Με την έγκριση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) ξεκινά στην χώρα μας η κλινική μελέτη Φάσης III REGAL δια της οποίας οι Έλληνες ασθενείς που πάσχουν από Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία (ΟΜΛ) μπορούν να έχουν πρόσβαση στην καινοτόμα ανοσοθεραπεία galinpepimut–S (GPS). Πρόκειται για ένα θεραπευτικό εμβόλιο που στοχεύει στη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς εναντίον των καρκινικών του κυττάρων.
Η πρωτεΐνη WT1 έχει χαρακτηριστεί από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH) ως ο σημαντικότερος στόχος (καρκινικό αντίγονο) εναντίον του οποίου η ανοσοθεραπεία μέσω εμβολίων πρέπει να ελεγχθεί σε κλινικές μελέτες. Η WT1 ανιχνεύεται σε μεγάλες ποσότητες σε πολλά είδη κακοήθων όγκων, αλλά όχι σε φυσιολογικούς ιστούς των ασθενών. Το GPS αποτελεί ένα καινοτόμο προϊόν για την ανοσοθεραπεία κατά του καρκίνου καθώς χρησιμοποιεί -για πρώτη φορά- ετεροκλιτικά πεπτίδια ενάντια στην πρωτεΐνη-στόχο Wilms Tumor-1 (WT1), διεγείροντας πιο αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σύστημα έναντι του καρκινικού αυτού αντιγόνου.
Η τεχνολογία αυτή εφευρέθηκε στο Κέντρο Καρκίνου Memorial Sloan Kettering (MSK) της Νέας Υόρκης, ενός εκ των μεγαλύτερων κέντρων έρευνας για τον καρκίνο στον κόσμο.
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση τη κλινικής μελέτης φάσης ΙΙ, όπου καταδείχθηκε τόσο η ασφάλεια αλλά και η αποτελεσματικότητα του GPS σε ασθενείς με ΟΜΛ (οι ασθενείς που έλαβαν GPS είχαν μέση συνολική επιβίωση 21 μήνες σε αντίθεση με τους 5,4 μήνες για τους ασθενείς που έλαβαν την καλύτερη δυνατή συνήθη θεραπεία – μία εξαιρετικά σημαντική από κλινικής και στατιστικής άποψης μέση διαφορά των 15,6 μηνών με ισχυρή εύνοια υπέρ του GPS και τιμή p<0.02.), το GPS χαρακτηρίστηκε ως φαρμακευτικό προϊόν «ταχείας διαδικασίας αξιολόγησης» (fast–track designation) από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και ως φάρμακο για «ορφανή νόσο» (orphan drug designation) τόσο από τον FDA όσο και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA).
Το 2020 ξεκίνησε η τυχαιοποιημένη κλινική Μελέτη Φάσης ΙΙΙ με την ονομασία REGAL, με στόχο την σύγκριση της αποτελεσματικότητας του αντικαρκινικού εμβολίου GPS έναντι των υπαρχόντων θεραπειών. Καταληκτικό σημείο της μελέτης REGAL, για την έγκριση του φαρμάκου από τον FDA και από τον EMA, είναι η επίπτωση της θεραπείας με GPS στην συνολική επιβίωση των ασθενών. Στη διεθνή αυτή κλινική μελέτη που διενεργείται σε κέντρα από όλο τον κόσμο και τα πρώτα αποτελέσματα της οποίας προβλέπονται να είναι διαθέσιμα εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022, θα συμμετάσχουν πλέον -μετά την θετική γνωμάτευση του ΕΟΦ- και αιματολογικές κλινικές στην Ελλάδα.
Ο επικεφαλής της μελέτης στην Ελλάδα, Καθηγητής Ιατρικής και Διευθυντής της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών και του Ινστιτούτου Κυτταρικών Θεραπειών του Πανεπιστημίου Πατρών Δρ. Αλέξανδρος Σπυριδωνίδης, σημειώνει ότι: «Γνωρίζουμε ότι το πιο αποτελεσματικό όπλο έναντι στην οξεία Μυελογενή Λευχαιμία είναι το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ενώ στους νεαρούς ασθενείς η ανοσοθεραπεία είναι εφικτή -μέσω της αλλογενούς μεταμόσχευσης μυελού των οστών- δυστυχώς η πληθώρα των ασθενών που πάσχουν από ΟΜΛ είναι ηλικιωμένοι και για τους περισσότερους από αυτούς η μεταμόσχευση είναι ιδιαίτερα τοξική. Τα αντικαρκινικά εμβόλια έναντι του WT1 διερευνώνται πολλά χρόνια. Επιτέλους, φαίνεται ότι ένα από αυτά – το GPS– μπορεί να διεγείρει ικανοποιητικά και αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό μας σύστημα έναντι της λευχαιμίας. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που πλέον κι οι Έλληνες ασθενείς με ΟΜΛ έχουν πρόσβαση σε αυτή την καινοτόμα και πολλά υποσχόμενη ανοσοθεραπεία. Είμαι πεπεισμένος ότι πέραν του οφέλους επιβίωσης, οι ασθενείς που θα λάβουν το αντικαρκινικό εμβόλιο GPS θα έχουν και σαφές όφελος στην ποιότητα ζωής, καθώς η θεραπεία αυτή χορηγείται στο σπίτι και δεν έχει σχεδόν καμία τοξικότητα».
