Για τους πάσχοντες από άσθμα, το γεγονός ότι η σοβαρότητα της πάθησης συχνά επιδεινώνεται τη νύχτα αποτελεί κοινό τόπο, χωρίς, όμως, να γνωρίζουν το γιατί. Το διαρκές ερώτημα των επιστημόνων, λοιπόν, είναι σε ποιο βαθμό το εσωτερικό κιρκαδιανό ρολόι του οργανισμού -αντίθετα με συμπεριφορές όπως ο ύπνος και οι σωματικές δραστηριότητες- συμβάλλει στην επιδείνωση της σοβαρότητας του άσθματος.
Χρησιμοποιώντας δύο πρωτόκολλα του κιρκαδιανού συστήματος ερευνητές από το Νοσοκομείο Brigham and Women και το Πανεπιστήμιο Oregon Health & Science καθόρισαν την επιρροή του κιρκαδιανού συστήματος, αποκαλύπτοντας σε σχετική δημοσίευση στο The Proceedings of the National Academy of Sciences τον σημαντικό ρόλο του βιολογικού ρολογιού στο άσθμα. Σημειώνουν, μάλιστα, ότι η κατανόηση των μηχανισμών που επηρεάζουν τη σοβαρότητα του άσθματος θα μπορούσε να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις τόσο στη μελέτη όσο και στη θεραπεία της πάθησης.
Για να διαχωρίσουν την επιρροή του κιρκαδιανού συστήματος από αυτή του ύπνου και άλλων συμπεριφορικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, οι ερευνητές συγκέντρωσαν 17 συμμετέχοντες με άσθμα (που δεν λάμβαναν στεροειδή, αλλά χρησιμοποιούσαν βρογχοδιασταλτικά όταν επιδεινώνονταν τα συμπτώματα του άσθματος) σε δύο συμπληρωματικά εργαστηριακά πρωτόκολλα, τα οποία αξιολογούσαν την πνευμονική λειτουργία, τα συμπτώματα άσθματος και τη χρήση βρογχοδιασταλτικών. Στο πρωτόκολλο «σταθερής ρουτίνας», οι συμμετέχοντες πέρασαν 38 ώρες άγρυπνοι, σε σταθερή στάση και υπό συνθήκες χαμηλού φωτισμού με ίδια σνακ κάθε δύο ώρες. Στο πρωτόκολλο «αναγκαστικού αποσυγρονισμού», οι συμμετέχοντες ενσωματώθηκαν σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ύπνου/αφύπνισης 28 ωρών για μια εβδομάδα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, με όλες τις συμπεριφορές να προγραμματίζονται ομοιόμορφα καθ’όλη τη διάρκεια του κύκλου.
«Πρόκειται για μία από τις πρώτες μελέτες που απομονώνουν προσεκτικά την επιρροή του κιρκαδιανού συστήματος από άλλους συμπεριφορικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Παρατηρήσαμε ότι οι άνθρωποι που έχουν το χειρότερο άσθμα γενικά είναι εκείνοι που υποφέρουν από μεγαλύτερη έκπτωση στην πνευμονική λειτουργία κατά τη νύχτα, οι οποίες προκαλούνται από το κιρκαδιανό σύστημα, και έχουν επίσης τις μεγαλύτερες αλλαγές που προκαλούνται από συμπεριφορές συμπεριλαμβανομένων των συνηθειών ύπνου. Διαπιστώσαμε, ακόμη, ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι κλινικά σημαντικά επειδή, όταν μελετήσαμε εργαστηριακά τη χρήση συσκευών εισπνοής βρογχοδιασταλτικών ουσιών λόγω της εμφάνισης συμπτωμάτων, η χρήση ήταν τέσσερις φορές συχνότερη την νύχτα από ό,τι κατά τη διάρκεια της ημέρας», σημειώνουν οι συγγραφείς Frank A.J.L. Scheer, PhD, Msc και Steven A. Shea, PhD.
Σχεδόν το 75% των ασθενών με άσθμα αναφέρουν χειρότερα συμπτώματα τη νύχτα. Πολλοί συμπεριφορικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η άσκηση, η θερμοκρασία του αέρα, η στάση του σώματος και το περιβάλλον ύπνου, επηρεάζουν τη σοβαρότητα του άσθματος, γι’αυτό και οι επιστήμονες θέλησαν να κατανοήσουν τη συμβολή του εσωτερικού κιρκαδιανού συστήματος σε αυτό το πρόβλημα. Το κιρκαδιανό σύστημα αποτελείται από έναν κεντρικό συντονιστή στον εγκέφαλο -τον υπερχιασματικό πυρήνα- και «ρολόγια» σε όλο το σώμα και είναι σημαντικό για τη συντονισμό των σωματικών λειτουργιών και για την πρόβλεψη των καθημερινών κύκλων των περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών απαιτήσεων.
Διαβάστε επίσης
Η φυσική δραστηριότητα που δυναμώνει τους πνεύμονες του παιδιού
Γιατί αποφεύγει τις αθλητικές δραστηριότητες; Η πάθηση που του κόβει τη φόρα
Η νόσος που αφορά 800.000 άτομα στην Ελλάδα και αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής Covid-19
