*Γράφει ο Βασίλης Δαλιάνης
Περίπου τρεις μήνες μετά την εμφάνιση του νέου κορωνοϊοϋ στην Κίνα και την ώρα που τα κρούσματα και οι θάνατοι σε ευρωπαϊκό έδαφος αυξάνονται διαρκώς, καθιστώντας την Ευρώπη επίκεντρο της πανδημίας, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Τσετσιάνγκ στην Κίνα, το προσωπικό του οποίου αντιμετώπισε εκατοντάδες περιπτώσεις ασθενών με τον COVID-19, δημοσίευσε ένα ειδικό εγχειρίδιο με σκοπό να μοιραστεί με γιατρούς, νοσηλευτές, ασθενείς, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο τις εμπειρίες που αποκόμισε δίνοντας σκληρή μάχη με έναν παντελώς άγνωστο εχθρό.
Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο προσπαθεί να ενημερώσει για τις καταστάσεις που αντιμετώπισε το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, τις δυσκολίες που παρουσιάζονταν στην προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης του καινούριου ιού, τις φαρμακευτικές αγωγές που χορήγησαν στους ασθενείς, καθώς και την πορεία όσων εξ αυτών κατάφεραν να κερδίσουν τη μάχη με τον COVID-19. «Αυτός είναι ένας πρωτοφανής παγκόσμιος πόλεμος, καθώς η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον ίδιο εχθρό: τον νέο κορωνοϊό. Το πεδίο της μάχης είναι τα νοσοκομεία και οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί είναι οι γιατροί. Και σε αυτό το πεδίο της μάχης πρέπει εμείς να νικήσουμε τον ιό και να μην ηττηθούμε», υπογραμμίζει στον πρόλογο του εγχειριδίου ο καθηγητής Τίνγκο Λιανγκ, επικεφαλής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου στην Κίνα, ο οποίος συνεργάστηκε με το Ιδρυμα Τζακ Μα, του Κινέζου μεγιστάνα και ιδρυτή της Alibaba Group.
Οι γιατροί και οι ερευνητές του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Τσετσιάνγκ, ενός από τα παλιότερα και πιο αναγνωρισμένα της Κίνας, ξεκινούν από την άφιξη ενός ασθενή στο νοσοκομείο και – καταγράφοντας διεξοδικά όλα τα στάδια νοσηλείας- καταλήγουν στην ιατρική και φαρμακευτική αγωγή, αλλά και την ψυχολογική παρακολούθηση που πρέπει να έχει όποιος καταφέρει να αποθεραπευτεί, προτείνοντας μερικά δρακόντεια μέτρα για τον ταχύτερο περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας.
Τα πρώτα συμπτώματα και η μεταφορά στο νοσοκομείο
Η πρώτη μάχη με τον νέο κορωνοϊό λαμβάνει χώρα στο νοσοκομείο πριν, αλλά και κατά την άφιξη των ασθενών. Ως πολύ σημαντικά όπλα χαρακτηρίζονται η πρόληψη και ο περιορισμός της εξάπλωσης του ιού εντός των νοσοκομείων, τονίζοντας ότι είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες ώστε να αποφεύγεται η συγκέντρωση πολλών ανθρώπων σε κλειστούς χώρους.
Κατά την άφιξη του ασθενούς στο νοσοκομείο θα πρέπει να υπάρχει ήδη σε λειτουργία μια, σχετικά, ανεξάρτητη κλινική για τον ιό (κλινική πυρετού την αναφέρει το εγχειρίδιο), η οποία θα έχει δική της ξεχωριστή είσοδο και έξοδο. Οι πολίτες θα πρέπει να εξετάζονται βάσει της αρχής των «τριών ζωνών και των δύο χώρων». Ητοι, το υγειονομικό ίδρυμα θα πρέπει να διαθέτει μια ζώνη για όσους βρεθούν θετικοί στον ιό, μία ζώνη για τους πιθανούς ασθενείς και μία για όσους βρίσκονται αρνητικοί στον COVID-19. Ανάμεσα σε κάθε ζώνη θα πρέπει να υπάρχουν δύο χώροι προστασίας που θα απολυμαίνονται τακτικά. Σε αυτό το στάδιο οι ειδικοί από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στην Τσετσιάνγκ θεωρούν ως δεδομένο ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή, δηλαδή γιατροί, νοσηλευτές, υπάλληλοι καθαριότητας ή τεχνικό προσωπικό, θα πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα ώστε να γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν τα μέσα ατομικής προστασίας, όπως μάσκες και γάντια, καθώς και τους τρόπους απολύμανσης και προσωπικής υγιεινής. Θα πρέπει μάλιστα προτού εργαστούν στις συγκεκριμένες κλινικές να έχουν περάσει επιτυχώς σχετικές και ιδιαίτερα αυστηρές εξετάσεις.
Η διαχείριση των ασθενών και ο περιορισμός εξάπλωσης του ιού
Το επόμενο στάδιο της πρώτης μάχης κατά του νέου κορωνοϊου είναι η λεγόμενη «διαχείριση των ασθενών». Οπως αναφέρεται στις 68 σελίδες του εγχειριδίου, όσοι ασθενείς είναι εμπύρετοι θα πρέπει να φορούν προστατευτικές μάσκες, ενώ οι συγγενείς ή οι συνοδοί τους δεν θα έχουν δικαίωμα παραμονής στην αίθουσα αναμονής ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Στη συνέχεια, το ιατρικό προσωπικό πρέπει να εφαρμόζει τρία διαδοχικά βήματα: την εξέταση των ασθενών, την εισαγωγή των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και τη σταδιακή χορήγηση εξιτηρίου σε όσους βγουν αρνητικοί στον COVID-19. Οι γιατροί και νοσηλευτές θα πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί ώστε να κατανοούν πλήρως τα κλινικά χαρακτηριστικά του ιού και να εξετάζουν το ιστορικό κάθε ασθενούς, όπως εάν εντός 14 ημερών πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων ο ασθενής έχει ιστορικό ταξιδιού, διαμονής στις περιοχές υψηλού κινδύνου ή εάν στο ίδιο χρονικό διάστημα είχε επαφή με άτομα που είχαν βρεθεί θετικά στον ιό SARS-CoV-2. Παράλληλα, προτεραιότητα πρέπει να δίνεται σε όσους εμφανίζουν πυρετό ή και αναπνευστικά προβλήματα. Οσοι ασθενείς δεν έχουν επικίνδυνο ιστορικό ή ιατρικά προβλήματα αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί η έκθεσή τους στον ιό θα πρέπει να υποβάλλονται σε περαιτέρω εξετάσεις ώστε να υπάρξει σαφής διάγνωση. Κάθε άτομο που θα βρίσκεται αρνητικό στον ιό θα πρέπει να επανεξετάζεται σε 24 ώρες. Εάν και οι δύο εξετάσεις είναι αρνητικές, τότε θα μπορεί να αποχωρήσει από το νοσοκομείο, εκτός εάν οι γιατροί κρίνουν διαφορετικά. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να υποβάλλεται σε εξετάσεις ανά 24 ώρες μέχρι να υπάρξει διάγνωση.
Από αυτό το σημείο και μετά, το προσωπικό των νοσοκομείων ξεκινάει τη δεύτερη μάχη στον πόλεμο με τον νέο κορωνοϊό και αφορά στην απομόνωσή των ασθενών και στην περαιτέρω εξέτασή τους. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που δίνουν οι Κινέζοι γιατροί και ειδικοί, τα ύποπτα κρούσματα και οι επιβεβαιωμένοι ασθενείς θα πρέπει να μεταφέρονται σε διαφορετικούς θαλάμους από τους υπόλοιπους. Τα ύποπτα κρούσματα πρέπει να απομονώνονται σε ξεχωριστά μονόκλινα δωμάτια εξοπλισμένα με ατομικό μπάνιο και οι όποιες δραστηριότητες του ασθενούς να περιορίζονται εντός του χώρου απομόνωσης. Οι επιβεβαιωμένοι ασθενείς με τον COVID-19 μπορούν να τοποθετούνται σε δίκλινα δωμάτια με απόσταση μεταξύ των κλινών τουλάχιστον 1,5 μέτρου. Οι επισκέψεις συγγενών καθώς και αποκλειστικών νοσοκόμων απαγορεύονται ρητώς, ενώ οι ασθενείς θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές για να συνομιλούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα μέσω Διαδικτύου.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το εγχειρίδιο υπογραμμίζει τη σημασία τήρησης των κανόνων προστασίας και ατομικής υγιεινής από το «προσωπικό της πρώτης γραμμής», την παρακολούθηση και της δικής του υγείας, καθώς και την απολύμανση των χώρων και των επιφανειών. Σύμφωνα με τις οδηγίες των Κινέζων γιατρών, το «προσωπικό της πρώτης γραμμής», συμπεριλαμβανομένων των γιατρών, των νοσηλευτών, του προσωπικού καθαριότητας, του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού, θα διαμένει σε χώρους απομόνωσης και δεν θα βγαίνει χωρίς άδεια. Στο προσωπικό θα παρέχεται η απαραίτητη τροφή και όλοι θα έχουν επαρκή χρόνο ανάπαυσης. Η κατάστασης της υγείας του συνόλου του προσωπικού θα παρακολουθείται εντατικά, ενώ πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμοι ειδικοί για να παράσχουν ψυχολογική στήριξη εφόσον κριθεί απαραίτητο. Εάν οποιοδήποτε μέλος του προσωπικού εμφανίσει συμπτώματα, όπως πυρετό, θα τίθεται άμεσα σε πλήρη απομόνωση. Οταν η εργασία των γιατρών και των νοσηλευτών ολοκληρωθεί και πριν επιστρέψουν στην καθημερινή τους ζωή, θα ελέγχονται για την πιθανότητα μόλυνσης με τον SARS-CoV-2 και εάν τα αποτελέσματα είναι αρνητικά θα παραμείνουν σε απομόνωση για 14 ημέρες. Σε περίπτωση που δεν παρουσιάσουν συμπτώματα, θα μπορούν να αποχωρήσουν από το νοσοκομείο. Παράλληλα, όλοι οι χώροι απομόνωσης θα πρέπει να απολυμαίνονται σχολαστικά, τρεις φορές την ημέρα, με ειδικά καθαριστικά με περιεκτικότητα τουλάχιστον 1.000 mg/L χλώριο, τα οποία θα πρέπει να παραμένουν στις επιφάνειες για 30 λεπτά και έπειτα να ξεπλένονται με καθαρό νερό.
Η θεραπεία και το εξιτήριο από το νοσοκομείο
Το τελευταίο μέρος του πολυσέλιδου αυτού εγχειριδίου είναι αφιερωμένο στους νικητές αυτού του πολέμου με τον καινούριο ιό, τους ασθενείς που θεραπεύτηκαν από τον COVID-19.
Σύμφωνα με τα γραφόμενά τους, οι πρώτες ένδειξης ίασης από τον COVID-19 θα προκύψουν μόλις η θερμοκρασία σώματος παραμείνει για τουλάχιστον τρεις συνεχείς ημέρες σε κανονικά επίπεδα, ήτοι η θερμοκρασία στο αυτί του ασθενούς να είναι χαμηλότερη από 37,5οC.
Παράλληλα θα πρέπει να έχει υπάρξει σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα του αναπνευστικού συστήματος, ενώ οι εξετάσεις για τον COVID-19 στο νουκλεϊκό οξύ να είναι αρνητικές για δύο διαδοχικές φορές και σε διάστημα τουλάχιστον 24 ωρών. Η αξονική τομογραφία των πνευμόνων θα πρέπει να δείχνει σαφή σημάδια βελτίωσης στις βλάβες που είχε προκαλέσει ο ιός, ενώ δεν θα υφίστανται επιπλοκές ή άλλες ασθένειες που θα απαιτούν νοσηλεία. Ο ασθενής δεν θα πρέπει να χρειάζεται υποβοηθούμενη εισπνοή οξυγόνου, ενώ το εξιτήριο θα πρέπει να το υπογράψει ομάδα γιατρών αρκετών διαφορετικών ειδικοτήτων. Οι Κινέζοι γιατροί αναφέρουν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι ασθενείς που έλαβαν εξιτήριο από το νοσοκομείο δεν χρειάζονταν αντι-ιϊκά φάρμακα, αλλά ενδεχομένως συγκεκριμένες ουσίες για την αντιμετώπιση κάποιων συμπτωμάτων, όπως ο ήπιος βήχας και οι πιθανές διαταραχές στην όρεξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις και εφόσον το κρίνουν οι θεράποντες γιατροί, οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να λάβουν αντι-ιϊκά φάρμακα για λίγες ημέρες μετά την αποχώρησή τους από το νοσοκομείο.
Μετά την επιστροφή στις οικίες τους, οι ασθενείς θα πρέπει να παραμείνουν σε περιορισμό για τουλάχιστον δύο εβδομάδες ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα διάδοσης του ιού στα πρόσωπα του στενού τους περιβάλλοντος. Τα μέτρα που πρέπει να λάβει κάποιος στην οικία του είναι να παραμείνει για 14 ημέρες σε ξεχωριστό χώρο από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του, ο οποίος χώρος θα αερίζεται, θα καθαρίζεται και θα απολυμαίνεται συχνά και σχολαστικά. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου αυτού σταδίου, θα πρέπει να αποφεύγονται οι επαφές με βρέφη, ηλικιωμένους και άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ τόσο οι ασθενείς που έλαβαν εξιτήριο όσο και τα μέλη της οικογένειάς τους θα πρέπει να φορούν μάσκες και να πλένουν συχνά τα χέρια τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της απομόνωσης θα καταγράφεται η θερμοκρασία του σώματος δύο φορές την ημέρα, ενώ συνιστάται μεγάλη προσοχή σε πιθανή επιδείνωση της κατάστασης του ασθενούς. Εξειδικευμένος γιατρός θα παρακολουθεί την πορεία της υγείας του ασθενούς, με την πρώτη εξέταση να πραγματοποιείται εντός 48 ωρών από την ώρα που έλαβε εξιτήριο από το νοσοκομείο. Η δεύτερη εξέταση πρέπει να πραγματοποιηθεί μία εβδομάδα αργότερα και η τρίτη έναν μήνα μετά την ημέρα που κατάφερε να κερδίσει και την τελευταία μάχη με τον κορωνοϊό.
Ποια φάρμακα έδωσαν σε ασθενείς
Αν και όπως αναφέρεται ρητά στο εγχειρίδιο του πανεπιστημιακού νοσοκομείου από την Κίνα δεν υπάρχει προς το παρόν κάποιο γνωστό φάρμακο, μια αντι-ιϊκή θεραπεία σε πρώιμο στάδιο φαίνεται να μειώνει την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών στην υγεία των ασθενών. Στο συγκεκριμένο νοσοκομείο οι γιατροί χρησιμοποίησαν ένα κοκτέιλ αντι-ιϊκών φαρμάκων -και συγκεκριμένα τα Lopinavir/Ritonavir σε συνδυασμό με το φάρμακο Arbidol– που σε 49 περιπτώσεις ασθενών είχε θετικά αποτελέσματα μέσα σε περίπου 10 ημέρες.
Στις περιπτώσεις όπου αυτός ο συνδυασμός δεν ήταν αποτελεσματικός, οι γιατροί χορήγησαν φωσφορική χλωροκίνη, ενώ ο συνδυασμός των φαρμάκων Darunavir/Cobicistatπου χρησιμοποιείται για τον ιό HIV φάνηκε να έχει κάποια θετικά αποτελέσματα σε κλινικές δοκιμές.
Ωστόσο οι Κινέζοι γιατροί υπογραμμίζουν ότι δεν συνιστάται η ταυτόχρονη χρήση περισσοτέρων των τριών αντι-ιϊκών φαρμάκων, καθώς ενδέχεται να προκληθούν άλλα προβλήματα στην υγεία των ασθενών. Αναφορικά με τη χρήση αντιβιοτικών, οι συγγραφείς του εγχειριδίου τονίζουν ότι ενώ γενικώς δεν συνιστάται η χρήση αντιβίωσης στον COVID-19, εντούτοις κάποια τέτοια φάρμακα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με προσοχή σε ασθενείς που κρίνεται ότι βρίσκονται σε σοβαρή κατάσταση και πάντα με βάση τις συνθήκες και την κατάσταση κάθε ασθενούς.
Η απομόνωση στην οποία θα υποβληθούν για αρκετές ημέρες οι ασθενείς του COVID-19 ενδέχεται να επηρεάσει την ψυχολογική τους κατάσταση και γι’ αυτόν τον λόγο οι Κινέζοι γιατροί συνιστούν να υπάρχουν δομές που θα παρέχουν την απαραίτητη ψυχολογική στήριξη. Σύμφωνα με την εμπειρία τους, ένας αριθμός από όσους θα νοσηλευτούν θα εμφανίσει συμπτώματα ψυχολογικών διαταραχών, όπως αισθήματα μοναξιάς, άγχος, φοβία και δυσκολίες στον ύπνο.
Σύμφωνα με τις έρευνες στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Κίνας, το 48% των ασθενών εμφάνισε ένα ή περισσότερα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα και χρειάστηκε να επιστρατευτούν ψυχολόγοι για να παρέχουν την απαραίτητη στήριξη.
Ειδήσεις σήμερα:
Κορωνοϊός – ΗΠΑ: Πάνω από 3.000 οι νεκροί – Περισσότερα από 163.000 κρούσματα
Κορωνοϊός – ΠΟΥ: Πότε είναι δυνατή η μετάδοση μέσω αέρος
