Η πρόσβαση στο διαδίκτυο και άρα στα social media είναι φθηνή, ελεύθερη και δίχως -στην ουσία- κανέναν έλεγχο. Στα social media μπορείς να είσαι κάποιος άλλος. Ένας ανώνυμος, που μπορεί να καταγγέλλει ό,τι θέλει, να γράφει ό,τι θέλει, να διαδίδει ό,τι θέλει, να συμπεριφέρεται όπως θέλει. Είναι ένα «ελεύθερο πεδίο», ένα ανεξέλεγκτο λευκό χαρτί, ανεξάντλητο, πάνω στο οποίο ο καθένας μπορεί να αναπτύξει οποιαδήποτε ιδέα. Θα πείτε και εύλογα, «είναι κακό αυτό;». Όχι βέβαια. Αρκεί να υπάρχουν κανόνες. Διότι ακόμη και η ελευθερία, υπόκειται σε κανόνες. Στα social media δεν υπάρχουν. Ως εκ τούτου, ιδιαίτερα σε περιόδους ακραίας κρίσης, όπως αυτή που βιώνει ο πλανήτης σήμερα με την πανδημία του νέου κορωνοϊού, τα social media αποτελούν εύφορο πεδίο για την ανάπτυξη οποιαδήποτε θεωρίας συνωμοσίας.
Η θεωρία συνωμοσίας είναι κάτι που δεν αποδεικνύεται και που πηγάζει -πολλές φορές- από τη φαντασία, ή την έλλειψη προσοχής, ή από παράνοια κάποιου ή κάποιων. Μπορεί να αποτυπωθεί στα social media και να χαθεί, να εξαφανιστεί όπως εμφανίστηκε, σαν ένα κομμάτι βράχου από το διάστημα, που έσβησε σε δευτερόλεπτα στην ατμόσφαιρα της Γης. Μπορεί να αναπαραχθεί για… χαβαλέ και να περιοριστεί στο επίπεδο της πλάκας. Μπορεί, όμως, να λάβει και διαστάσεις.
Σήμερα, που ο κόσμος θρηνεί για χιλιάδες ανθρώπους, που ο φόβος της νόσου covid-19 είναι τεράστιος, που ο αποκλεισμός και η καραντίνα ενεργοποιούν στον εγκέφαλο και στην ψυχολογία του κάθε ανθρώπου τους μεγαλύτερους φόβους του, η αναζήτηση ενός «εξιλαστήριου θύματος», μίας «δικαιολογίας», ενός «αποδιοπομπαίου τράγου», είναι πιο έντονη από ποτέ.
«Όχι, δεν μπορεί να εμφανίστηκε ένας ιός από το πουθενά. Κάποιος τον δημιούργησε…». Η παραπάνω φράση αποτυπώνει τη σκέψη πολλών, έστω και για μία φορά, αλλά και λιγότερων, που αναζητούν εναγωνίως μία «λογική» εξήγηση. «Όλο αυτό είναι στημένο…», σκέφτεται και το δηλώνει ένα ικανό ποσοστό χρηστών στα social media. Όταν, όμως, το μυαλό ετοιμάζεται να πάει στην αμέσως επόμενη λογική σκέψη, δηλαδή στο… «γιατί να το κάνουν; τι έχουν να κερδίσουν από μία παγκόσμια χρεοκοπία;», η έπαρση να αποδώσουμε ευθύνες για αυτό που συμβαίνει, δεν επιτρέπει το επόμενο βήμα. Μένει στο… «είναι στημένο».
Σίγουρα ο κόσμος δεν είναι αγγελικά πλασμένος. Υπάρχουν συνωμοσίες. Όποιος το αρνείται, καταλήγει στο ίδιο σημείο με εκείνον που εξηγεί τα πάντα στις… στοές και στις κρυφές λέσχες που συνωμοτούν για να εξαφανίσουν τον κόσμο. Σίγουρα τα ερωτηματικά για όσα συμβαίνουν σήμερα, στη μεγαλύτερη κρίση της σύγχρονης ανθρωπότητας, είναι πάρα πολλά. Πρόσφατη μελέτη από επιστήμονες, απέδειξε ότι ο νέος κορωνοϊός δεν κατασκευάστηκε σε ανθρώπινο εργαστήριο. Πιθανότατα να οφείλεται στην εξέλιξη, μετάλλαξή του εξαιτίας των ραγδαίων αλλαγών στο κλίμα. Όμως αυτό πέρασε στα ψιλά, παρ’ ότι προβλήθηκε ως ρεπορτάζ στα μεγαλύτερα ΜΜΕ ανά τον κόσμο. Γιατί; Διότι έβαζε τέλος στην κουβέντα! Η θεωρία συνωμοσίας έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον…
Όμως δίπλα στο «μεγαλύτερο ενδιαφέρον», βαδίζει και ο «μεγαλύτερος κίνδυνος». Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στις πλούσιες κοινωνίες της Δύσης, είχε αναπτυχεί η θεωρία συνωμοσίας για τα εμβόλια. Αν και υποχρεωτικά βάσει νόμου, πολλοί γονείς επέλεγαν να μην κάνουν εμβόλια στα παιδιά τους, διότι… «προκαλούν καρκίνο». Αποτέλεσμα; Να επανεμφανιστεί μία ξεχασμένη αρρώστια, η ιλαρά και πολλοί άνθρωποι, μεταξύ τους και παιδιά, να νοσήσουν και να πεθάνουν σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Ανάλογες θεωρίες συνομωσίας συνόδευαν και το εμβόλιο για τη γρίπη. Είχε παρενέργειες, προκαλούσε καρκίνο… Τι ειρωνεία όμως; Σήμερα, όλος ο πλανήτης, από τη μία άκρη έως την άλλη, παρακαλεί, προσεύχεται στο Θεό που πιστεύει ο καθένας, προκειμένου οι επιστήμονες να αναπτύξουν ένα εμβόλιο για τον νέο κορωνοϊό! Ένα εμβόλιο που θα τους σώσει από τον κορωνοϊό, το οποίο… δημιούργησαν επίτηδες, για να καταστρέψουν όλους εμάς! Πλήρης αντίφαση και απόλυτη παράνοια…
Μία θεωρία συνωμοσίας που αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα στα social media, όμως, έχει και άλλες προεκτάσεις. Το ελεύθερο πεδίο αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την ενεργοποίηση πολλών συμφερόντων. Είτε από μία εμμονή, είτε από κάποιον επιτήδειο που θα θελήσει να εκμεταλλευθεί την όλη κατάσταση, η θεωρία συνωμοσίας μπορεί να προκαλέσει χάος και ανεξέλεγκτες καταστάσεις στον πραγματικό κόσμο. Διότι αποτελεί ένα «κάλεσμα» σε ανθρώπους εμμονικούς, εύπιστους, ανθρώπους εύθραστους ψυχολογικά, που αναζητούν μία απάντηση, ένα ξέσπαμα, ένα στήριγμα. Ένα στήριγμα, όμως, που το βρίσκουν στο εύπλαστο τοπίο μίας «αέρινης ιδέας».
Με την ίδια ταχύτητα που εξαπλώνεται η πανδημία του νέου κορωνοϊού στον πλανήτη, εξαπλώνεται και στα social media μία θεωρία συνωμοσίας που αφορά τη σύνδεση της νέας τεχνολογίας 5G, με την κατάσταση που βιώνει η ανθρωπότητα σήμερα. Μία θεωρία συνωμοσίας που δεν έχει περιοριστεί σε επίπεδο συζήτησης στο ίντερνετ, αλλά που κατάφερε να «αποδράσει» στον πραγματικό κόσμο και να εξαπλωθεί, με τις ανάλογες συνέπειες. Μόνο τον τελευταίο μήνα και μόνο στη Βρετανία, έχουν καταγραφεί πάνω από 100 περιστατικά εμπρηστικών επιθέσεων και βανδαλισμών σε δίκτυα 5G στο Νησί.
Πριν από λίγο καιρό, πριν ξεσπάσει η πανδημία και ο κόσμος επικεντρώσει στο πώς θα απεμπλακεί από το αδιέξοδο που έχει περιέλθει, εδώ στην Ελλάδα, σε μία συγκεκριμένη περιοχή (την οποία δεν είναι ανάγκη να κατονομάσουμε), κάποιος, κάποτε άκουσε κάπου, κάτι και το μετέφερε στους συμπολίτες του. Κάποιος άκουσε, κάπου, κάτι, ότι η τεχνολογία 5G προκαλεί στειρότητα στους άνδρες! Δεν χρειάστηκε πολύς κόπος για να μετατραπεί το «κάποιος, κάπου, κάποτε, κάτι», σε διαμαρτυρία και αντίδραση, προκειμένου η τεχνολογία 5G «να μην μολύνει την περιοχή μας».
Πολλοί θα σκεφτείτε… «τα γράφετε αυτά γιατί έχετε συμφέροντα». «Όχι», είναι η απάντηση. Δεν έχουμε συμφέροντα. Όμως δεν θα μπούμε στη διαδικασία να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε «ελέφαντες». Τα γράφουμε διότι ένα αίολο σενάριο, προκαλεί επικίνδυνες καταστάσεις. Καταστάσεις όπως αυτές που έχουν καταγραφεί από την αστυνομία στη Βρετανία. Όταν στις 2 Απριλίου πυρπολήθηκε ένας ασύρματος πύργος στο Μπέρμιγχαμ, θεωρήθηκε τυχαίο γεγονός. Την επόμενη μέρα σημειώθηκε πυρκαγιά σε κουτί τηλεπικοινωνιών στο Λίβερπουλ, στις 10 το βράδυ. Μία ώρα μετά, ένας ακόμη σταθμός τυλίχτηκε στις φλόγες, επίσης στο Λίβερπουλ.
Μέσα σε έναν μήνα, δεκάδες περιστατικά εμπρησμού και βανδαλισμού καταγράφηκαν στη Βρετανία και δεκάδες εργαζόμενοι σε δίκτυα επικοινωνιών, κυρίως τεχνικοί, παρενοχλήθηκαν και τραμπουκίστηκαν από ομάδες φανατικών, που εναντιώνονται στη συγκεκριμένη τεχνολογία.
Πώς τροφοδοτήθηκε όλο αυτό; Από μία θεωρία συνωμοσίας που αναπτύχθηκε στο διαδίκτυο, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της βρετανικής αστυνομίας. Μία θεωρία που συνέδεε την εξάπλωση του νέου κορωνοϊού, με την ασύρματη τεχνολογία 5G. Ομάδες στο Facebook και σε όλα τα social media, υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία προκαλεί μικρές αλλαγές στα σώματα των ανθρώπων, που τα καθιστά ανίσχυρα απέναντι στον νέο κορωνοϊό. Σε ποια επιστημονική μελέτη στηρίχθηκε η συγκεκριμένη ιδέα; Απάντηση μην περιμένετε. Δεν υπάρχει…
Με βάση τη θεωρία συνωμοσίας, λοιπόν, άπαντες, από τους επιστήμονες όλου του πλανήτη, μέχρι τον τελευταίο αδηφάγο, διαπλεκόμενο πολιτικό, συνωμότησαν, ώστε να εφαρμοστεί αυτή η τεχνολογία, να «ρίξουν τις ασπίδες του ανθρώπινου οργανισμού» και να προκαλέσουν όλο αυτό το χάος, αποσιωπώντας την αλήθεια.
«Οι περισσότερες συνωμοσίες είναι σε online κατάσταση, αλλά αυτό έχει πραγματικό αντίκτυπο», δήλωσε ο Alexandre Alaphilippe, εκτελεστικός διευθυντής της E.U. Το DisinfoLab, μιας ομάδας με βάση στις Βρυξέλλες, η οποία παρακολουθεί τις θεωρίες συνωμοσίας για τον κορωνοϊό στο διαδίκτυο. Με δεδομένη την επιρροή που έχουν τα social media στον σύγχρονο άνθρωπο, η εξάπλωση θεωριών που δεν στηρίζονται σε καμία επιστημονική μελέτη ή άποψη, συνθέτουν τον απόλυτο ορισμό των fake news (παραπληροφόρησης) και προκαλούν ένα «νέο, μεγάλο πρόβλημα».
Η θεωρία συνωμοσίας για το δίκτυο 5G ενισχύθηκε από διάσημους σταρ, όπως ο John Cusack και ο Woody Harrelson, κάτι που φέρνει στην επιφάνει μία άλλη συζήτηση, για τον καθοριστικό ρόλο των διάσημων προτύπων, στα social media και την επιρρή τους σε μία ικανή μάζα χρηστών, ιδιαίτερα νεαρών σε ηλικία, ή ατόμων ευάλωτων ψυχολογικά και συναισθηματικά.
Όλο το παραπάνω έλαβε άλλες διαστάσεις, όταν μία άγνωστης προέλευσης πηγή, καλούσε τον κόσμο να αντιδράσει. Δηλαδή να καταστρέψει το δίκτυο 5G και να «δώσει ριζική λύση» στην πανδημία. Για να αντιληφθεί κάποιος την έκταση που έλαβε σε παγκόσμιο επίπεδο, η συνωμοσία θεωρίας για τα 5G, αρκεί να διαβάσει τους αριθμούς από την έρευνα που έκαναν οι New York Times.
Βρέθηκαν – μέχρι πρόσφατα – 487 κοινότητες στο Facebook, 84 λογαριασμοί στο Instagram, 52 λογαριασμοί στο Twitter και αμέτρητες αναρτήσεις και βίντεο στο Youtube, μέσω των οποίων γινόταν η προώθηση της θεωρίας συνωμοσίας που συνέδεε τον νέο κορωνοϊό με το ασύρματο δίκτυο 5G. Πάνω από μισό εκατ. άνθρωποι ενέκριναν τις συγκεκριμένες απόψεις, μέσα σε διάστημα μόλις δύο εβδομάδων. Χαρακτηριστικός είναι ένας σχετικός λογαριασμός στο Instagram, ο οποίος παρουσίαζε 40 ακολούθους και μέσα σε 15 ημέρες, τους έκανε… σχεδόν 60.000!
Είναι εύκολο και έχει… πλάκα να αναπτύσσει κανείς θεωρίες συνωμοσίας στο «ανέξοδο» διαδίκτυο. Το δύσκολο είναι η διαχείριση. Μία διαχείριση που στηρίζεται σε πολύ λεπτές ισορροπίες, καθώς ο κόσμος βρίσκεται ήδη σε μία κατάσταση πανικού και χάους. Χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα. Πολλοί περισσότεροι δίνουν μάχη στα νοσοκομεία για να κρατηθούν στη ζωή. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει διακόψει κάθε άλλη έρευνα, για καρκίνους, για ανίατες αρρώστιες, για πολύ σημαντικές καταστάσεις, προκειμένου να αναζητήσει και να βρει ένα φάρμακο, ένα εμβόλιο, που θα βγάλει την ανθρωπότητα από τον κίνδυνο του αφανισμού. Επιστήμονες γιατροί και νοσηλευτές θυσιάζονται, ερευνητές αψηφούν το έργο ζωής που δουλεύουν δεκαετίες στα εργαστήριά τους, οικονομίες διαλύονται, άνθρωποι καταστρέφονται οικονομικά και μένουν χωρίς δουλειά και όλοι μας προσπαθούμε να ισορροπήσουμε στο τεντωμένο σκοινί της πίεσης από την καραντίνα και της ολοκληρωτικής ανασφάλειας για το σήμερα (την υγεία μας) και το αύριο (για τη δουλειά, τα παιδιά μας), και της ελπίδας που μάχεται να αντισταθμίσει όλα τα προηγούμενα και πολλά ακόμα, συνεχίζοντας – ο καθένας από το πόστο του – την άνιση μάχη με τον νέο κορωνοϊό, την ίδια στιγμή που κάποιοι επιχειρούν να προκαλέσουν μεγαλύτερο χάος, με θεωρίες συνομωσίας δίχως καμία βάση, λογική και σύνεση.
Σκεφτείτε ξανά και ξανά, λοιπόν, πριν εκφράσετε ή αναπαράγετε μία θεωρία συνωμοσίας που δεν βασίζεται σε κάποια επιστημονική άποψη. Μπορεί οι εξωγήινοι να είναι… ανάμεσά μας, αλλά δεν προκάλεσαν μαζική καταστροφή -τουλάχιστον όχι ακόμα- στη Γη μας. Ο νέος κορωνοϊός προκαλεί μαζική καταστροφή, απειλεί να αφανίσει την ανθρωπότητα, διαλύει κάθε κοινωνική και οικονομική συνοχή, αλλάζει τον κόσμο μας, που όσο και αν δεν μας αρέσει, είναι αυτός ο ένας και μοναδικός που διαθέτουμε και που στο τέλος-τέλος, είναι πολύ καλύτερος από όλους τους προηγούμενους που είχε να παρουσιάσει η ανθρωπότητα. Η πανδημία δεν είναι πλάκα, δεν είναι αστείο, δεν είναι fake, δεν είναι μία κουβέντα που κάνουμε με δύο φίλους και ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Είναι απειλή για την ανθρωπότητα και οι αίολες θεωρίες, την καθιστούν πολύ πιο επικίνδυνη, πολύ πιο θανατηφόρα, πολύ πιο απειλητική…
Κορωνοϊός – Συνεργασία Apple – Google: Λανσάρουν τεχνολογία εντοπισμού επαφών στα κινητά
Κορωνοϊός – Νότια Κορέα: 91 ιαθέντες ασθενείς βρέθηκαν πάλι θετικοί στον Covid-19
Κορωνοϊός – Αλεξάνδρα Αργυροπούλου: «Το Μανχάταν είναι ένα “νεκρό” προάστιο»
