Σε εξέλιξη βρίσκεται η επιστημονική προσπάθεια για νέα εμβόλια και στοχευμένες θεραπείες έναντι της νόσου COVID-19. Παράλληλα, οι γιατροί σχηματοποιούν όλο και καλύτερα τα υπάρχοντα θεραπευτικά σχήματα: ποια φάρμακα ενδείκνυνται ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, ποια μπορούν να ληφθούν στο σπίτι, πώς μπορούν να λάβουν χημειοπροφύλαξη οι εργαζόμενοι των δομών υγείας και τι προβλέπεται για την περίπτωση παιδιών με υποψία ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη.
Oσο εξελίσσεται η πανδημία, τόσο περισσότερα στοιχεία γίνονται γνωστά αναφορικά με τον μηχανισμό δράσης του ιού και τη δομή του, γεγονός που βοηθά τους επιστήμονες να αναπτύξουν νέα φάρμακα και εμβόλια. Σε ό,τι αφορά τις θεραπείες, στις ΗΠΑ την Πέμπτη έγινε στους πέντε πρώτους ασθενείς με νόσο COVID-19 χορήγηση ανοσοθεραπείας, δηλαδή πλάσματος ή ορού αίματος με αντισώματα από άτομα που έχουν ήδη αναρρώσει. Επίσης, η Πολυκλινική της Παβίας στη Βόρεια Ιταλία ξεκίνησε την Παρασκευή πειραματική χορήγηση πλάσματος αίματος με αντισώματα σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Σε εξέλιξη είναι και η μελέτη Φάσης ΙΙΙ της αντι-ιικής δραστικής ουσίας φαβιπιραβίρης, της ιαπωνικής φαρμακευτικής εταιρείας Fujifilm Toyama Chemical. Η χώρα μας έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να εισαγάγει το σκεύασμα, με την παρασκευάστρια εταιρεία να δηλώνει την Τρίτη ότι προτίθεται να το αποστείλει δωρεάν σε όσες χώρες το έχουν ανάγκη. Η φαβιπιραβίρη έχει αναπτυχθεί κατά ανθεκτικών στελεχών της εποχικής γρίπης και στις μέχρι τώρα κλινικές μελέτες στην Κίνα έχει φανεί ότι περιορίζει τον πολλαπλασιασμό του ιού στον οργανισμό και δίνει χρόνο στο ανοσοποιητικό σύστημα να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη και να περιορίσει τη φλεγμονή.
Σε κλινική μελέτη Φάσης 2/3 βρίσκεται το ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα σαριλουμάμπη, των Regeneron Pharmaceuticals και Sanofi, που είναι εγκεκριμένο για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή (placebo) ελεγχόμενη μελέτη με τη συμμετοχή 400 ασθενών γίνεται σε 16 κέντρα με στόχο να διαπιστωθεί αν μειώνει τον πυρετό και την ανάγκη για παροχή οξυγόνου. Στη Φάση 3 θα ελεγχθεί αν προλαμβάνει τον θάνατο και μειώνει την ανάγκη μηχανικής υποστήριξης της αναπνοής, της παροχής οξυγόνου ή νοσηλείας λόγω COVID-19. Προκαταρκτικά αποτελέσματα από μικρή μελέτη στην Κίνα έδειξε ότι μπορεί να συντελέσει σε μικρές μειώσεις των εμπύρετων επεισοδίων και 7% σε μείωση της ανάγκης για οξυγόνο.
Στα μέσα του μήνα αναμένεται να ξεκινήσει σε 200 ασθενείς στην Αυστρία, στη Γερμανία και τη Δανία η κλινική δοκιμή του πειραματικού φαρμάκου APN01 από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Apeiron Biologics, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας και το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά. Το APN01 δείχνει να μπορεί να μπλοκάρει την «κυτταρική πόρτα» που χρησιμοποιεί ο ιός SARS-CoV-2 για να μολύνει τα κύτταρα του ανθρώπου, καταστέλλοντας το ιικό φορτίο.
Ενθαρρυντικά είναι και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του αναστολέα σύντηξης EK1C4 που δοκίμασαν σε ποντίκια ερευνητές του Πανεπιστημίου Φουντάν της Σανγκάης και του Πανεπιστημίου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών. Οταν χορηγήθηκε το πειραματικό φάρμακο στα τρωκτικά πριν ή μετά την επιμόλυνσή τους με τον ιό HcoV-OC43, διαπιστώθηκε ότι είτε αυτά δεν μολύνθηκαν, είτε όταν μολύνθηκαν δεν εκδήλωσαν τη νόσο. Σύμφωνα με τους Κινέζους ειδικούς, ενδεχομένως αυτό να σημαίνει ότι ο αναστολέας EK1C4 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη και τη θεραπεία της λοίμωξης από τον SARS-CoV-2 και ήδη σχεδιάζουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Τον Μάιο αναμένεται να ξεκινήσει η κλινική δοκιμή του μονοκλωνικού αντισώματος 47D11 που ανακαλύφθηκε από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και του Ιατρικού Κέντρου «Erasmus» στην Ολλανδία. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το 47D11 εμποδίζει τον SARS-CoV-2 να μολύνει τον άνθρωπο καθώς προσδένεται στο επίτοπο, το τμήμα του ιού που είναι αναγνωρίσιμο από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.
Την έγκριση του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αναμένει η εταιρεία Celularity για κλινικές δοκιμές της αντικαρκινικής θεραπείας CYNK-001 έναντι του COVID-19. Πρόκειται για κυτταρική αγωγή που στόχο έχει να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε στοχευμένα και έγκαιρα να καταπολεμήσει τον SARS-CoV-2. Τέλος, ερευνητές του Πανεπιστημίου Τσινγκχούα του Πεκίνου σε συνεργασία με την κινεζοαμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Brii Biosciences αναπτύσσουν μια νέα θεραπεία με βάση μονοκλωνικά αντισώματα από το αίμα ασθενών που έχουν αναρρώσει από τον COVID-19, μάλιστα τέσσερα εξ αυτών έχουν την ικανότητα να προσδένονται στις πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 και να τον εμποδίζουν να εισχωρήσει τα ανθρώπινα κύτταρα. Στόχος είναι να ξεκινήσουν το ταχύτερο δυνατόν δοκιμές σε πειραματόζωα και ανθρώπους.
Εμβόλια
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κλινική δοκιμή της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Moderna του εμβολίου mRNA-1273. Στις 16 Μαρτίου χορηγήθηκε στους πρώτους τέσσερις από τους συνολικά 45 εθελοντές η πρώτη δόση και περί τα μέσα αυτού του μήνα αναμένεται η δεύτερη. Στόχος είναι τα πρώτα κλινικά δεδομένα να είναι διαθέσιμα τον Ιούνιο ώστε το εμβόλιο να καταστεί εμπορικά διαθέσιμο τον Μάρτιο του 2021.
Κοντά στην έναρξη κλινικών δοκιμών σε ΗΠΑ, Νότια Κορέα και Κίνα του εμβολίου INO-4800 βρίσκεται η αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Inovio, έχοντας ήδη 3.000 δόσεις του εμβολίου έτοιμες προς χορήγηση. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται το φθινόπωρο, ενώ μέχρι το τέλος του έτους η εταιρεία σκοπεύει να έχει 1 εκατομμύριο δόσεις έτοιμες για περαιτέρω δοκιμές.
Η κινεζική CanSino Biologics διενεργεί κλινική μελέτη Φάσης 1 εμβολίου στην Ουχάν, όπου ξεκίνησε η επιδημία. Η δική της τεχνολογία ανάπτυξης βασίζεται στη λήψη τμήματος του γενετικού κώδικα του SARS-CoV-2 και στη συνέχεια να τον «κρύψει» μέσα σε έναν αβλαβή ιό, εκθέτοντας έτσι υγιείς εθελοντές στον ιό και υποκινώντας την παραγωγή αντισωμάτων. Το εμβόλιο δεν αναμένεται να είναι διαθέσιμο νωρίτερα από το 2021.
Το ισραηλινό Ινστιτούτο Ερευνας Migal ανασχεδιάζει ένα υπάρχον εμβόλιό του ώστε να είναι κατάλληλο και για τον ιό SARS-CoV-2. Στόχος των ερευνητών είναι το εμβόλιο σε μορφή δισκίου να αρχίσει να παράγεται τέλη Απριλίου ή αρχές Μαΐου.
Στο στάδιο των δοκιμών σε ζωικά μοντέλα περνά αυτό τον μήνα το εμβόλιο της γερμανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας CureVac, που είναι βασισμένο σε ανθρώπινο mRNA, με στόχο να αποδειχθεί αν μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να καταπολεμήσει τη λοίμωξη και να παράγει αντισώματα. Ανάλογα με την εξέλιξη των πειραμάτων και των κλινικών δοκιμών θα καθοριστεί και ο χρόνος διαθεσιμότητάς του για ευρεία χρήση.
Σε προκλινικό στάδιο βρίσκεται το εμβόλιο BNT162, που αναπτύσσουν από κοινού οι φαρμακευτικές εταιρείες BioNTech SE και Pfizer Inc. Οι κλινικές δοκιμές αναμένεται να ξεκινήσουν στα τέλη του μήνα στη Γερμανία και τις ΗΠΑ, σε συνεργασία με την κινεζική Shanghai Fosun Pharmaceutical Group Co. Ltd.
H αμερικανική Vaxart Inc. συνεργάζεται με την Emergent BioSolutions για την ανάπτυξη και παραγωγή επίσης ενός από του στόματος εμβολίου, με τις κλινικές μελέτες Φάσης Ι να ξεκινούν στο β’ εξάμηνο του έτους.
Η αμερικανική Johnson & Johnson, σε συνεργασία με την Αρχή Προηγμένης Βιοϊατρικής Ερευνας και Ανάπτυξης των ΗΠΑ (BARDA), θα πραγματοποιήσει δοκιμές σε ανθρώπους του πειραματικού εμβολίου TBD κατά του κορωνοϊού τον Σεπτέμβριο. Στόχος είναι να είναι διαθέσιμο στις αρχές του 2021.
Στα τέλη της άνοιξης αναμένεται να ξεκινήσουν και οι κλινικές δοκιμές του εμβολίου που αναπτύσσει η αμερικανική Novavax σε συνεργασία με την Emergent Biosolutions, αξιοποιώντας αντιγόνα που έχουν βρεθεί σε μια χαρακτηριστική πρωτεΐνη του νέου κορωνοϊού.
Σε στάδιο προκλινικών δοκιμών βρίσκεται εμβόλιο με βάση το φυτό του καπνού από την αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Kentucky BioProcessing. Το εμβόλιο έχει τη δυνατότητα να προκαλεί αποτελεσματική αντίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα με μία μόνο δόση. Σε περίπτωση που οι δοκιμές έχουν θετική πορεία, η εταιρεία υποστηρίζει ότι θα μπορούν να παρασκευαστούν από ένα έως τρία εκατομμύρια εμβόλια ανά εβδομάδα, ξεκινώντας από τον Ιούνιο. Η σύνθεση του εμβολίου παραμένει σταθερή σε θερμοκρασία δωματίου, σε αντίθεση με τα συμβατικά εμβόλια που συχνά απαιτούν ψύξη.
Ελπιδοφόρα είναι τα προκαταρκτικά αποτελέσματα ενός υποψήφιου εμβολίου από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ. Το PittCoVacc σε μορφή δερματικού επιθέματος δοκιμάστηκε σε ποντίκια και παρήγαγε μόλις σε δύο εβδομάδες στοχευμένα αντισώματα κατά του ιού SARS-CoV-2, σε ποσότητες μάλιστα που θεωρούνται επαρκείς για να εξουδετερώσουν τον κορωνοϊό. Μπορεί να διατηρηθεί σε θερμοκρασία δωματίου, ενώ διατηρεί τη δραστικότητά του ακόμα και μετά την αποστείρωσή του με ακτίνες γ, απαραίτητη διαδικασία για την παραγωγή ιατροτεχνολογικών προϊόντων κατάλληλων για ανθρώπινη χρήση. Οι ερευνητές έχουν υποβάλει αίτηση στον FDA ώστε να κάνουν κλινική δοκιμή Φάσης Ι σε ανθρώπους.
Τέλος, σε 12-18 μήνες υπολογίζεται να είναι έτοιμο το εμβόλιο ChAdOx1 του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, καθώς είναι ήδη σε εξέλιξη η ένταξη υγιών εθελοντών στο κλινικό δείγμα. Στη Φάση Ι θα λάβουν μέρος 510 εθελοντές, 18-55 ετών, ενώ στη Φάση ΙΙΙ προβλέπεται εμβολιασμός 5.000 ατόμων. Οι ερευνητές ελπίζουν το φθινόπωρο να έχουν τα πρώτα στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του.
Η βασική φαρμακευτική αγωγή
Μέχρι να τελεσφορήσουν οι προσπάθειες για νέα φάρμακα και εμβόλια, οι γιατροί εξακολουθούν να χορηγούν στους ασθενείς φωσφορική χλωροκίνη ή υδροξυχλωροκίνη, συνδυαστικά με αζιθρομυκινή και/ή αντιβιοτική θεραπεία. Το θεραπευτικό αυτό σχήμα έχει στόχο να οδηγήσει σε πτώση του πυρετού, γρηγορότερη ανάρρωση και μεγαλύτερα ποσοστά αρνητικοποίησης του ιικού φορτίου.
Ειδικά στους νοσούντες από COVID-19 με καρδιαγγειακές παθήσεις, εδώ και δύο εβδομάδες έχει προταθεί και η χορήγηση κολχικίνης. Πρόκειται για ένα γνωστό φάρμακο με αντιφλεγμονώδεις και άλλες ιδιότητες, το οποίο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, όπως η ουρική αρθρίτιδα, ο μεσογειακός πυρετός, οι περικαρδίτιδες και η νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet. Η προσθήκη της κολχικίνης στο θεραπευτικό σχήμα για τον COVID-19 έγινε κατόπιν ελληνικής πρωτοβουλίας.
Πολυπληθής ομάδα γιατρών, υπό τον καθηγητή Καρδιολογίας Σπύρο Δευτεραίο, εκπονεί ήδη στη χώρα μας τη μελέτη GRECCO-19 με τη συμμετοχή συνολικά 300 ασθενών από την Αθήνα, την Πάτρα και τη Θεσσαλονίκη.
Η έρευνα έχει στόχο να διερευνήσει την πιθανότητα αντιμετώπισης ή/και πρόληψης των δυσμενών επιπλοκών του COVID-19 σε ό,τι αφορά την καρδιά. Για τους βαρέως πάσχοντες προβλέπεται η διεύρυνση της αντιμικροβιακής αγωγής και επί τη εμφανίσει επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας, της μυοκαρδίτιδας, του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου ή πνευμονικής εμβολής και φαρμακευτικής τοξικότητας συστήνεται και πάλι η χορήγηση κολχικίνης.
Παράλληλα, εξετάζεται για κάθε μεμονωμένο ασθενή η δυνατότητα συμμετοχής στη διεθνή κλινική μελέτη Adaptive COVID-19 Treatment Trial (συμμετέχει και η χώρα μας καθώς έχει εγκριθεί τυχαιοποιημένη μελέτη από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων) και χορήγησης ρεμντεσιβίρης, που έχει ήδη χορηγηθεί ενδοφλέβια σε ασθενείς με SARS-CoV-2 στην Ελλάδα ως θεραπεία κατά της σοβαρής πνευμονίας με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Στόχος της φαρμακευτικής αυτής επιλογής είναι να μειωθεί ο πολλαπλασιασμός του ιού στον οργανισμό.
Τέλος, υπάρχουν και άλλες επιλογές για τους βαρέως πάσχοντες από COVID-19, όπως η ανοσοτροποποιητική θεραπεία με τοσιλιζουμάμπη, αναστολείς JAK και ανακίνρα. To ανασυνδυασμένο ανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα τοσιλιζουμάμπη δρα ως ανταγωνιστής των υποδοχέων της ιντερλευκίνης-6 (IL-6). Τα αυξημένα επίπεδα IL-6 έχουν συσχετιστεί με αυξημένη θνητότητα στην πνευμονία.
Εναλλακτικά της τοσιλιζουμάμπης, αντιπροτείνεται η χορήγηση του αναστολέα της ιντερλευκίνης, ανακίνρα. Σε ό,τι αφορά τους αναστολείς των ενζύμων κινασών Janus (JAK) εξετάζεται η αποτελεσματικότητά τους στην αντιμετώπιση του συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας που εμφανίζουν οι πάσχοντες από COVID-19. Στο ελληνικό θεραπευτικό πρωτόκολλο για ενδονοσοκομειακούς ασθενείς με εικόνα επιδείνωσης, προβλέπεται η χορήγηση των αναστολέων JAK σε ασθενείς με μηχανικά υποστηριζόμενη αναπνοή.
Τέλος, τη θεραπευτική φαρέτρα συμπληρώνουν δύο αντιρετροϊκοί συνδυασμοί. Πρόκειται για τον σταθερό συνδυασμό λοπιναβίρης/ριτοναβίρης που ενδείκνυται για ασθενείς ενδιάμεσης νόσησης είτε βρίσκονται σπίτι τους (μέσω ειδικής διαδικασίας), είτε στο νοσοκομείο. Επίσης, χορηγείται ο σταθερός συνδυασμός νταρουναβίρης/κομπισιστάτης, χωρίς προς το παρόν πολλά κλινικά στοιχεία για τη δράση του, αλλά υπάρχουν θετικά in vitro δεδομένα δραστικότητας κατά του ιού SARS-CoV-2.
Θεραπεία στο σπίτι
Για την καλύτερη διαχείριση των ασθενών που βρίσκονται σε κατ’ οίκον νοσηλεία και την αποτροπή του ενδεχομένου να επιδεινωθούν και να χρειαστούν τελικά νοσηλεία σε δομή υγείας, η Επιτροπή των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας έχει καταρτίσει ειδικό αλγόριθμο αντιμετώπισής τους. Αφορά άτομα που δεν ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, δεν έχουν υποκείμενα νοσήματα, είναι ασυμπτωματικοί ή έχουν συμπτώματα (πυρετό <38,5⁰C, βήχα και πονόλαιμο και είναι συνήθως κάτω των 65 ετών). Υπάρχουν όμως και ασθενείς που παραμένουν σπίτι τους και θεωρούνται ενδιάμεσου κινδύνου.
Δηλαδή, έχουν πυρετό <38,5⁰C, βήχα, πονόλαιμο και υποκείμενο νόσημα (χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων, σοβαρές καρδιακές παθήσεις, ανοσοκαταστολή, καρκίνοι υπό ενεργό θεραπεία, μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων ή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, ανοσοανεπάρκειες, μη καλώς ελεγχόμενη HIV λοίμωξη, όσοι λαμβάνουν κορτικοστεροειδή ή άλλα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια, νοσογόνο παχυσαρκία) ή είναι άνω των 65 ετών ή έχουν θετική ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία και αναπνοές ≤16/min ή κορεσμό οξυγόνου (SaO2) >94%.
Σε αυτούς τους ασθενείς το θεραπευτικό πρωτόκολλο προβλέπει κλινική και εργαστηριακή παρακολούθηση (γενική αίματος, CRP) και συνταγογράφηση από τον οικογενειακό γιατρό (γενικό γιατρό ή παθολόγο) αζιθρομυκίνης και φωσφορικής χλωροκίνης ή υδροξυχλωροκίνης και/ή αντιμικροβιακής αγωγής, στην περίπτωση πνευμονίας της κοινότητας. Εάν δεν σημειωθεί βελτίωση ή υπάρξει επιδείνωση της συμπτωματολογίας, τότε προβλέπεται εισαγωγή στο νοσοκομείο.
Ετσι, λοιπόν, φωσφορική χλωροκίνη, υδροξυχλωροκίνη, αζιθρομυκίνη και άλλα αντιμικροβιακά φάρμακα, βάσει του νέου θεραπευτικού αλγορίθμου, ενδείκνυνται πια και για τους εξωνοσοκομειακούς ασθενείς.
Αλλά επειδή έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες (καρδιοτοξικότητα, μυασθένεια Gravis, πορφυρία, επιληψία, βλάβη του αμφιβληστροειδούς, έλλειψη G6PD) και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, ο οικογενειακός γιατρός συμπληρώνει ειδική φόρμα συνταγογράφησης συνδεδεμένη με το Εθνικό Μητρώο Ασθενών με κορωνοϊό προκειμένου να εγκριθεί η φαρμακευτική αγωγή και να ληφθεί από τον ασθενή.
Αλγόριθμος για βρέφη, παιδιά και εφήβους
Την Πέμπτη ανακοινώθηκε και ο αλγόριθμος διαχείρισης βρεφών, παιδιών και εφήβων με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από COVID-19. Σύμφωνα με το σχετικό πρωτόκολλο, έλεγχος για COVID-19 θα πρέπει να διενεργείται στα παιδιά κάτω των 16 ετών όταν εμφανίζουν σοβαρή ή οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού και χρειάζονται νοσηλεία ή νοσηλεύονται με πυρετό χωρίς άλλη σαφή αιτιολογία, αν είναι φιλοξενούμενα σε κλειστές δομές που εκδηλώνουν οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού με πυρετό και βήχα ή δύσπνοια, και όταν πρόκειται για παιδιά με σοβαρή χρόνια υποκείμενη νόσο (π.χ. χρόνια πνευμονοπάθεια, χρόνιo καρδιαγγειακό νόσημα, σακχαρώδη διαβήτη, σοβαρή ανοσοκαταστολή) που εκδηλώνουν οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού με πυρετό και βήχα ή δύσπνοια.
Εφόσον αποδειχθεί ότι το παιδί είναι θετικό στον κορωνοϊό αλλά με ήπια συμπτώματα παραμένει στο σπίτι, υπό καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία των γονέων με τον παιδίατρο. Σε περίπτωση επιδείνωσης των συμπτωμάτων (υψηλός πυρετός, παραγωγικός βήχας, ταχύπνοια, βρογχόσπασμος, μειωμένη σίτιση, έντονη καταβολή, δύσπνοια, υποξαιμία, γογγυσμός) συνιστάται άμεση νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Μετά τον έλεγχο για συνυπάρχουσες λοιμώξεις και ακτινογραφία θώρακα, χορηγείται η ενδεικνυόμενη θεραπεία για την πνευμονία. Επίσης, κατά περίπτωση δίνεται χλωροκίνη ή/και αζιθρομυκίνη ή λοπιναβίρη/ριτοναβίρη, εάν δεν μπορεί να χορηγηθεί χλωροκίνη (αντενδείκνυται σε άτομα με έλλειψη του ενζύμου G6PD), σε δοσολογίες προσαρμοσμένες στο σωματικό βάρος και την ηλικία του παιδιού. Η χορήγηση ρεμντεσιβίρης καθώς και ανοσοτροποποιητικής αγωγής γίνεται μόνο με τη διαδικασία της παρηγορητικής χρήσης ή μέσω συμμετοχής σε εγκεκριμένο ερευνητικό πρωτόκολλο.
Ασπίδα προστασίας για γιατρούς και νοσηλευτές
Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων έχει καταρτίσει και ειδικό πρωτόκολλο για τους εργαζομένους στις δομές υγείας ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος να νοσήσουν (προεκθεσιακή προφύλαξη), αλλά και στην περίπτωση που μολυνθούν από τον κορωνοϊό (μετεκθεσιακή προφύλαξη) να μη νοσήσουν αλλά να παραμείνουν μη μεταδοτικοί φορείς του ιού.
Το πρωτόκολλο προστασίας προβλέπει την ταξινόμηση των υγειονομικών σε δύο ομάδες: την 1η ομάδα που θα λάβει φωσφορική χλωροκίνη και τη 2η ομάδα που θα λάβει κολχικίνη. Και τα δύο φάρμακα θα λαμβάνονται από τους υγειονομικούς εργαζομένους καθημερινά και για όσο χρόνο ο ιός κυκλοφορεί στην κοινότητα (8-12 εβδομάδες) σε δοσολογίες χαμηλότερες αυτών του θεραπευτικού πρωτοκόλλου για ασθενείς.
Προκειμένου η προφυλακτική αυτή θεραπεία να γίνει κατά τον ορθότερο επιστημονικά τρόπο, προβλέπεται η λειτουργία ειδικού μητρώου στο οποίο θα εγγράφονται όλοι όσοι λαμβάνουν είτε χλωροκίνη, είτε κολχικίνη. Η ένταξη στο μητρώο και η λήψη προφυλακτικής θεραπείας είναι εθελοντικές. Για κάθε υγειονομικό που θα θελήσει να λάβει προφυλακτική θεραπεία υποχρεωτικά θα έχει προηγηθεί εργαστηριακός έλεγχος, ενώ σε τακτικά χρονικά διαστήματα θα πρέπει να αναφέρει τυχόν παρενέργειες.
Η πρόσκληση για συμμετοχή στο ειδικό πρωτόκολλο προφυλακτικής αγωγής απευθύνεται πρώτα στο προσωπικό των νοσοκομείων που νοσηλεύουν κρούσματα με COVID-19, των Κέντρων Υγείας για τον κορωνοϊό, καθώς και στα πληρώματα του ΕΚΑΒ λόγω υψηλότερου κινδύνου να μολυνθούν και να νοσήσουν. Οι πρώτοι υγειονομικοί αναμένεται να λάβουν προφυλακτική θεραπεία το προσεχές πενθήμερο.
