Ο ισχυρισμός ότι είναι η ουρική αρθρίτιδα είναι νόσος των καλοφαγάδων είναι εν μέρει αληθής. Σίγουρα όμως επιβαρύνεται από την κακή διατροφή, αλλά και ενεργοποιείται από αυτή. Είναι επίσης κληρονομική και προσβάλλει κατά 90% τους άνδρες.
Το πρόβλημα δημιουργείται από την εναπόθεση (συσσώρευση) κρυστάλλων ουρικού οξέος μέσα στην άρθρωση. Η καθίζηση αυτή ονομάζεται υπερουριχαιμία και είναι αποτέλεσμα συνήθως υπερκατανάλωσης ζωικών τροφών και αλκοόλ ή ενδογενούς κακού μεταβολισμού των τροφών, ειδικότερα των πουρινών από τα ένζυμα του οργανισμού. Συνήθως εμφανίζεται ως οξεία επώδυνη αρθρίτιδα του μεγάλου δακτύλου του ποδιού (σε ποσοστό 50% των περιπτώσεων). Τότε η άρθρωση είναι πρησμένη, πονάει φρικτά και παρουσιάζει ερυθρότητα, κνησμό και απολέπιση.
Η πάθηση εμφανίζεται σε δύο αρκετά διαφοροποιημένες μορφές. Αρκετές φορές παρατηρείται μονίμως υπερουριχαιμία (δηλαδή ουρικό οξύ αίματος πάνω από 7,5 mg/100ml), ενώ άλλοτε ο ασθενής νιώθει υγιής, το ουρικό οξύ αίματος είναι κάτω από 6,5 mg/100ml, αλλά εμφανίζεται κρίση ουρικής αρθρίτιδας (ποδάγρα).
Η αύξηση του ουρικού οξέως μπορεί να οφείλεται στην υπέρμετρη λήψη τροφών που περιέχουν πουρίνες ή στην κληρονομική ανικανότητα του οργανισμού να τις μεταβολίζει σωστά, περίπτωση που έχει πιο επώδυνη πορεία. Ανάμεσα στις κρίσεις της αρθρίτιδας και της υπερουριχαιμίας παρεμβάλλονται χρονικά διαστήματα απόλυτης αποδρομής, όπου δεν υπάρχει καμία ενόχληση.
Η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να προκαλείται από:
- Αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, θαλασσινών, προϊόντων κυνηγιού και ιδιαίτερα εντοσθίων ζώων
- Αυξημένη λήψη αλκοόλ
- Αυξημένη ανακύκλωση ενδογενών πουρινών, καθώς αυτές παράγονται λόγω αιματολογικού ή άλλου νοσήματος
- Ελαττωμένη απέκκριση ουρικού οξέος από τους νεφρούς λόγω νεφρικής ανεπάρκειας
- Λήψη διάφορων φαρμάκων
Η δίαιτα και ο ρόλος του νερού
Για τη θεραπεία και την ανακούφιση σημαντικό ρόλο παίζει η δίαιτα. Πρέπει να αποφεύγεται η παχυσαρκία, η παρατεταμένη έντονη νηστεία και η αφυδάτωση. Η πλήρης απουσία τροφών που περιέχουν πουρίνες (π.χ. εντόσθια, νεφρά, συκωτάκια, σαρδέλες, ζωμοί κρέατος) δεν εγγυάται θεαματικά αποτελέσματα, αν και συνιστάται στη θεραπευτική αγωγή. Ανάλογος χειρισμός πρέπει να ακολουθείται και για το αλκοόλ. Αυτό πρέπει να αποφεύγεται, αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η συνετή κατανάλωση αλκοόλ στις μέρες όπου το νόσημα φυσιολογικά σιγεί, μπορεί να προκαλέσει εξάρσεις. Ωστόσο, η σπουδαιότερη καθημερινή συμβουλή είναι η άφθονη λήψη νερού. Αυτή πρέπει να ξεπερνάει τα συμβατικά όρια και να ανέρχεται πάνω από 4 λίτρα την ημέρα! Επίσης, υπάρχουν τροφές που επιτρέπονται αλλά και άλλες που κάνουν κακό.
Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται: Κοκορέτσι, εντόσθια, κατσίκι, αρνί, μοσχάρι, ζωμοί κρέατος, σαρδέλες, αυγοτάραχο, ταραμοσαλάτα, μαρίδες, θαλασσινά, μύδια, μπακαλιάρος, σολομός, σκουμπρί, αλκοόλ και μπίρα
Τροφές που επιτρέπονται: Νερό, χυμοί, χαμομήλι, αναψυκτικά, καφές, φρούτα, λαχανικά, μεγάλα ψάρια, κοτόπουλο, πάπια, αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά και γάλα, αυγά, ξηροί καρποί.
