Τα σταγονίδια που διαχέονται στην ατμόσφαιρα όταν κάποιος μιλά ή βήχει «ταξιδεύουν» μακρύτερα και μένουν για περισσότερο στην ατμόσφαιρα στα υγρά και ψυχρά κλίματα, αντί των ζεστών και ξηρών, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Physics of Fluids.
Η παρατήρηση αυτή αναμένεται να βοηθήσει στην πρόγνωση της πρώιμης μετάδοσης των αναπνευστικών ιών, όπως ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2, αλλά και στην αποσαφήνιση του ρόλου των σταγονιδίων στην εξάπλωση των ασθενειών γενικότερα.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, με επικεφαλής τον Δρ. Abhishek Saha, καθηγητή Μηχανικής, ανέπτυξαν ένα νέο υπολογιστικό μοντέλο για την καλύτερη κατανόηση του ρόλου που παίζουν τα σταγονίδια στην εξάπλωση των αναπνευστικών ιών. Το νέο σύστημα μελετά την αλληλεπίδραση και τον ρυθμό σύγκρουσης των σταγονιδίων που εκπνέει ένα μολυσμένο άτομο προς έναν υγιή άνθρωπο.
«Η θεμελιώδης μορφή μιας χημικής αντίδραση είναι η σύγκρουση δύο μορίων. Το πόσο συχνά συγκρούονται μας δείχνει πόσο γρήγορα παράγεται μια αντίδραση. Και το ίδιο συμβαίνει στην καθημερινότητα. Το πόσο συχνά υγιή άτομα έρχονται σε επαφή με μολυσμένα σταγονίδια μπορεί να είναι ένας δείκτης μέτρησης του πόσο γρήγορα μπορεί να εξαπλωθεί μια ασθένεια», εξηγεί ο Δρ. Saha.
Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψε ότι, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, κάποια αναπνευστικά σταγονίδια μπορούν να «ταξιδέψουν» από 2,4 έως 3,9 μέτρα από την πηγή μετάδοσης, χωρίς να συνυπολογιστεί η ένταση του ανέμου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι χωρίς μάσκα προσώπου, η τήρηση των δύο μέτρων απόστασης από τον διπλανό μας μπορεί να μην είναι αρκετή για να μας προστατεύσει.
«Η συμπεριφορά των σταγονιδίων εξαρτάται σημαντικά από τον καιρό», σύμφωνα με τον Δρ. Saha. «Εάν βρίσκεστε σε ψυχρό, υγρό κλίμα, τα σταγονίδια από το φτέρνισμα ή τον βήχα θα διαρκέσουν περισσότερο και θα εξαπλωθούν μακρύτερα από ό, τι εάν βρίσκεστε σε ένα ζεστό ξηρό κλίμα, όπου θα εξατμιστούν γρηγορότερα. Έχουμε ενσωματώσει αυτές τις παραμέτρους στο μοντέλο εξάπλωσης της λοίμωξης, κάτι που δεν περιλαμβάνεται στα υπάρχοντα μοντέλα εξ όσων γνωρίζουμε», συμπληρώνει.
Από τα πειράματα που έκαναν οι ερευνητές διαπιστώνεται ότι σε θερμοκρασία 35 βαθμών Κελσίου και με 40% υγρασία ένα σταγονίδιο μπορεί να φτάσει περίπου 2,4 μέτρα μακριά. Με 5 βαθμούς Κελσίου και 80% υγρασία, το σταγονίδιο μπορεί να φτάσει έως και 3,6 μέτρα μακριά.
Παρατήρησαν επίσης ότι τα σταγονίδια διαμέτρου 14-48 μm ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καθώς μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να εξατμιστούν και ταξιδεύουν σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Τα μικρότερα σταγονίδια εξατμίζονται σε κλάσματα δευτερολέπτου, ενώ τα μεγαλύτερα των 100 μm πέφτουν αμέσως στο έδαφος λόγω του βάρους τους.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία ενισχύουν τη σημασία της χρήσης μάσκας ως μέτρο προστασίας τόσο του εαυτού μας όσο και των άλλων.
