Ο μηχανισμός του εγκεφάλου που μας επιτρέπει να διατηρούμε σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος μπορεί επίσης να αποτελεί το κλειδί για την ταχεία απώλεια βάρους, όπως υποστηρίζει μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Current Biology.
Κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, τα ποντίκια που χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα ακολούθησαν μια διατροφή με περιορισμένες θερμίδες, με τους επιστήμονες να ανακαλύπτουν ότι όταν μπλόκαραν έναν εγκεφαλικό υποδοχέα που κανονικά ρυθμίζει τη θερμότητα του σώματος παρατηρούνταν σημαντικές μειώσεις στο βάρος.
«Σχεδόν το 50% των τροφών που καταναλώνουμε κάθε μέρα χρησιμοποιούνται ως ενέργεια για τη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος. Όταν, όμως, η κατανάλωση τροφής είναι σπάνια, τα θηλαστικά προσαρμόζονται χαμηλώνοντας τη θερμοκρασία τους και περιορίζοντας τη δαπάνη ενέργειας και την απώλεια σωματικού βάρους», σημειώνει ο επικεφαλής της μελέτης και καθηγητής Bruno Conti.
Προσθέτει, μάλιστα, ότι κάποια είδη μπορούν να περάσουν σε κατάσταση απόλυτης χειμερίας νάρκης, με τους ανθρώπους φυσικά να μην ανήκουν σε αυτή την κατηγορία όταν βρίσκονται σε διατροφή περιορισμένων θερμίδων, αλλά να βιώνουν φυσικά χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που η απώλεια βάρους καθίσταται τόσο δύσκολη σε περίοδο δίαιτας.
Σε συνέχεια προηγούμενης έρευνάς τους, λοιπόν, ο Δρ. Conti και η ομάδα του διερεύνησαν τους κυτταρικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν την απόκριση ψύξης του σώματος στον περιορισμό των θερμίδων. Τα βιολογικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν υπέδειξαν την πιθανότητα οι οπιοειδείς ενώσεις που βρίσκονται φυσιολογικά στο σώμα να μπορούν να μετριάσουν αυτές τις επιπτώσεις.
Η ομάδα εξέτασε αν το μπλοκάρισμα της δραστηριότητας των υποδοχέων οπιοειδών θα επηρέαζε τη θερμοκρασία του σώματος στην περίοδο του θερμιδικού περιορισμού, πράγμα που όντως συνέβη. Προσδιόρισαν επίσης ότι ο μηχανισμός αυτός ρυθμιζόταν αποκλειστικά από έναν από τους τρεις γνωστούς τύπους υποδοχέων οπιοειδών, τον κ- οπιοειδή υποδοχέα. Το εύρημα είχε λογική εξήγηση, καθώς ο κ-υποδοχέας είναι αυτός που βρίσκεται περισσότερο σε αφθονία στον υποθάλαμο, το τμήμα του εγκεφάλου που θεωρείται ότι συμμετέχει στη ρύθμιση τόσο της θερμοκρασίας του σώματος όσο και της τροφής.
Έπειτα οι επιστήμονες προσπάθησαν να διαπιστώσουν αν με το μπλοκάρισμα του κ-υποδοχέα, το σώμα θα συνέχιζε να καίει θερμίδες για να ρυθμίσει τη θερμότητα όταν η τροφή είναι περιορισμένη. «Αναπτύξαμε ένα πειραματικό πρωτόκολλο που θα μας επέτρεπε να προσδιορίσουμε ποιες είναι οι αλλαγές που συμβαίνουν ως αποτέλεσμα της ρύθμισης θερμότητας και όχι της διατροφής», τονίζει ο Rigo Cintron-Colon, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Σε μια από τις κατηγορίες πειραμάτων, οι επιστήμονες παρατήρησαν δύο ομάδες αδύνατων ποντικιών που είχαν ήδη τεθεί σε διατροφή περιορισμένων θερμίδων για έξι εβδομάδες, με τη μία ομάδα στη συνέχεια να λαμβάνει ένα φάρμακο που θα εμπόδιζε τον κ- υποδοχέα. Η ομάδα ελέγχου προσαρμόστηκε στη νέα διατροφή και στο πλαίσιο απώλειας βάρους, ενώ η ομάδα πειραμάτων παρουσίασε μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας και έχασε 6% επιπλέον από το σωματικό της βάρος.
«Όταν μπλοκάραμε τον κ-υποδοχέα, τα ζώα δεν μείωσαν τη θερμοκρασία τους λόγω του θερμιδικού περιορισμού και έχασαν περισσότερο βάρος», τονίζει ο Δρ. Conti. Παρόμοια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και σε ποντίκια που είχαν αναπτύξει παχυσαρκία τεχνητά, μέσω της διατροφής. Το μπλοκάρισμα του κ-υποδοχέα οπιοειδών σε κατάσταση θερμιδικού περιορισμού σχεδόν διπλασίασε την απώλεια βάρους που θα υφίσταντο αυτά τα παχύσαρκα ζώα υπό κανονικές συνθήκες. Ωστόσο, όταν τους επιτράπηκε να φάνε ελεύθερα, το μπλοκάρισμα του κ- υποδοχέα οπιοειδών δεν είχε καμία επίδραση στη θερμοκρασία του σώματος και δεν άλλαξε τον φυσιολογικό ρυθμό απώλειας βάρους.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως πρόκειται για ένα εύρημα σημαντικό, καθώς δηλώνει ότι οι μηχανισμοί που εμποδίζουν τους κ-υποδοχείς οπιοειδών είναι εξίσου αποτελεσματικοί τόσο στα αδύνατα όσο και στα παχύσαρκα ποντίκια, αλλά η ιατρική πρακτική αυτή είναι ικανή να επηρεάσει το σωματικό βάρος μόνο στα ζώα που βρίσκονται σε δίαιτα.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν την πιθανότητα να σχεδιαστεί ένα φαρμακευτικό προϊόν ικανό να βοηθήσει εκείνους που προσπαθούν μάταια να χάσουν βάρος, παρά την προσκόλλησή τους σε μια διατροφή περιορισμένων θερμίδων. Το επόμενο βήμα των ερευνητών είναι να διερευνήσουν αν οι υπάρχουσες ιατρικές τεχνικές που μπλοκάρουν τον κ- υποδοχέα οπιοειδών μπορούν να αναπροσαρμόσουν το σκοπό τους προς την ασφαλή θεραπεία της παχυσαρκίας.
