει. Παίρνει την Ροζούλα της, κατευθύνεται στο δωμάτιό της και κλείνει πίσω της την πόρτα δυνατά. Δεν θέλει, λέει, τίποτα. Αυτό που θέλει είναι να μείνει η μαμά μαζί της!
Η άποψη της ειδικού: «Όταν το παιδί θυμώνει ή παραπονιέται έντονα, οι μαμάδες χρειάζεται να εστιάζουμε σε εμάς κι όχι στο παιδί. Κάτι δεν έχουμε διαχειριστεί καλά εμείς σε αυτή την περίπτωση ώστε το παιδί να εκδηλώνει τέτοια συμπτώματα. Το παιδί μας αυτό που ζητάει από εμάς είναι προσοχή και ποιοτικό χρόνο. Χρειάζεται να αναρωτηθούμε αν ανταποκριθήκαμε σε αυτή την ανάγκη του μέσα στην ημέρα. Αν τείνουμε να μην το κάνουμε αυτό, τότε τα παράπονα θα αυξάνονται ολοένα και περισσότερο και με έναν μαγικό τρόπο θα επιτείνονται την στιγμή της αποχώρησης της μαμάς για τη δουλειά. Αυτό που είναι σημαντικό να κάνουμε είναι να φροντίζουμε από πριν να έχουμε ποιοτικό και δημιουργικό χρόνο με το παιδί μας. Ίσως θα βοηθούσε ιεροτελεστικά πάντα να αφιερώνουμε λίγα λεπτά πριν φύγουμε σε παιχνίδι. Οργανώστε καλύτερα τον χρόνο, ώστε οι οικιακές εργασίες να μην αποτελέσουν εμπόδιο σε αυτό. Είναι προτιμότερο να φύγουμε για δουλειά αφήνοντας το παιδί μας χορτάτο από παιχνίδι και αγκαλιά. Κάπως έτσι η ώρα του αποχωρισμού είναι λιγότερο επώδυνη και για τους δυο»
Βγαίνω στα «χαλάσματα» με βαλσαμωμένη ψυχή. Στα αυτιά μου αντηχεί η σιχαμερή ατάκα: «Κάνε τον σταυρό σου που έχεις τη δουλίτσα σου». Κινούμαι σημειωτόν για τη «δουλίτσα» μου χαζεύοντας γύρω μου την πόλη: θαμπά τζάμια, κλειστά μαγαζιά, ερειπωμένες παιδικές χαρές, περήφανος λαός σκυφτός στους δρόμους.
Μέσα μου βράζω. Το μυαλό μου, καζάνι έτοιμο να εκραγεί από κλισέ ατάκες τακτοποιημένων μαμάδων: «εγώ προτίμησα να αφιερώσω χρόνο στο παιδί και να βάλω σε δεύτερη μοίρα την δουλειά μου». Μαμάδες κρυμμένες πίσω από γεμάτα πορτοφόλια που ποτέ δεν έχουν τα κότσια να παραδεχτούν το αυτονόητο: πως αν δεν έχεις φράγκα δεν έχεις και περιθώρια επιλογής. Στην χύτρα της παράνοιας έρχονται να προστεθούν και απόψεις του στυλ: «Τώρα στην κρίση, μην λέτε ποτέ στα παιδιά ότι πρέπει να δουλεύετε πολύ γιατί έχετε ανάγκη τα χρήματα διότι έτσι θα αντιπαθήσουν την δουλειά…». Κι όμως. Όταν η πραγματικότητα αρχίζει να νοθεύει την μαγεία του παραμυθιού δεν οφείλουμε στα παιδιά μας την αλήθεια;
Η άποψη της ειδικού: «Βοηθάει πάντα το να μοιραζόμαστε με το παιδί μας τα θετικά μας συναισθήματα για τη δουλειά πχ. την ικανοποίηση ή την αξία που νιώθουμε ότι έχει για εμάς η εργασία μας, αφού μας βγάζει προς τα έξω έναν πιο δημιουργικό εαυτό. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώθει ότι είμαστε καλά μέσα μας όταν λείπουμε στη δουλειά. Στην αντίθετη περίπτωση, όπου το παιδί μας βλέπει συνεχώς αγχωμένους και παραπονούμενους σχετικά με θέματα της δουλείας μας, είναι προφανές κι αναμενόμενο ότι κι εκείνο θα εκδηλώσει παρόμοια συναισθήματα. Έχει σημασία να του μεταδίδουμε το μήνυμα ότι είναι σημαντικό να κάνουμε το οτιδήποτε με χαρά και θετική διάθεση, κι όχι σαν αγγαρεία λόγω βιοπορισμού και μόνο. Όταν το παιδί σου σε βλέπει χαρούμενο, παίρνει κι εκείνο χαρά. Το να πούμε «η δουλειά μου είναι σημαντική για εμένα γιατί εκεί γίνομαι καλύτερη, νιώθω δημιουργική και γεμίζω με σιγουριά ώστε να έρθω μετά σπίτι σε σένα δυνατότερη» δίνει στο παιδί την αίσθηση ότι η εργασία είναι μέρος της ζωής μας κι αναπόσπαστο εξίσου σημαντικό κομμάτι της για να υπάρχει ισορροπία.»
Στο πρώτο φανάρι κάνω αναστροφή. Παρκάρω όπως-όπως, ανεβαίνω δυο-δυο τα σκαλοπάτια, ανοίγω την πόρτα του σπιτιού και τρέχω στο δωμάτιό της. Η μικρή μου πριγκίπισσα κάθεται ακόμη στο ίδιο σημείο αγκαλιά με την Ροζούλα της. Με κοιτάζει και τα μάτια της λάμπουν. Της λέω την αλήθεια. Για τις δυσκολίες και για τις ομορφιές που γεννιούνται μέσα από αυτές! Για τις καθημερινές της δουλειάς και για το σαββατοκύριακο που θα κάνουμε τόσα πράγματα μαζί! Για την επόμενη φορά που θα πάμε μαζί στη «δουλειά της μαμάς»!”
Η άποψη της ειδικού: «Θα βοηθούσε πολύ αν μπορούσαμε να πάρουμε το παιδί μας μαζί μας μια μέρα στην εργασία μας, εφόσον είναι εφικτό, ώστε να δει από κοντά τι κάνει η μαμά όταν λείπει από το σπίτι. Κάπως έτσι εισάγουμε το παιδί και στην «επαγγελματική μας ζωή» και του δείχνουμε την εικόνα της εργαζόμενης μαμάς την οποία δεν μπορεί να δει στο σπίτι.»
Η μικρή μου σοφή, σηκώνεται όρθια, κορδώνει το λιλιπούτειο κορμάκι της, μου χαμογελάει γλυκά και μου χαρίζει τον κόσμο ολόκληρο με μια της μόνο φράση: “Μαμά, να πας δουλειά!”
Ευχαριστούμε την κυρία Χρύσα Βαλαμουτοπούλου, Παιδοψυχολόγο- Οικογενειακή Σύμβουλο MSc
