Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής μας αλλά και τα ωράρια της εργασίας μας μπορούν να «ξεκουρδίσουν»το βιολογικό μας ρολόι, όσοι όμως εργάζονται σε εναλλασσόμενες βάρδιες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διάφορων προβλημάτων υγείας όπως η πρόσληψη περιττού βάρους και η εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη σύμφωνα με νέα μελέτη από τη Σχολή Ιατρικής Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; «Όταν ο εξωτερικός κόσμος δεν συμβαδίζει με τους εσωτερικούς ρυθμούς του σώματός μας, ο μεταβολισμός πληρώνει το τίμημα», υπογραμμίζει ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, Mitchell A. Lazar, διευθυντής του Ινστιτούτου Penn Medicine για τον Διαβήτη, την Παχυσαρκία και τον Μεταβολισμό. «Το παρατηρήσαμε αυτό στη μελέτη μας και πιστεύουμε ότι αυτό συμβαίνει με παρόμοιο τρόπο όταν οι άνθρωποι εργάζονται διαφορετικές ώρες που δεν ευθυγραμμίζονται με τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος».
Για να αποδείξουν οι ερευνητές την αστοχία αυτή του συγχρονισμού του βιολογικού ρολογιού και του καθημερινού τους προγράμματος, πραγματοποίησαν ένα πείραμα σε ποντίκια, δημιουργώντας μια σχετική αναντιστοιχία, αλλάζοντας τη λειτουργία ενός μορίου στον εγκέφαλό τους, μειώνοντας τον κιρκαδικό τους ρυθμό από 24 σε 21 ώρες της μέρας. Τα ποντίκια κέρδισαν περισσότερο βάρος, είχαν υπέρταση και περισσότερο λίπος στο ήπαρ, καταστάσεις που διορθώθηκαν με την αναπροσαρμογή αυτή των ωρών της ημέρας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο Science Advances, αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο από αυτόν τον κιρκαδικό αποσυγχρονισμό είναι οι εργαζόμενοι σε βάρδιες, αλλά και όσοι εργάζονται πολλές ώρες, ολονύκτια ή και με ακανόνιστες περιόδους ξεκούρασης ανάμεσα στην εργασία, διατρέχοντας υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, σακχαρώδους διαβήτη και μεταβολικών νοσημάτων.
Το πείραμα
Πιο συγκεκριμένα, οι μελετητές αφαίρεσαν τα μόρια REV-ERB από τα εγκεφαλικά κύτταρα των ποντικιών, τα οποία διατηρούν το βιολογικό μας ρολόι σε λειτουργία 24ωρων κύκλων. Όταν γινόταν η αφαίρεση, τα βιολογικά ρολόγια των ποντικιών λειτουργούσαν για τρεις ώρες λιγότερο, κάτι που οι ερευνητές προσδιόρισαν παρακολουθώντας το κανονικό μοτίβο ύπνου και αφύπνισής τους.
Εφόσον τα ρολόγια τους ήταν γρηγορότερα, ορισμένα από τα ποντίκια διατήρησαν τον τυπικό 24ωρο κύκλο, με 12 ώρες φωτός και 12 ώρες σκοτάδι. Όταν η διατροφή τους ήταν κανονική, το βάρος τους ήταν υπό έλεγχο. Όταν όμως τράφηκαν με μια διατροφή με υψηλότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρη, το βάρος τους αυξήθηκε, ενώ παρουσίασαν λίπος στο ήπαρ και σακχαρώδη διαβήτη.
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα ποντίκια που διατήρησαν το μόριο REV-ERB αλλά τους χορηγήθηκε μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη, δεν είχαν τα ίδια υψηλά ποσοστά προβλημάτων υγείας. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι το βιολογικό ρολόι των ποντικών που έλειπε το μόριο REV-ERB λειτουργούσε σε αντίθεση με το 24ωρο της ημέρας, γεγονός που οδήγησε σε μεταβολικό στρες.
Όταν οι ερευνητές προσάρμοσαν τη διάρκεια της ημέρας από τις 24 ώρες στις 21 ώρες, έτσι ώστε να ταιριάζει με το βιολογικό τους ρολόι, με ισάριθμες περιόδους φωτός και σκοταδιού στις 10,5 ώρες, η κατάσταση αυτή διορθώθηκε, καθώς τα ποντίκια δεν ήταν πλέον επιρρεπή στις επιπτώσεις της ανθυγιεινής διατροφής.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Όταν το βιολογικό μας ρολόι και οι ώρες της ημέρας ευθυγραμμίζονται, ο μεταβολισμός λειτουργεί… ρολόι, ακολουθώντας έναν υγιή ρυθμό. Με λίγα λόγια, σύμφωνα και με τον Mitchell A. Lazar «Ρυθμίζοντας χρονικά τα γεύματα έτσι ώστε να ταιριάζουν στις αλλαγές αυτές του βιολογικού ρολογιού του εργαζόμενου, φαίνεται πως είναι η πιο σωστή πρακτική. Το γεγονός αυτό είναι σύμφωνο και με πλήθος μελετών σε ποντίκια και ανθρώπους, που υποστηρίζουν ότι τρώγοντας συγκεκριμένες ώρες της μέρας, μπορούμε πιο αποτελεσματικά να βελτιώσουμε το βάρος και το μεταβολισμό μας».
Επομένως, προγραμματίζοντας τα γεύματά σας σε συγκεκριμένες ώρες, ανεξάρτητα από το ωράριο της εργασίας σας, θα καταφέρετε να διατηρήσετε το βάρος σας και την υγεία σας σταθερή. Τέλος, ο Mitchell A. Lazar θεωρεί πως συγκεκριμένοι βιοδείκτες θα μπορούσαν να είναι το κλειδί στην λειτουργία του βιολογικού ρολογιού.
Διαβάστε επίσης:
Αδυνάτισμα: Το γνωστό χάπι που οδηγεί σε απώλεια βάρους 15 κιλών
Απώλεια βάρους 5-10% σώζει την καρδιά και μακραίνει τη ζωή – Η μέθοδος που το επιτυγχάνει
