Τα αντιβιοτικά που διατίθενται χωρίς συνταγή γιατρού, μια «αγαπημένη» πρακτική των Ελλήνων, φαίνεται ότι συντελεί στην αντίσταση του οργανισμού μας στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με μελέτη που θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Κλινική Μικροβιολογία και τις Μολυσματικές Νόσους στο Άμστερνταμ (13-16 Απριλίου).
Η μελέτη της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ είχε ως στόχο να αποτυπώσει την πρακτική που ακολουθούν οι πολίτες πολλών ευρωπαϊκών χωρών, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας που είναι πρωταθλήτρια στην χρήση αντιβιοτικών, να παίρνουν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή γιατρού και πως αυτή η συνήθεια συμβάλλει στην αντίσταση του οργανισμού σε τέσσερα αντιβιοτικά εστιασμένης δράσης (gramicidin, neomycin, bacitracin και tyrothricin) που περιέχονται σε φαρμακευτικά σκευάσματα για τον οξύ πονόλαιμο.
Οι ειδικοί εξέτασαν τέσσερα είδη βακτηρίων στα οποία η αντίσταση στα αντιβιοτικά είναι διάχυτη και σημαντικό πρόβλημα υγείας: ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, ο πυογενής στρεπτόκοκκος, ο αιμόφιλος της γρίπης και το ακινετοβακτήριο baumannii.
Καλλιέργειες κάθε βακτηρίου εκτέθηκαν σε φθίνουσες συγκεντρώσεις αντιβιοτικού για 24 ώρες στους 37 βαθμούς Κελσίου και τα επιβιώσαντα βακτήρια ξανά καλλιεργήθηκαν και ελέγχθηκαν για την επιρρέπεια στα αντιβιοτικά. Επίσης οι ερευνητές έλεγξαν αν τα βακτήρια που είχαν εκτεθεί σε ένα αντιβιοτικό μπορούσαν να είναι πιο ευάλωτα σε ένα άλλο αντιβιοτικό που δεν είχαν προηγουμένως έρθει σ’ επαφή μ’ αυτό.
Ακόμα τσέκαραν κατά πόσο οι συγκεντρώσεις των αντιβιοτικών παραγόντων στα φαρμακευτικά σκευάσματα που δίδονταν χωρίς συνταγή γιατρού ή δεν απαιτούσαν συνταγή γιατρού ήταν πάνω από τα επιτρεπτά όρια που το ελάχιστο ποσοστό που απαιτείται για να προληφθεί η εξέλιξη μιας βακτηριακής ανάπτυξης. Διαπίστωσαν λοιπόν ότι στον σταφυλόκοκκο και το ακινετοβακτήριο οι συγκεντρώσεις των neomycin, bacitracin και tyrothricin ήταν πολύ πάνω από το επιτρεπτό όριο. Άρα τα συγκεκριμένα φάρμακα ήταν αποτελεσματικά στην πρόληψη της βακτηριακής ανάπτυξης. Σε ότι αφορά στον αιμόφιλο της γρίπης και τον πυογενή στρεπτόκοκκο όλα τα αντιβιοτικά ήταν κάτω από τα όρια στα φάρμακα που δεν απαιτούσαν ιατρική συνταγή για τον οξύ πονόλαιμο με τον αιμόφιλο της γρίπης να μην μπορεί να εξελιχθεί περαιτέρω παρουσία οποιοδήποτε αντιβιοτικού και τον στρεπτόκοκκο να αναπτύσσεται μόνο σε μικρές συγκεντρώσεις (5% και 1%) της neomycin.
Όταν ο σταφυλόκοκκος εκτέθηκε σε bacitracin τελικά άρχισε να αναπτύσσεται μετά από 144 ώρες σε υψηλές συγκεντρώσεις του αντιβιοτικού και μια αύξηση παρατηρήθηκε σε χαμηλές συγκεντρώσεις του φαρμάκου είχε τελικά μειωμένη επιρρέπεια στις αντιβιοτικές ουσίες: gentamicin, gentamicin, fusidic acid, και ciprofloxacin.
«Ανησυχούμε πολύ για την διάθεση των αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συνταγή και μάλιστα για καταστάσεις όπως ο οξύς πονόλαιμος, όταν διαπιστώνουμε ότι οι ελάχιστες ποσότητες των δραστικών ουσιών που εμπεριέχονται σε αυτά τα σκευάσματα είναι ικανές να τροφοδοτήσουν την αντίσταση των παθογόνων μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά», υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα της μελέτης.
