Επιστήμονες από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας στη Bethesda των ΗΠΑ βρήκαν ότι τα εγκεφαλικά δίκτυα αναπτύσσονται διαφορετικά σε άνδρες και γυναίκες κατά τη διάρκεια της εφηβείας, με τα αγόρια να παρουσιάζουν αύξηση στη συνδεσιμότητα συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου, ενώ στα κορίτσια παρατηρείται μείωση. Οι αναλύσεις αυτές επικεντρώθηκαν σε περιοχές του εγκεφάλου που είχαν προηγουμένως αναγνωριστεί ως επικίνδυνες για ανάπτυξη διαταραχών της διάθεσης στους ενήλικες, υποδεικνύοντας έναν συσχετισμό, που πρέπει, πάντως, να ελεγχθεί. Η εργασία αυτή δημοσιεύθηκε στο Translational Psychiatry.
Σύμφωνα με την επικεφαλής ερευνήτρια, Δρ. Monique Enst, «γνωρίζουμε ότι οι διαταραχές της διάθεσης, ειδικά το άγχος και η κατάθλιψη, εμφανίζονται δυσανάλογα σε κορίτσια και αγόρια και ότι οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να βιώσουν κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Βρήκαμε, λοιπόν, ότι η περίοδος της εφηβείας σχετίζεται με σημαντικές εγκεφαλικές αλλαγές στις περιοχές που σχετίζονται με τη διάθεση. Πρέπει, όμως, να είμαστε προσεκτικοί στην ερμηνεία αυτών των αλλαγών, καθώς χρειάζεται πρώτα να εξακριβώσουμε το συσχετισμό που παρατηρείται μεταξύ των εγκεφαλικών αλλαγών και των τυχαίων αλλαγών στη διάθεση».
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, οι επιστήμονες ανέλυσαν εγκεφαλικές απεικονίσεις 147 κοριτσιών και 157 αγοριών ηλικίας 13-15 ετών, τα οποία βρίσκονταν σε διάφορα στάδια της εφηβείας, από το εντελώς προεφηβικό μέχρι και την πλήρη ωριμότητα. Παρακολούθησαν και εξέτασαν τους εφήβους την ώρα που βρίσκονταν μέσα στον μαγνητικό τομογράφο, αναλύοντας την εγκεφαλική τους δραστηριότητα για να μετρήσουν πόσο ισχυρή είναι η επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών περιοχών (λειτουργία που είναι ονομάζεται λειτουργική συνδεσιμότητα). Οι τιμές της λειτουργικής συνδεσιμότητας αυτών των περιοχών συσχετίστηκαν με την ωριμότητα κατά την εφηβεία.
«Στο παρελθόν οι εγκεφαλικές απεικονίσεις των εφήβων καταγράφονταν σε σχετικά μεγάλη ηλικία, ενώ στη συγκεκριμένη μελέτη μπορέσαμε να καταγράψουμε τις εγκεφαλικές αλλαγές στην κατάσταση της εφηβείας. Διαπιστώσαμε, λοιπόν, ότι για κάθε ισοδύναμη αλλαγή στην κατάσταση της εφηβείας, η λειτουργική συνδεσιμότητα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου αυξανόταν στα αγόρια σε ποσοστό 6,5% κατά μέσο όρο και μειωνόταν στα κορίτσια σε ποσοστό 7,2% κατά μέσο όρο (αποτελέσματα εξίσου σημαντικά στατιστικά). Ειδικότερα, αυτές οι εγκεφαλικές περιοχές βρίσκονται μεταξύ του έσω προμετωπιαίου φλοιού και του βρεγματικού φλοιού.
Συνδυαστικά, αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι υπάρχουν αντίστροφες αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα αγοριών και κοριτσιών, καθώς αυτά μεταβαίνουν στην εφηβεία και αυτό το αναπτυξιακό μοτίβο αρσενικού/θηλυκού μπορεί να αποτελεί παράγοντα-κλειδί στο ρόλο που ίσως παίζει η εφηβική ανάπτυξη στην εμφάνιση διαταραχών της διάθεσης.
Το επόμενο κρίσιμο βήμα είναι να εξεταστεί ο ρόλος της εγκεφαλικής συνδεσιμότητας στην ανάπτυξη της κατάθλιψης καθώς οι έφηβοι μεγαλώνουν. Με λίγα λόγια, στις μελλοντικές μελέτες θα αποσαφηνιστεί η σημασία αυτών των επικοινωνιακών αλλαγών στον εγκέφαλο που γερνά και θα διαπιστωθεί αν οι αλλαγές προστατεύουν ή αυξάνουν την ευαλωτότητα.
