Η ηλικία του πατέρα επηρεάζει την υγεία του παιδιού

Οι επιδημιολογικές μελέτες, δείχνουν πως στις μέρες μας ο μέσος όρος ηλικίας που ένας άνδρας γίνεται πατέρας αυξάνει συνεχώς.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι καλό είναι οι άνδρες να είναι καλύτερα ενημερωμένοι για τους κινδύνους που ενέχει η απόφαση απόκτησης οικογένειας σε μεγαλύτερη ηλικία, μια και ελλοχεύουν κίνδυνοι για την υγεία του παιδιού που έως τώρα είχαν υποτιμηθεί.

Τα ερευνητικά δεδομένα πιστοποιούν την ύπαρξη προβλημάτων βιολογικής και ψυχικής υγείας των παιδιών που συνδέονται με την προχωρημένη ηλικία του πατέρα, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ  ο Θέμης Μαντζαβίνος αναπληρωτής καθηγητής Μαιευτικής- Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Σήμερα γνωρίζουμε από τη διεθνή βιβλιογραφία ότι τα παιδιά που γεννώνται από μεγάλης ηλικίας πατέρες μπορεί να εμφανίσουν από αυτισμό, κάποια νεοπλάσματα, μέχρι και σχιζοφρένεια, γι αυτό καλό θα ήταν να ενημερώνουμε τους άνδρες. Αυτό όμως παγκοσμίως δεν γίνεται. Η Αμερικάνικη Εταιρεία Στειρότητας Γονιμότητας έχει ως ηλικιακό όριο για τους δότες σπέρματος το 40ο έτος. Η Αγγλική Ανδρολογική Εταιρεία έχει όριο το 40 αλλά σύμφωνα με το νόμο μπορεί κάποιος να είναι δότης μέχρι τα 45, ενώ στην Ελλάδα μέχρι τα 35», εξηγεί  στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μαντζαβίνος.

Τι ισχύει όμως όσον αφορά την καταλληλότητα του σπέρματος προς γονιμοποίηση ανάλογα με την ηλικία του άνδρα; Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από μια συνδυασμένη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάννα στις ΗΠΑ και του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας όπου μελετήθηκαν 2,6 εκατομμύρια άτομα και συγκρίθηκαν τα παιδιά που γεννήθηκαν από πατέρα κάτω των 25 και άνω των 45 ετών «Τα παιδιά που προέρχονταν από πατέρες άνω των 45 ετών είχαν τριπλάσιο κίνδυνο αυτισμού, 13 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, διπλάσιο κίνδυνο ψυχωσικών διαταραχών, 25πλάσιο κίνδυνο διπολικής διαταραχής και δυόμισυ φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αυτοκτονικής συμπεριφοράς ή κατάχρησης ουσιών» δήλωσε ο κ. Μαντζαβίνος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφερόμενος στα αποτελέσματα αυτών των μελετών.

Η πιθανή αιτία για τις παραπάνω παρατηρήσεις μάλλον είναι η κακή ποιότητα του σπέρματος σε άνδρες μετά τα 40 σύμφωνα με τους επιστήμονες. Όπως εξηγεί ο Θ.Μαντζαβίνος, «ενώ οι γυναίκες γεννούν μόνο με τα ωάρια που έχουν στην αναπαραγωγική τους ζωή, το σπέρμα του άνδρα αναπαράγεται σε όλη του τη ζωή. Έτσι, τα σπερματικά κύτταρα υφίστανται 20 έως 30 διαιρέσεις το χρόνο, δηλαδή 600 διαιρέσεις έως την ηλικία των 40 ετών. Το σπέρμα δεν γίνεται μόνο αδύναμο εξαιτίας του σύγχρονου τρόπου ζωής, της καθιστικής ζωής, της κακής διατροφής, αλλά φαίνεται ότι λόγω των μεταλλάξεων του, σχετίζεται και με τα προβλήματα τα οποία εμφανίζει ένα παιδί που έχει προκύψει από το σπέρμα αυτό. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι το σπέρμα των προχωρημένης ηλικίας ανδρών έχει αυξημένους δείκτες απόπτωσης που οδηγούν σε αυξημένο ποσοστό κατακερματισμού του DNA».

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο θα πρέπει να ενημερώνονται οι άνδρες για τον ρόλο που παίζει η ηλικία τους στην απόφαση για τη δημιουργία οικογένειας, αν θα πρέπει να γίνεται εξέταση σπέρματος ως ρουτίνα στους άνδρες, αλλά ακόμη και αν οι νέοι άνδρες θα πρέπει να καταψύχουν το σπέρμα τους σε νεαρή ηλικία, όπως κάνουν οι γυναίκες με τα ωάρια τους. Να σημειωθεί δε ότι η Εταιρεία Ηθικής της Αμερικάνικης Ένωσης Αναπαραγωγικής Ιατρικής συμβουλεύει τις γυναίκες να μην κάνουν χρήση δανεικών ωαρίων ή εμβρύων σε ηλικία άνω των 50 ετών.

Όπως επισημαίνει ο κ. Μαντζαβίνος, η ενημέρωση των γιατρών αλλά και των ανδρών που θέλουν να αποκτήσουν παιδί σε μεγάλη ηλικία είναι κομβικής σημασίας. Τόσο για λόγους υγείας αλλά και ηθικής. Μάλιστα οι μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που έχουν γεννηθεί από μεγαλύτερους σε ηλικία άνδρες φαίνεται ότι ωριμάζουν πολύ γρηγορότερα από ό,τι οι συμμαθητές τους, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για κατάθλιψη και προβλήματα συμπεριφοράς, ενώ είναι και πιο ευάλωτα στο στρες και το άγχος. «Η προχωρημένη ηλικία του πατέρα μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά το φόβο για ενδεχόμενο πρόωρο θάνατο του πατέρα ή την σκέψη ότι πρέπει να φροντίζει τον μεγάλο σε ηλικία ή άρρωστο πατέρα του. Όταν έλθει η ώρα τα παιδιά να ανεξαρτητοποιηθούν φεύγοντας από το σπίτι είτε για δουλειά είτε για σπουδές είτε για γάμο, η έννοια τους για τον υπερήλικα πατέρα των 80 ή 90 ετών είναι τεράστια», καταλήγει ο κ. Μαντζαβίνος.