Τα παχύσαρκα άτομα τείνουν να εμφανίζουν συρρίκνωση του εγκεφαλικού ιστού τους ήδη από τη μέση ηλικία, ειδικά αν τα περιττά κιλά είναι συσσωρευμένα στην περιοχή της κοιλιάς, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που δημοσιεύεται στο Neurology.
Επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Loughborough στην Αγγλία ανέλυσε στοιχεία για 9.652 ενήλικες, 55 ετών κατά μέσο όρο. Το 19% ήταν παχύσαρκοι.
Τόσοι οι άνδρες όσο και οι γυναίκες παχύσαρκοι είχαν μικρότερο όγκο φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο από τα άτομα με φυσιολογικό σωματικό βάρος. Η φαιά ουσία περιέχει τα περισσότερα εγκεφαλικά νευρικά κύτταρα, ενώ η λευκή τις ίνες που συνδέουν μεταξύ τους τα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις φαιάς ουσίας παρατηρήθηκαν σε άτομα που είχαν περιττά κιλά συγκεντρωμένα στην περιοχή της μέσης. Ενώ οι διαφοροποιήσεις συγκριτικά με τα άτομα με φυσιολογικό βάρος ήταν εμφανείς σε αρκετές περιοχές του εγκεφάλου, περιλαμβανομένης και αυτής που ρυθμίζει τη συμπεριφορά και την κίνηση.
Πάντως και παλαιότερες έρευνες είχαν δείξει ότι η συρρίκνωση της φαιάς ουσίας συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας μακροπρόθεσμα.
Ο επικεφαλής ερευνητής της παρούσας μελέτης Mark Hamer σημειώνει ότι «η επιστημονική έρευνα για τον συσχετισμό παχυσαρκίας και άνοιας είναι σε εξέλιξη και δεν θα πρέπει να θεωρούμε τα όποια ευρήματα δημοσιοποιούνται ως καταληκτικά. Και στην περίπτωση της δικής μας μελέτης, λοιπόν, εντοπίσαμε ένα συσχετισμό και σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε προς το παρόν να ισχυριστούμε ότι η παχυσαρκία κάνει την φαιά ουσία να συρρικνώνεται».
Προσθέτει δε ότι, «εφόσον προς το παρόν μετρήσαμε την φαιά ουσία σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, δύσκολα μπορούμε να ερμηνεύσουμε τις παρατηρούμενες διαφορές ως προς την κλινική αξία τους».
Η Claudia Satizabal επίκουρη καθηγήτρια Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης σχολιάζει ότι «είναι σημαντικό να αναζητάμε πρώιμες ενδείξεις των κινδύνων εκδήλωσης άνοιας, όπως η συρρίκνωση του εγκεφάλου, ώστε να μπορούμε να ενεργήσουμε προληπτικά. Για παράδειγμα, τα παχύσαρκα άτομα θα μπορούν να μπουν σε μια διαδικασία απώλειας βάρους με στόχο την μείωση των πιθανοτήτων εκδήλωσης άνοιας στο μέλλον».
Και ως προς το εύλογο ερώτημα γιατί η παχυσαρκία επιδρά κάπως στον εγκέφαλο, ο Δρ. Hamer εικάζει ότι ο συσχετισμός απορρέει από το γεγονός ότι, παθήσεις όπως η υπέρταση και ο διαβήτης τύπου 2 που σχετίζονται με την παχυσαρκία μπορούν να επιφέρουν βλάβες στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία, κάτι που με τη σειρά του επηρεάζει την ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο.
Οι Βρετανοί ερευνητές συνεκτίμησαν και κατά πόσο οι συμμετέχοντες έπασχαν από καρδιακή νόσο, διαβήτη ή υπέρταση, αν ήταν καπνιστές, κατανάλωναν αλκοόλ ή γυμνάζονταν. Αλλά ακόμη και μετά την αξιολόγηση αυτών των παραμέτρων, η παχυσαρκία από μόνη της σχετιζόταν με μικρότερο όγκο φαιάς ουσίας.
Αυτό δείχνει ότι ενδεχομένως το ίδιο το πλεονάζον λίπος να παίζει ρόλο, καθώς εκκρίνει διάφορες ορμόνες και μεταβολικά υποπροϊόντα που επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου.
