Έβδομο στη λίστα των σημαντικότερων επιστημονικών εξελίξεων του περιοδικού Nature Medicine το μικροβίωμα και ο ρόλος του στην αντιμετώπιση ενός σοβαρότατου ιατρικού προβλήματος, αυτό του εθισμού στα οπιοειδή αναλγητικά.
Όλα ξεκίνησαν από ένα λάθος στο εργαστήριο! Από ένα πείραμα του φαρμακολόγου James Kang στο εργαστήριό του στο Πανεπιστήμιο της Virginia στο Richmont με πειραματόζωα το οποίο στην αρχή πίστεψε ότι είχε εξελιχθεί λανθασμένα. Άλλο αποτέλεσμα υπολόγιζε ότι θα δει και άλλο έβλεπε. Στη συνέχεια όμως, διαπίστωσε ότι κατέληγε διαρκώς στα ίδια «λάθος» αποτελέσματα.
Τα πειράματα περιελάμβαναν πειραματόζωα σε μερικά από τα οποία είχε γίνει μεταμόσχευση κοπράνων υγιών ποντικών, γεγονός που σήμαινε ότι το μικροβίωμά τους ήταν υγιές. Αυτά τα ίδια ποντίκια είχαν λάβει ισχυρή δόση οπιοειδών αναλγητικών επί πέντε μέρες γεγονός που σήμαινε ότι είχαν πλέον αναπτύξει ανοχή στην ισχυρή αυτή παυσίπονη ουσία, επομένως μια κανονική δόση μορφίνης επιπλέον, μάλλον δεν θα δρούσε ικανοποιητικά και δεν θα επαρκούσε για να τα προφυλάξει από ένα επώδυνο ερέθισμα (θα ήθελαν δηλαδή μια πολύ μεγαλύτερη δόση). Αυτό περίμενε να παρατηρήσει και ο Δρ. Kang. Αντ’ αυτού μόλις τα συγκεκριμένα ποντίκια βύθισαν την ουρά τους σε καυτό νερό την μετακίνησαν σχετικά νωθρά γεγονός που σήμαινε ότι ήταν υπό την επήρεια της μορφίνης που τους είχε προηγουμένως χορηγηθεί, κάτι το οποίο δεν αναμενόταν εφόσον είχαν αναπτύξει ανοχή.
Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα ότι τα υγιή βακτήρια που είχαν τα ποντίκια μέσω της μεταμόσχευσης κοπράνων είχαν υπερκεράσει την ανοχή στη μορφίνη. Τα αποτελέσματα αυτά οδήγησαν στην σκέψη ότι ίσως η τροποποίηση του μικροβιώματος θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μέσο πρόληψης της ανοχής, ακόμη και του εθισμού στα οπιοειδή.
Ας μην ξεχνάμε ότι η επιδημία των οπιοειδών είναι ανεξέλεγκτη στις Η.Π.Α. όπου τα συγκεκριμένα αναλγητικά συνταγογραφούνται – κατά πολλούς υπερσυνταγογραφούνται -, με αποτέλεσμα οι αρμόδιοι φορείς να κάνουν έκκληση για νέες αναλγητικές θεραπείες που δεν θα προκαλούν εξάρτηση.
Κάπου εδώ κάνει την είσοδό του το μικροβίωμα στο προσκήνιο… Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο θαυμαστός κόσμος των μικροβίων που συγκατοικούν μαζί μας επηρεάζει πολλές παραμέτρους της υγείας και της συμπεριφοράς μας, ενώ μπορεί να σχετίζεται και με την εξάρτηση από τα φάρμακα. Αν και η έρευνα για το συσχετισμό του μικροβιώματος με τον εθισμό στα οπιοειδή είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο, οι επιστήμονες έχουν προβεί σε κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις, όπως ότι τα οπιοειδή τροποποιούν το μικροβίωμα του στομάχου εξαφανίζοντας κάποια «καλά» βακτήρια τα οποία εάν αποκατασταθούν φαίνεται ότι παρατείνουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με μορφίνη. Σύμφωνα με τους ερευνητές δεν αποκλείεται στο κοντινό μέλλον οι ασθενείς που λαμβάνουν οπιοειδή να λαμβάνουν και προβιοτικά («καλά» μικρόβια) με σκοπό να καθίσταται πιο αποτελεσματική η θεραπεία και, το κυριότερο, να μην χρειάζονται ολοένα και υψηλότερες δόσεις οπιοειδών για να ανακουφιστούν από τον πόνο.
