Είναι γνωστό ότι τα άτομα που δουλεύουν νυχτερινές βάρδιες ή ταξιδεύουν συχνά σε διαφορετικές ζώνες ώρες έχουν αυξημένη τάση να γίνουν υπέρβαροι και να υποφέρουν από φλεγμονές του εντέρου. Η υποκείμενη αιτία για αυτό το ενοχλητικό φαινόμενο έχει υπάρξει αντικείμενο μελέτης από πολλούς επιστήμονες οι οποίοι προσπάθησαν να συσχετίσουν τις φυσιολογικές διαδικασίες με τη δραστηριότητα του κιρκαδιανού ρολογιού που ρυθμίζεται από τις εναλλαγές φωτός- σκότους.
Τώρα η ερευνητική ομάδα του Henrique Veiga-Fernandes ανακάλυψε ότι η λειτουργία μίας ομάδας ανοσοκυττάρων τα οποία είναι γνωστό πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην εντερική υγεία ελέγχονται άμεσα από το κιρκαδιανό ρολόι του εγκεφάλου. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Nature.
«Η έλλειψη ύπνου, ή οι μεταβολές στις συνήθειες ύπνου μπορούν να έχουν δραματικές συνέπειες στην υγεία προκαλώντας νόσους όπως οι Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου. Για να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό θέσαμε το ερώτημα αν τα ανοσοκύτταρα στο έντερο επηρεάζονται από το κιρκαδιανό ρολόι», δήλωσε ο Δρ. Veiga-Fernandes.
Ανάμεσα στα ανοσοκύτταρα που βρίσκονται στο έντερο η ομάδα ανακάλυψε ότι τα εγγενή λεμφοειδή κύτταρα τύπου 3 (ILC3s) ήταν ευαίσθητα στην τροποποίηση των γονιδίων που έλεγχαν το βιολογικό τους ρολόι.
«Αυτά τα κύτταρα διεκπεραιώνουν σημαντικές λειτουργίες στο έντερο: μάχονται κατά της λοίμωξης, ελέγχουν την ακεραιότητα του επιθηλίου του εντέρου και οργανώνουν την απορρόφηση των λιπιδίων. Όταν επηρεάσαμε τους βιορυθμούς τους βρήκαμε πως ο αριθμός των ILC3s στο έντερο είχαν μειωθεί σημαντικά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σοβαρή φλεγμονή διαπερνώντας τον εντερικό φραγμό και αυξάνοντας τη συσσώρευση λίπους».
Αυτά τα αποτελέσματα ώθησαν την ερευνητική ομάδα να εξετάσει γιατί τα ILC3 στο έντερο επηρεάζονταν τόσο πολύ από το κιρκαδιανό ρολόι του εγκεφάλου. Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δόθηκε με την εξεύρεση της σχέσης που αναζητούσαν.
Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν πώς ο επηρεασμός του κιρκαδιανού ρολογιού επηρέασε την έκφραση διαφορετικών γονιδίων στα ILC3s, βρήκαν ότι είχε ως αποτέλεσμα ένα πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα: ο μοριακός κωδικός συμπίεσης έλειπε. Φαίνεται λοιπόν πως τα ILC3s χρειάζεται να εκφράσουν μία πρωτεΐνη στη μεμβράνη τους η οποία χρησιμεύει ως μοριακός κώδικας συμπίεσης.
Σύμφωνα με τον Δρ. Veiga-Fernandes, αυτά τα αποτελέσματα είναι πολύ εντυπωσιακά. «Εξηγούν γιατί η εντερική υγεία των ατόμων κινδυνεύει στα άτομα που δουλεύουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. «Αυτός ο μηχανισμός είναι ένα όμορφο παράδειγμα εξελικτικής προσαρμογής. Κατά τη διάρκεια της μέρας το κιρκαδιανό ρολόι μειώνει τη δραστηριότητα των ILC3 για να προωθήσει τον υγιή μεταβολισμό των λιπιδίων. Αλλά τότε, το έντερο θα μπορούσε να υποστεί βλάβη κατά τη διάρκεια του φαγητού. Έτσι όταν ο χρόνος του φαγητού τελειώσει, ο εγκέφαλος επαναφέρει τα ILC3s πίσω στο έντερο, όπου πλέον χρειάζεται να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς και να προωθήσουν την αναγέννηση του επιθηλίου. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός πως οι άνθρωποι που δουλεύουν νύχτα ενδέχεται να υποφέρουν από φλεγμονώδεις εντερικές διαταραχές. Όλα έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι αυτός ο άξονας του νευροανοσοποιητικού είναι τόσο καλά ρυθμισμένος από το εγκεφαλικό ρολόι όπου κάθε αλλαγή στις συνήθειές έχει άμεση επίδραση σε αυτά τα σημαντικά ανοσοκύτταρα».
