Η δραστική ουσία sacituzumab govitecan, που βρίσκεται υπό διερεύνηση προς το παρόν, δίνει ελπιδοφόρα αποτελέσματα στις γυναίκες που πάσχουν από έναν δύσκολο και επιθετικό καρκίνο του μαστού.
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα κλινικής μελέτης που δημοσιεύθηκαν στο New England Journal of Medicine δείχνουν ότι το φάρμακο κατάφερε να παράγει καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα από την κλασσική χημειοθεραπεία έναντι του μεταστατικού τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού.
Όπως εξηγεί ο Δρ. Aditya Bardia, παθολόγος στο Αντικαρκινικό Κέντρο του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης και επικεφαλής της μελέτης, «οι ασθενείς με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού έχουν επιθετικούς όγκους και δυστυχώς οι αποτελεσματικές θεραπείες είναι περιορισμένες. Η βασική χημειοθεραπεία έχει σχετιστεί με χαμηλά ποσοστά ανταπόκρισης των ασθενών και θεωρείται γενικώς τοξική, συνεπώς υπάρχει μια ακάλυπτη ανάγκη για καλύτερα θεραπευτικά σχήματα κατά του συγκεκριμένου καρκίνου».
Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού δεν έχει υποδοχείς οιστρογόνων ή προγεστερόνης ή μόρια που διεγείρουν την ανάπτυξη του όγκου (HER2). Αυτό σημαίνει ότι οι ορμονικές θεραπείες ή φάρμακα που στοχεύουν τα HER2 δεν είναι αποτελεσματικές θεραπευτικές τακτικές. Αυτό κάνει τον συγκεκριμένο υποτύπο καρκίνου του μαστού πιο επιθετικό και με φτωχή πρόγνωση. Τα κλασσικά χημειοθεραπευτικά σχήματα, που συρρικνώνουν ή επιβραδύνουν την ανάπτυξη του όγκου, έχουν αποτέλεσμα μόλις στο 10-15% των ασθενών και η ανταπόκριση στην αγωγή διαρκεί μόλις δύο με τρεις μήνες. Η μέση επιβίωση των ασθενών με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού είναι περίπου 12 μήνες και δεν έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια.
Το sacituzumab govitecan, είναι σύζευγμα αντισώματος-φαρμάκου που συνδυάζει το αντίσωμα με το αντιγόνο Trop-2, που εκφράζεται στα περισσότερα καρκινικά κύτταρα του μαστού, με τον SN-38, τον ενεργό μεταβολίτη του χημειοθεραπευτικού φαρμάκου irinotecan. Αφού το αντίσωμα προσδεθεί στα μόρια Trop-2, το φάρμακο μπαίνει στα καρκινικά κύτταρα και εκκρίνει SN-38 τόσο εντός των κυττάρων όσο και εντός του μικροπεριβάλλοντος του όγκου. Αυτό το σύστημα ουσιαστικά επιτρέπει στο φάρμακο να φτάσει στα γειτονικά ογκοκύτταρα που δεν εκφράζουν το αντιγόνο Trop-2 και να μειώσει τις τοξικές επιδράσεις που συνοδεύουν την συστημική διοχέτευση φαρμάκων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 2016 ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) χαρακτήρισε το sacituzumab govitecan «επαναστατική θεραπεία».
Στην παρούσα μελέτη, που αποτελεί τμήμα μιας μεγαλύτερης ανοιχτού τύπου κλινικής έρευνας του sacituzumab govitecan σε διάφορες μορφές καρκίνου προχωρημένου σταδίου, έλαβαν μέρος 108 ασθενείς με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Όλες είχαν υποβληθεί ήδη σε διάφορες θεραπείες την περίοδο Ιουνίου 2013 και Φεβρουαρίου 2017. Στην αγωγή με sacituzumab govitecan ανταποκρίθηκε το 33% των ασθενών και η ανταπόκριση αυτή διήρκεσε κατά μέσο όρο 7,7 μήνες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ανταπόκριση στη θεραπεία παρουσίασαν οι ασθενείς που προηγουμένως είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία.
Οι συχνότερες παρενέργειες που αναφέρθηκαν ήταν ναυτία, διάρροια και ουδετεροπενία (πτώση των λευκών αιμοσφαιρίων) και όλες κρίθηκαν διαχειρίσιμες. Οι περισσότερες τοξικότητες που συνοδεύουν την κλασσική χημειοθεραπεία δεν καταγράφηκαν στην αγωγή με το sacituzumab govitecan.
Οι ασθενείς συνέχισαν να λαμβάνουν το φάρμακο όσο αποκόμιζαν όφελος, με οκτώ εξ αυτών να υποβάλλονται ακόμα και σήμερα στη θεραπεία. Η μέση διάρκεια πάντως της αγωγής ήταν πέντε μήνες, το διπλάσιο δηλαδή από τους 2,5 μήνες που είχαν πάρει άλλες θεραπείες οι πάσχουσες.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το sacituzumab govitecan είναι ένας δραστικός παράγοντας κατά του μεταστατικού τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού που δεν ανθεκτικός σε άλλες θεραπείες και έχει διαχειρίσιμο προφίλ ασφαλείας, άρα αντιπροσωπεύει ένα πιθανό καινοτόμο θεραπευτικό παράδειγμα», σχολιάζει ο Δρ. Bardia, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Τα εξαιρετικά παραπάνω αποτελέσματα ήδη έχουν δώσει το έναυσμα για τη συνέχιση της μελέτης ASCENT (σε φάση 3) σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
