Αν και η υποξία είναι γνωστό ότι παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον στους καρκινικούς όγκους να επιβιώσουν αντιστεκόμενοι στη θεραπεία και δίνοντας μεταστάσεις σε πολλαπλά σημεία του σώματος, μέχρι σήμερα η επίπτωσή της στα καρκινικά κύτταρα δεν ήταν καλά κατανοητή.
Μια νέα μελέτη όμως που δημοσιεύθηκε στο Nature Genetics και έγινε από ομάδα ειδικών στον Καναδά εντόπισε μοριακά «ορόσημα» της υποξίας (χαμηλά επίπεδα οξυγόνου) στην πρώτη ενδεχομένως παν-καρκινική ανάλυση για την έλλειψη οξυγόνου σε ανθρώπινους όγκους, με έμφαση στον καρκίνο του προστάτη.
Οι ερευνητές εστίασαν σε περισσότερους από 8.000 όγκους από 19 διαφορετικά είδη καρκίνου, περιλαμβανομένου του προστάτη από το Canadian Prostate Cancer Genome Network (CPC-GENE) και εντόπισαν κοινούς δείκτες της υποξίας, που μπορεί να βοηθήσουν στην πρόγνωση της επιθετικότητας του καρκίνου και άρα στη λήψη καλύτερων θεραπευτικών αποφάσεων.
Στα ευρήματα της μελέτης περιλαμβάνονται αρκετά γονίδια που είναι συχνότερα μεταλλαγμένα σε καρκίνους με υποξία, καθώς και νέες πληροφορίες για τα σχετιζόμενα με την υποξία πρότυπα της εξέλιξης του όγκου.
«Κοιτάζοντας μια μόνο πλευρά του καρκίνου είναι φυσικό να μην έχουν ολόκληρη εικόνα για την πολυπλοκότητα της νόσου. Αλλά εμείς μελετήσαμε τον πλούτο των δεδομένων για τον καρκίνο στον άνθρωπο, επιχειρώντας να κατανοήσουμε τη σημασία του περιβάλλοντος στον οποίο αναπτύσσεται ο όγκος. Κάναμε λοιπόν λεπτομερή εκτίμηση των γενετικών αλλαγών και δημιουργήσαμε μια βιολογική υπογραφή που αναδεικνύει τους ασθενείς που θα ωφεληθούν περισσότερο από τη θεραπεία», εξηγεί ο Vinayak Bhandari, κύριος συγγραφέας της μελέτης και υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Τορόντο.
Οι νέοι βιοδείκτες ανοίγουν επίσης τον δρόμο στους ερευνητές να αναπτύξουν θεραπείες που στοχεύουν ακριβώς στην υποξία του όγκου και χάρη σ’ αυτήν αναπτύσσουν ανθεκτικότητα στα υπάρχοντα θεραπευτικά σχήματα και δίνουν μεταστάσεις σε πολλαπλά σημεία του σώματος.
«Η κατανόηση των κοινών γενετικών χαρακτηριστικών των διαφόρων μορφών καρκίνου είναι καίριας σημασίας για την διάγνωση και τη θεραπεία. Το εφαλτήριο μας ήταν η ανικανότητα διαφοροποίησης μεταξύ επιθετικού και μη καρκίνου του προστάτη, αλλά η μελέτη μας φέρνει στο φως νέα στοιχεία για το πως οι θεραπείες μπορούν να είναι αποτελεσματικές σε πολλές διαφορετικές μορφές της νόσου», σχολιάζει ο Δρ. Paul Boutros από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Ο καθηγητής Robert Bristow, διευθυντής στο Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου στο Μάντσεστερ και εκ τω ιδρυτών του CPC-GENE συμπληρώνει ότι «η υποξία στο παρελθόν είχε σχετιστεί με την επιθετικότητα του καρκίνου, αλλά οι μηχανισμοί δια των οποίων πυροδοτούνταν αυτή η διαδικασία στους όγκους δεν είχε κατανοηθεί καλά από γενετική σκοπιά. Τώρα μόλις ξεκινάμε να ερευνούμε στοιχεία από καινοτόμες κλινικές μελέτες που στοχεύουν στην υποξία και τα μη φυσιολογικά γενετικά δεδομένα, παράλληλα».
