Είναι γνωστό ότι οι γυναίκες που υποβάλλονται σε επιτυχή θεραπεία για καρκίνο του μαστού εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο υποτροπής αρκετά χρόνια μετά. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποσαφηνιστεί ποιες γυναίκες βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για κάτι τέτοιο και σε ποιες είναι σχεδόν απίθανο να επιστρέψει ο καρκίνος.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature, αυτή τη στιγμή οι γιατροί έχουν τη δυνατότητα να εξετάσουν ορισμένους παράγοντες που θα τους βοηθήσουν να εκτιμήσουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου του μαστού.
Πιο αναλυτικά, στη μελέτη της Christina Curtis, επικεφαλής ερευνήτρια και επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής και Γενετικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, εξετάστηκαν τα ιατρικά ιστορικά περισσότερων από 3.000 γυναικών που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού από το 1977.
Για σχεδόν 2.000 από αυτές τις ασθενείς, οι ερευνητές μπόρεσαν να εξετάσουν τις μοριακές λεπτομέρειες του καρκίνου από τον οποίο έπασχαν, παρατηρώντας μεταξύ άλλων το επίπεδο δραστηριότητας ορισμένων γονιδίων που σχετίζονται με τον καρκίνο και την παρουσία συγκεκριμένων γενετικών μεταλλάξεων.
Για παράδειγμα, οι γυναίκες με καρκινικούς όγκους του μαστού θετικούς στους υποδοχείς οιστρογόνων (καρκίνος ER+ όπου η ανάπτυξη του καρκίνου τροφοδοτείται από τα οιστρογόνα) έχουν υψηλότερες πιθανότητες υποτροπής στα επόμενα χρόνια μετά τη θεραπεία. Το ίδιο ισχύει και για τον καρκίνο που κάνει μεταστάσεις σε πολλαπλούς λεμφαδένες από τη στιγμή της διάγνωσης.
Όταν, λοιπόν, οι ερευνητές συγκέντρωσαν όλες τις πληροφορίες, είδαν ότι ορισμένες υποομάδες γυναικών αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο επανεμφάνισης καρκίνου μακροπρόθεσμα.
Οι υποομάδες αυτές περιελάμβαναν το ένα τέταρτο των γυναικών με όγκους θετικούς στους υποδοχείς οιστρογόνων (ER+), αλλά HER2-, δηλαδή αρνητικούς στο ογκογονίδιο HER2, σενάριο που αποτελεί κοινό τόπο για τον καρκίνο του μαστού. Για αυτό το ένα τέταρτο, οι πιθανότητες επανεμφάνισης του καρκίνου κατά τα επόμενα 20 χρόνια κυμάνθηκαν μεταξύ 42-55%, σύμφωνα με τα ευρήματα.
Ομοίως, ένα ποσοστό γυναικών με «τριπλά αρνητικό» καρκίνο του μαστού παρέμεινε σε υψηλό κίνδυνο επανεμφάνισης για διάστημα 20 ετών. Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού είναι ο τύπος της ασθένειας που έχει αρνητικούς τους δύο ορμονικούς υποδοχείς (οιστρογόνων και προγεστερόνης) και στερείται έκφρασης του υποδοχέα του γονιδίου cerbB2, με τις περισσότερες περιπτώσεις υποτροπής να συμβαίνουν μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια.
Σίγουρα, απαιτείται περισσότερη έρευνα πριν τα ευρήματα μπορέσουν να εφαρμοστούν σε καθημερινές πρακτικές μέσω – παραδείγματος χάριν – ενός τεστ, οι ερευνητές, ωστόσο, ελπίζουν ότι στο μέλλον, όταν οι ασθενείς διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού, οι γιατροί θα είναι σε θέση να εξετάσουν τον όγκο για «επικίνδυνα» σημάδια στη μοριακή ανάλυση και να τα αντιμετωπίσουν εκ των προτέρων κατάλληλα.
Μια τελευταία συμβολή των νέων ευρημάτων είναι ότι προσφέρουν μια εικόνα στα ενδότερα της βιολογίας, η οποία ενδεχομένως να συμβάλει αφενός στη διαμόρφωση μιας πιο εμπεριστατωμένης μεθόδου πρόβλεψης για επανεμφάνιση του καρκίνου σε μια γυναίκα και αφετέρου στην ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων για αυτού του είδους τους ασθενείς, καθώς και να αποσαφηνιστεί το αν μια γυναίκα θα υποτροπιάσει μέσα στα επόμενα χρόνια. Και αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους ερευνητές να αναπτύξουν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για αυτούς τους ασθενείς.
