Η συζήτηση για θέματα σχετικά με το σεξ δεν είναι μία εύκολη υπόθεση γιαυτό και πολλοί γονείς όταν τα παιδιά αναφέρονται σε αυτό «γυρίζουν» την κουβέντα στο κλασικό «περί ανέμων και υδάτων» ή σηκώνουν τα μάτια προς τον ουρανό «αναζητώντας» τον… πατροπαράδοτο πελαργό. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, όσο δύσκολη κι αν είναι μια τέτοια κουβέντα με τα παιδιά μας, είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική!
Οι γονείς οφείλουν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες πληροφόρησης και περιέργειας του παιδιού τους προσφέροντάς του όση πληροφόρηση χρειάζεται.
Απαντήσεις ανάλογα με την ηλικία
Είναι σαφές ότι τα παιδιά έχουν διαφορετικά επίπεδα περιέργειας και κατανόησης και αυτό εξαρτάται από την ηλικία τους και από το επίπεδο ωρίμανσης τους.
Ένα πεντάχρονο παιδί θα είναι ευχαριστημένο με απλές απαντήσεις, όπως για παράδειγμα την απλή ερμηνεία ότι τα παιδιά δημιουργούνται από ένα σπόρο ο οποίος μεγαλώνει σε ειδικό χώρο μέσα στη μητέρα του. Αντιλαμβάνεται ότι ο πατέρας του βοηθά με το δικό του σπόρο, τον οποίον συνδυάζει με αυτόν της μητέρας του και έτσι το παιδί αρχίζει να μεγαλώνει.
Ένα οκτάχρονο παιδί μπορεί να χρειάζεται περισσότερες επεξηγήσεις. Μπορεί να θέλει να μάθει πώς φθάνει ο σπόρος του πατέρα του στον σπόρο της μητέρας του.
Οι γονείς σε τέτοια περίπτωση μπορούν να θέλουν να πουν ότι ο σπόρος του πατέρα που ονομάζεται σπερματοζωάριο προέρχεται από το πέος του και ότι συνενώνεται με τον σπόρο της μητέρας που ονομάζεται ωάριο μέσα στη μήτρα της. Μετά, το βρέφος αφού δημιουργηθεί, μεγαλώνει μέσα στην ασφάλεια της μήτρας της μητέρας για 9 μήνες μέχρι που να δυναμώσει αρκετά για να γεννηθεί.
Ένα εντεκάχρονο παιδί μπορεί να θέλει να μάθει περισσότερα. Σ’ αυτή την περίπτωση οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν εξηγώντας πως ένας άνδρας και μια γυναίκα ερωτεύονται και πως μπορεί να αποφασίσουν μετά να έχουν μεταξύ τους μια σεξουαλική σχέση. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μιλούν και να τονίζουν τις ευθύνες και τις συνέπειες που έρχονται μαζί με μια σεξουαλικά ενεργό ζωή. Η εγκυμοσύνη, οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες και τα αισθήματα σχετικά με το σεξ είναι σημαντικά θέματα που πρέπει να αναπτυχθούν. Όταν οι γονείς μιλούν στα παιδιά τους για τα θέματα αυτά, τα βοηθούν να πάρουν τις αποφάσεις που είναι οι πιο κατάλληλες για εκείνα χωρίς να νιώθουν ότι πρέπει να κάνουν κάτι προτού να είναι έτοιμα. Βοηθώντας τα παιδιά να καταλάβουν ότι οι αποφάσεις αυτές για να γίνουν χρειάζονται ωριμότητα και υπευθυνότητα, αυξάνονται οι πιθανότητες ότι τα παιδιά θα κάνουν τις σωστές επιλογές.
Οι έφηβοι έχουν διαφορετικές αντιλήψεις και ανάγκες. Αντιλαμβάνονται και τοποθετούν τον έρωτα και το σεξ μέσα στα πλαίσια των σχέσεων των συναντήσεων και γνωριμιών. Μπορεί να χρειαστούν βοήθεια σε θέματα που έχουν σχέση με την ένταση των δικών τους αισθημάτων που σχετίζονται με το σεξ. Μπορεί ακόμη να χρειάζονται βοήθεια διότι υπάρχει σύγχυση μέσα τους για την σεξουαλική τους ταυτότητα ή ακόμη για για την σεξουαλική τους συμπεριφορά σε μια σχέση. Ενδιαφέροντα και ανησυχίες σχετικά με τον αυνανισμό, την περίοδο, την αντισύλληψη, την εγκυμοσύνη, και τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες είναι πολύ συχνά στην εφηβική ηλικία. Η ανοικτή επικοινωνία και συζήτηση με τους γονείς όπως επίσης και η παροχή σωστής πληροφόρησης αυξάνει τις πιθανότητες ότι οι έφηβοι θα αναβάλουν τη σεξουαλική επαφή και θα χρησιμοποιήσουν τις κατάλληλες μεθόδους αντισύλληψης όταν θα αρχίσουν την σεξουαλική τους ζωή.
Βασικοί κανόνες επικοινωνίας
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής, όταν οι γονείς μιλούν με τα παιδιά ή τους έφηβους τους, είναι σε αρκετές περιπτώσεις βοηθητικό, να κάνουν τα ακόλουθα:
– Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να μιλούν και να κάνουν ερωτήσεις.
– Να επιδιώκουν να διατηρείται μια ήσυχη ατμόσφαιρα, χωρίς διάθεση άσκησης κριτικής για να μπορεί να γίνεται μια εποικοδομητική συζήτηση.
– Να χρησιμοποιούν λέξεις κατανοητές και εύκολες.
– Να καταβάλουν προσπάθεια για να μπορέσουν να υπολογίσουν το επίπεδο γνώσεων και κατανόησης του παιδιού τους.
– Να διατηρείται κατά την διάρκεια των συζητήσεων αυτών μια εύθυμη διάθεση και οι γονείς να μην διστάζουν να μιλάνε και για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι ίδιοι στα θέματα αυτά.
– Να συσχετίζουν την έννοια του σεξ με την αγάπη, την οικειότητα, το αίσθημα φροντίδας και σεβασμού και για το ίδιο το άτομο αλλά και για το σύντροφο του.
– Να υπάρχει ειλικρίνεια στην έκφραση των απόψεων του καθενός για θέματα που αφορούν τις αξίες και τις ανησυχίες.
– Να τονίζεται η σημασία των ευθυνών που προκύπτουν από τις επιλογές και τις αποφάσεις.
– Να βοηθούν τα παιδιά τους να κατανοούν σωστά τα υπέρ και τα κατά των επιλογών τους.
