Ελβετοί ερευνητές κατάφεραν να κάνουν την ανατροπή και να αποδείξουν ότι ο εγκέφαλος μας τελικά εμπλέκεται άμεσα στην εκδήλωση του συνδρόμου Takotsubo, ευρύτερα γνωστού όμως ως σύνδρομο της «ραγισμένης καρδιάς».
Ανακάλυψαν ότι περιοχές του εγκεφάλου, υπεύθυνες για την επεξεργασία των αισθημάτων και τον έλεγχο ασυνείδητων λειτουργιών του σώματος, όπως ο καρδιακός παλμός, η αναπνοή και η πέψη, δεν επικοινωνούν μεταξύ τους τόσο καλά στα άτομα με σύνδρομο Takotsubo, όσο στα υγιή άτομα.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο European Heart Journal, με την επιστημονική ομάδα να υποστηρίζει ότι, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο, δεν μπορούν να αποδείξουν ότι η μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα προκαλεί με τα βεβαιότητας το σύνδρομο Takotsubo, αλλά τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι οι παρατηρούμενες αλλαγές στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα μπορεί να είναι μέρος του μηχανισμού και σχετίζονται με την απαρχή του συνδρόμου εις ανταπόκριση στρεσογόνων ή συναισθηματικών ερεθισμάτων.
Το σύνδρομο της «ραγισμένης καρδιάς» χαρακτηρίζεται από μια ξαφνική προσωρινή αποδυνάμωση του καρδιακού μυ που κάνει την αριστερή κοιλία της καρδιάς να προεξέχει στο κάτω μέρος, ενώ ο λαιμός παραμένει στενός, δημιουργώντας ένα σχήμα που μοιάζει με ιαπωνική παγίδα χταποδιού (Takotsubo), από την οποία παίρνει το όνομά του το σύνδρομο.
Η καρδιακή αυτή πάθηση ανακαλύφθηκε το 1990 και τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα την έχουν συσχετίσει με επεισόδια σοβαρού συναισθηματικού στρες, όπως ο θρήνος, ο θυμός, ο φόβος ή με αντιδράσεις όπως έντονη και απότομη χαρά. Οι ασθενείς συνήθως βιώνουν στηθάγχη και δύσπνοια.
Το σύνδρομο Takotsubo μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα και θάνατο. Είναι συχνότερο στις γυναίκες, με μόνο το 10% των περιπτώσεων να αφορά στους άνδρες.
Στο πλαίσιο μια ασυνήθιστης συνεργασίας νευροεπιστημόνων και καρδιολόγων, οι ερευνητές έκαναν μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου σε 15 άτομα με σύνδρομο Takotsubo, που είχαν εγγραφεί στο Μητρώο InterTAK του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, που λειτουργεί από το 2011. Συνέκριναν τις μαγνητικές τομογραφίες με αυτές 39 υγιών ατόμων.
Να σημειωθεί ότι οι απεικονιστικοί έλεγχοι είχαν γίνει την περίοδο Ιουλίου 2013 και Ιουλίου 2014 και ο μέσος χρόνος μεταξύ του συνδρόμου «ραγισμένης καρδιάς» και της μαγνητικής τομογραφίας ήταν περίπου 12 μήνες.
«Εστιάσαμε σε τέσσερις συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, που δεν σχετίζονται μεταξύ τους ως προς την ταξινόμηση τους, αλλά λειτουργικά συνδέονται, δηλαδή μοιράζονται πληροφορίες. Παρατηρήσαμε ότι οι ασθενείς με σύνδρομο Takotsubo είχαν μειωμένη επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών περιοχών που σχετίζονται με τη συναισθηματική επεξεργασία και το αυτόνομο νευρικό σύστημα, που ελέγχει ασυναίσθητες σωματικές λειτουργίες, συγκριτικά με τα υγιή άτομα», εξηγεί ο Christian Templin, κύριος ερευνητής και καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης.
Και συμπληρώνει ότι «για πρώτη φορά αναγνωρίσαμε ένα συσχετισμό μεταξύ αλλαγών στην δομική δραστηριότητα συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών και του συνδρόμου Takotsubo, ο οποίος υποστηρίζει τη θεωρία ότι ο εγκέφαλος εμπλέκεται στον υποκείμενο μηχανισμό της πάθησης. Το συναισθηματικό και σωματικό στρες σχετίζονται άμεσα με το σύνδρομο και είχαμε στο παρελθόν υποθέσει ότι η υπερδιέγερση του αυτόνομου νευρικού συστήματος μπορεί να συντελεί στην εκδήλωσή του».
Οι περιοχές του εγκεφάλου που οι επιστήμονες εξέτασαν ήταν, η αμυγδαλή, ο ιππόκαμπος και η έλικα του προσαγωγίου, που ελέγχουν τα συναισθήματα, την κινητοποίηση, τη μάθηση και τη μνήμη. Η αμυγδαλή και η έλικα του προσαγωγίου εμπλέκονται επίσης στον έλεγχο του αυτόνομου νευρικού συστήματος και ρυθμίζουν την καρδιακή λειτουργία. Επίσης η έλικα του προσαγωγίου εμπλέκεται στην κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης που είναι συχνές στα άτομα με σύνδρομο «ραγισμένης καρδιάς».
Η συγγραφέας της μελέτης Δρ. Jelena Ghadri σημειώνει ότι «τα αποτελέσματα δείχνουν ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες για να καθορίσουμε αν είναι αιτιολογική η σχέση. Ελπίζουμε ότι η δική μας μελέτη προσφέρει μια νέα αφετηρία για την διερεύνηση του συνδρόμου Takotsubo σε βάθος. Είμαστε μόνο στην αρχή αυτής της περίπλοκης διαταραχής. Ας ελπίσουμε ότι κάποια ημέρα θα μπορέσουμε να έχουμε στη θεραπευτική μας φαρέτρα προληπτικές, θεραπευτικές και διαγνωστικές στρατηγικές για την βελτίωσης της φροντίδας των ασθενών».
