Νέα έρευνα αναδεικνύει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του ρινικού ψεκασμού με εσκεταμίνη στη θεραπεία της κατάθλιψης σε άτομα που δεν έχουν ανταποκριθεί σε προηγούμενη αντικαταθλιπτική θεραπεία.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο American Journal of Psychiatry και αποτελεί μία από τις βασικές μελέτες που οδήγησαν στην πρόσφατη έγκριση του ρινικού σπρέι εσκεταμίνης από τον Εθνικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA), σε συνδυασμό με ένα από του στόματος αντικαταθλιπτικό, για χρήση σε άτομα με κατάθλιψη ανθεκτική στη θεραπεία.
Σύμφωνα με τον Michael Thase, έναν εκ των συγγραφέων της μελέτης, η τρίτη φάση της διπλά τυφλής, ελεγχόμενης μελέτης διεξήχθη σε 39 κέντρα εξωτερικών ασθενών από τον Αύγουστο του 2015 έως τον Ιούνιο του 2017 και αφορούσε περίπου 200 ενήλικες με μέτρια έως σοβαρή κατάθλιψη και ιστορικό μη ανταποκρίσεως σε τουλάχιστον δύο αντικαταθλιπτικά. Οι συμμετέχοντες κατατάχθηκαν τυχαία σε μία από τις δύο ομάδες. Η μία ομάδα αντικατέστησε την υπάρχουσα θεραπεία της με ρινικό ψεκασμό εσεταμίνης (56 ή 84 mg δύο φορές την εβδομάδα) μαζί με ένα καινούργιο αντικαταθλιπτικό (ντουλοξετίνη, εσιταλοπράμη, σερτραλίνη ή βενλαφαξίνη παρατεταμένης αποδέσμευσης). Η άλλη ομάδα αντικατέστησε την υπάρχουσα θεραπεία της με ένα εικονικό φάρμακο ψεκασμού (placebo) σε συνδυασμό με ένα νέο αντικαταθλιπτικό.
Η βελτίωση της κατάθλιψης μεταξύ των συμμετεχόντων στην ομάδα της εσκεταμίνης ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από αυτών στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου την 28η ημέρα, ενώ παρόμοιες βελτιώσεις παρατηρήθηκαν και σε προηγούμενα χρονικά σημεία.
Όσον αφορά στις παρενέργειες της εσκεταμίνης, εμφανίστηκαν λίγο μετά τη λήψη του φαρμάκου και σταμάτησαν 1,5 ώρα αργότερα, ενώ οι ασθενείς βρίσκονταν στην κλινική. Τις πιο συχνές παρενέργειες αποτελούσαν η δυσκολία συγκέντρωσης, η ναυτία, ο ίλιγγος, η δυσγευσία (στρέβλωση της αίσθησης της γεύσης) και η ζάλη. Το 7% των ασθενών στην ομάδα της εσκεταμίνης διέκοψε τη μελέτη λόγω αυτών των παρενεργειών.
«Αυτή η δοκιμή ήταν μία από τις βασικές για την ανασκόπηση της θεραπευτικής αγωγής με εσκεταμίνη για ασθενείς με ανθεκτική κατάθλιψη. Η θεραπεία όχι μόνο αποδείχθηκε αποτελεσματική, αλλά η βελτίωση που προσέφερε ήταν εμφανής μέσα στις πρώτες 24 ώρες. Ο καινοτόμος μηχανισμός δράσης της εσκεταμίνης, σε συνδυασμό με την ταχύτητά της, υποδεικνύουν πόσο σημαντική είναι αυτή η εξέλιξη για τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν δυσκολία στη θεραπεία της κατάθλιψης», δήλωσε ο Δρ. Thase.
Σε συνοδευτικό της μελέτης σχόλιο, πάντως, ο Alan Schatzberg από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ επισημαίνει αρκετούς τομείς στους οποίους υπάρχει έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με τη βέλτιστη χρήση της εσκεταμίνης, όπως για παράδειγμα το για πόσο καιρό και πόσο συχνά πρέπει να συνταγογραφείται, δημιουργώντας ανησυχίες σχετικά με τις πιθανότητες κατάχρησής της. Ο Δρ. Schatzberg σημειώνει ότι ενώ η εσκεταμίνη μπορεί να είναι χρήσιμη για πολλούς ασθενείς με κατάθλιψη, «υπάρχουν περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις σχετικά με τον ρινικό ψεκασμό της, γι’αυτό και η εφαρμογή της πρέπει να ελεγχθεί και στην κλινική πράξη».
