Τη μάχη για την αποτελεσματική θεραπεία της νόσου COVID-19 δίνουν καθημερινά γιατροί και νοσηλευτές. Ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα, εγκεκριμένα για άλλες παθήσεις, έχουν τεθεί στην υπηρεσία των ειδικών για εξω- και ένδο- νοσοκομειακή χρήση. Μέλημα όλων να αποτραπούν όσοι περισσότεροι θάνατοι γίνεται και οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση στη βέλτιστη θεραπεία, αφού ο δρόμος για ένα εμβόλιο ή στοχευμένη θεραπεία του ιού SARS-CoV-2 είναι μακρύς και δύσκολος.
Από την πρώτη κιόλας στιγμή που ο νέος κορωνοϊός πέρασε τα σύνορα της Κίνας και άρχισε να εξαπλώνεται στην υφήλιο, η ελληνική επιστημονική κοινότητα αξιολογεί επισταμένως όλες τις διαθέσιμες επιστημονικές πληροφορίες που αφορούν στην ορθή αντιμετώπιση των ασθενών με νόσο COVID-19.
Παρά το γεγονός ότι ο SARS-CoV-2 ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στην πόλη Ουχάν της Κίνας τον Δεκέμβριο και είναι «συγγενικός» προς άλλους γνωστούς κορωνοϊούς, όπως αυτοί που προκάλεσαν παλαιότερα την επιδημία SARS και έπειτα τη MERS, είναι ένας εν πολλοίς άγνωστος ιός για τους επιστήμονες και τους κλινικούς γιατρούς. Η διεθνής και εγχώρια επιστημονική κοινότητα προσπαθεί με υπάρχοντα φάρμακα τεκμηριωμένης ασφάλειας και αποτελεσματικότητας να θεραπεύσει τους πάσχοντες και να περιορίσει τη διασπορά του νέου κορωνοϊού.
Το φαρμακευτικό οπλοστάσιο
Η νόσος COVID-19, βάσει όσων είναι μέχρι σήμερα γνωστά, παρουσιάζει ήπια, ενδιάμεση και σοβαρή νόσηση που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο. Βάσει των οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), στους ασθενείς με μη επιπεπλεγμένη λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού δίνεται συμπτωματική αγωγή (επαρκής ενυδάτωση, αντιπυρετικά κ.λπ.) υπό στενή ιατρική παρακολούθηση για την έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν επιπλοκών.
Για τους νοσηλευόμενους ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό, δηλαδή σοβαρή πνευμονία, σοβαρή οξεία αναπνευστική λοίμωξη, σήψη και σηπτικό σοκ, πέραν της χορήγησης συμπληρωματικής αγωγής με οξυγόνο, αντιμικροβιακών παραγόντων και μηχανικό αερισμό, μεταξύ άλλων, η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει καταρτίσει διάφορα θεραπευτικά σχήματα.
Αξίζει ωστόσο να υπογραμμιστεί ότι, επειδή η επιδημία του SARS-CoV-2 είναι νέα, δεν υπάρχει αποδεδειγμένη αποτελεσματική θεραπεία για τη λοίμωξη, ούτε και δεδομένα για την υπεροχή ενός φαρμάκου έναντι κάποιου άλλου στη μέτρια ή σοβαρή νόσηση με ή χωρίς σοβαρή οξεία αναπνευστική λοίμωξη. Επί του παρόντος, λοιπόν, η ελληνική ιατρική κοινότητα, ενσωματώνοντας διαρκώς κάθε νέα επιστημονική πληροφορία, έχει εστιάσει στα ακόλουθα θεραπευτικά σχήματα, βάσει και της εξασφαλισμένης εγχώριας διαθεσιμότητας σε φάρμακα:
Φωσφορική χλωροκίνη
Η επιλογή του εν λόγω ανθελονοσιακού φαρμάκου (με την εμπορική ονομασία Aralen) προκρίνεται από την ιατρική κοινότητα, καθώς σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή COVID-19 συνεπάγεται μεγαλύτερη πτώση του πυρετού, βελτίωση των παρατηρούμενων βλαβών στην αξονική τομογραφία, γρηγορότερη ανάρρωση και μεγαλύτερα ποσοστά αρνητικοποίησης του ιικού φορτίου, χωρίς σημαντικές παρενέργειες.
Εισαγωγή αντι-ιϊκού από την Ιαπωνία στην Ελλάδα
Εν τω μεταξύ σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες για την εισαγωγή στην Ελλάδα της αντι-ιϊκής δραστικής ουσίας φαβιπιραβίρης, της ιαπωνικής φαρμακευτικής εταιρείας Fujifilm Toyama Chemical.
Το εν λόγω φάρμακο, με την εμπορική ονομασία Avigan, έχει αναπτυχθεί από το 2014 ως αντι-ιϊκό κατά ανθεκτικών στελεχών της εποχικής γρίπης και έχει λάβει έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA), αλλά δεν είναι διαθέσιμο στην Ευρώπη.
Τα θετικά αποτελέσματά του στα σχετιζόμενα από τον νέο κορωνοϊό συμπτώματα, περιλαμβανομένης της πνευμονίας, ώθησαν τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας να δρομολογήσουν διαδικασίες εισαγωγής του σκευάσματος ώστε σε περίπτωση που κριθεί αναγκαία η χορήγησή του και σε Ελληνες ασθενείς να είναι άμεσα διαθέσιμο.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα αντι-ιϊκό παράγοντα που στόχο έχει να περιορίσει τον πολλαπλασιασμό του ιού στον οργανισμό και να δώσει χρόνο στο ανοσοποιητικό σύστημα να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη και να περιορίσει τη φλεγμονή, ώστε να αποτραπεί η ανάγκη διασωλήνωσης του ασθενή και η νοσηλεία του σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Αντιρετροϊκοί παράγοντες
Στη θεραπευτική φαρέτρα των Ελλήνων γιατρών υπάρχουν επίσης και δύο αντιρετροϊκοί συνδυασμοί, φάρμακα δηλαδή που έχουν μελετηθεί και εγκριθεί για το HIV/AIDS.
Πρόκειται για τον σταθερό συνδυασμό λοπιναβίρης/ριτοναβίρης (αναστολείς πρωτεάσης, με την εμπορική ονομασία Kaletra, διαθέσιμο σε δισκία των 200 mg/ 50 mg και σε σιρόπι 80 mg/20 mg) που, σύμφωνα με προκαταρκτικές αναφορές στην Κίνα, συμβάλλει στην καταπολέμηση της σοβαρής νόσου COVID-19. Η δοσολογία είναι 2 δισκία ανά 12ωρο ή 5ml ανά 12ωρο για 7-14 ημέρες (από τρέχουσες κλινικές μελέτες). Σε περίπτωση διαρροιών, μπορεί να γίνει χρήση αντιδιαρροϊκών φαρμάκων, αν κριθεί αναγκαίο.
Μεταξύ των συχνότερα αναφερόμενων ανεπιθύμητων ενεργειών του συνδυασμού λοπιναβίρης/ριτοναβίρης είναι: συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως αλλοίωση της γεύσης, ναυτία, έμετοι και αρκετά συχνά διάρροια, υπερλιπιδαιμία και ιδιαίτερα υπερτριγλυκεριδαιμία (έχουν αναφερθεί περιστατικά παγκρεατίτιδας), αυξημένες τρανσαμινάσες, υπεργλυκαιμία, ενώ υπάρχουν αναφορές αυξημένων αιμορραγιών, περιλαμβανομένων αυτόματων δερματικών αιματωμάτων και αιμάρθρωσης σε άτομα με αιμοφιλία Α και Β.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις, σε εξω-νοσοκομειακούς ασθενείς που λαμβάνουν φωσφορική χλωροκίνη, λόγω νόσου COVID-19, μπορεί να δοθεί και ο συνδυασμός λοπιναβίρης/ριτοναβίρης, αφού όμως έχει προηγηθεί συνεννόηση του οικογενειακού γιατρού με ειδικό λοιμωξιολόγο, δεδομένου ότι το εν λόγω αντι-ρετροϊκό φάρμακο χορηγείται μόνο μέσω των φαρμακείων των νοσοκομείων.
Επίσης, σε ασθενείς με λοίμωξη από SARS-CoV-2 μπορεί να δοθεί ο σταθερός συνδυασμός νταρουναβίρης/κομπισιστάτης (αναστολέας πρωτεάσης/φαρμακοενισχυτής, με την εμπορική ονομασία Rezolsta), χωρίς ωστόσο να υπάρχουν προς το παρόν πολλά κλινικά στοιχεία για τη δράση του, αλλά υπάρχουν θετικά in vitro δεδομένα δραστικότητας κατά του ιού SARS-CoV-2.
Σε κλινική μελέτη εν εξελίξει χορηγείται 1 χάπι ανά 24ωρο για 5 ημέρες. Κατά την κρίση των ειδικών θεραπόντων ιατρών μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστική αντι-ιϊκή θεραπεία, για παράδειγμα συγχορήγηση χλωροκίνης με αναστολείς πρωτεάσης, ιδιαίτερα επειδή τα φάρμακα αυτά δρουν σε διαφορετικούς στόχους.
Μεταξύ των συχνότερα αναφερόμενων ανεπιθύμητων ενεργειών του συνδυασμού νταρουναβίρης/κομπισιστάτης είναι: συμπτώματα από το γαστρεντερικό, δυσλιπιδαιμία και υπεργλυκαιμία συνήθως λιγότερο σε σχέση με το Kaletra, αυξημένες τρανσαμινάσες, σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις διαφόρων τύπων, ενώ υπάρχουν αναφορές αυξημένων αιμορραγιών, περιλαμβανομένων αυτόματων δερματικών αιματωμάτων και αιμάρθρωσης σε άτομα με αιμοφιλία Α και Β.
Ρεμντεσιβίρη
Το προσφάτως χαρακτηριζόμενο ως «ορφανό φάρμακο» από τον FDA, που είχε αρχικώς αναπτυχθεί κατά του ιού Εμπολα, έχει χορηγηθεί ενδοφλέβια σε μερικούς ασθενείς με τον νέο κορωνοϊό στην Ελλάδα ως θεραπεία της πνευμονίας.
Πρόκειται για περιπτώσεις βαρέως πασχόντων με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Στόχος της φαρμακευτικής αυτής επιλογής είναι να μειωθεί ο πολλαπλασιασμός του ιού στον οργανισμό.
Στις ΗΠΑ και την Κίνα διεξάγονται ήδη κλινικές δοκιμές του αναλόγου νουκλεοτιδίων, ρεμεντεσιβίρη, το οποίο έχει βρεθεί να έχει δράση σε ευρύ φάσμα ιών, περιλαμβανομένου του SARS-CoV-2, αλλά και των SARS, MERS, Εμπολα και Marburg. Η δόση που χρησιμοποιείται στις κλινικές μελέτες είναι: 200 mg άπαξ ενδοφλεβίως, στη συνέχεια 100 mg ενδοφλεβίως ανά 24ωρο για 5-10 ημέρες.
Tοσιλιζουμάμπη
To ανασυνδυασμένο ανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα (με την εμπορική ονομασία Roactemra) δρα ως ανταγωνιστής των υποδοχέων ιντερλευκίνης-6 (IL-6) και χρησιμοποιείται στη θεραπεία σοβαρών μορφών ρευματοειδούς αρθρίτιδας, Νόσου Still, κροταφικής αρτηρίτιδας. Επίσης χρησιμοποιείται στη θεραπεία του συνδρόμου απελευθέρωσης κυτοκινών, το οποίο μπορεί να εκλύεται από βακτηριακές, μυκητιασικές και ιογενείς λοιμώξεις, ειδικά στο πλαίσιο νεοπλασματικών νοσημάτων συμπαγών οργάνων και αιματολογικών κακοηθειών υπό αγωγή με νεότερες βιολογικές θεραπείες, μεταμόσχευσης μυελού οστών και αντίδρασης μοσχεύματος εναντίον ξενιστή.
Τα αυξημένα επίπεδα IL-6 έχουν συσχετιστεί με αυξημένη θνητότητα σε πνευμονία κοινότητας. Η κινεζική κυβέρνηση έχει έρθει σε συμφωνία με την εταιρεία παραγωγής του σκευάσματος για την άμεση διαθεσιμότητά του για ασθενείς με σοβαρή πνευμονία από κορωνοϊό και αυξημένα επίπεδα IL-6.
Στην Ελλάδα αναμένεται η έγκριση κλινικής μελέτης από τον ΕΟΦ ώστε να ξεκινήσει η χορήγηση της τοσιλιζουμάμπης για τον περιορισμό της φλεγμονής που προκαλεί η νόσος COVID-19.
Αντί της τοσιλιζουμάμπης, αντιπροτείνεται από τη διεθνή ερευνητική κοινότητα η χορήγηση του αναστολέα της ιντερλευκίνης, ανακίνρα (εμπορική ονομασία Kineret,) λόγω του μικρού χρόνου ημίσειας ζωής και επομένως της δυνατότητας αλλαγής σε περίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών.
Η δοσολογία είναι 200 mg tid x 7-15 ημέρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι για όλες τις προαναφερόμενες θεραπείες, που είναι εγκεκριμένες για άλλες παθήσεις, λαμβάνεται απαραιτήτως η συγκατάθεση του ασθενή, ενώ δίνεται και έγκριση από το επιστημονικό συμβούλιο του κάθε νοσοκομείου στην περίπτωση των νοσηλευομένων πασχόντων με γνωστοποίηση πάντα όλων των θεραπευτικών σχημάτων στον ΕΟΦ.
Τη δική της συνεισφορά στη μάχη κατά του νέου κορωνοϊού έχει η ελληνική επιστημονική κοινότητα. Η μελέτη GRECCO-19 έλαβε έγκριση από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και ξεκινά άμεσα η κλινική δοκιμή της κολχικίνης στη θεραπεία της νόσου COVID-19.
Η κολχικίνη, ένα φθηνό και γνωστό εδώ και πολλά χρόνια στην ιατρική κοινότητα φάρμακο, φαίνεται να έχει θέση στην αντιμετώπιση των επιπλοκών που προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό η λοίμωξη από τον SARS-CoV-2. Σύμφωνα με τα έως τώρα γνωστά κλινικά δεδομένα, ο νέος κορωνοϊός προκαλεί επιπλοκές τόσο στους πνεύμονες όσο και στην καρδιά.
Η κολχικίνη είναι ένα φάρμακο με αντιφλεγμονώδεις και άλλες ιδιότητες, το οποίο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, όπως η ουρική αρθρίτιδα, ο μεσογειακός πυρετός, οι περικαρδίτιδες και η νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet. Την τελευταία δεκαετία οι διακεκριμένοι Ελληνες καθηγητές Καρδιολογίας, Σπύρος Δευτεραίος και Χριστόδουλος Στεφανάδης, σε συνεργασία με τον Μάικλ Κλέμαν από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ, πραγματοποίησαν εκτενείς έρευνες για τη χρήση του εν λόγω φαρμάκου στην Καρδιολογία. Ετσι πέτυχαν να επεκτείνουν τις ενδείξεις της κολχικίνης, με αποτέλεσμα πλέον να χορηγείται στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής, στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και στην αντιμετώπιση της επαναστένωσης των στεντ.
Με αφορμή την πανδημία και την επείγουσα ανάγκη για να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ανθρώπινες ζωές, ο κ. Δευτεραίος, πλαισιωμένος από 43 διεθνούς φήμης επιστήμονες από την Ελλάδα, την Ιταλία (Humanitas University), την Ισπανία (Πανεπιστήμιο της Βαλένθια) και τις ΗΠΑ (Πανεπιστήμιο Γέιλ), εκπονεί τη μελέτη GRECCO-19 (The Greek study in the Effects of Colchicine in Covid-19 complications prevention).
Η έρευνα έχει στόχο να διερευνήσει την πιθανότητα αντιμετώπισης ή/και πρόληψης των δυσμενών επιπλοκών της νόσου COVID-19 με χορήγηση κολχικίνης. Μία από τις γνωστές ιδιότητες της κολχικίνης είναι να αναστέλλει τη δημιουργία του φλεγμονοσώματος. Η γνώση αυτή, σε συνδυασμό με πρώιμα ερευνητικά δεδομένα για άλλα μόρια που είχαν παρόμοιο μηχανισμό δράσης και έδειξαν κάποια θετικά αποτελέσματα σε μελέτες του εξωτερικού (όπως η τοσιλιζουμάμπη), οδήγησε στην ερευνητική ιδέα της χρήσης της κολχικίνης σε ασθενείς με νόσο COVID-19.
Η σοβαρότητα της υπόθεσης ότι η κολχικίνη πιθανότατα θα έχει θετικό θεραπευτικό αποτέλεσμα σε αυτούς τους ασθενείς ενισχύεται και από το γεγονός ότι, εκτός από τη μελέτη GRECCO-19, ερευνητική ομάδα από τον Καναδά ετοιμάζεται να χορηγήσει το φάρμακο σε 6.000 άτομα θετικά στον SARS-CoV-2.
Ο κ. Γεράσιμος Σιάσος, αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας και αναπληρωτής πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» εξηγεί ότι «ξεκινά άμεσα η ένταξη 300 νοσοκομειακών ασθενών στο κλινικό δείγμα που αφορά στη χώρα μας», από νοσοκομεία της Αθήνας, της Πάτρας και της Θεσσαλονίκης. Το δοσολογικό σχήμα θα αφορά σε 0,5 γραμμάρια κολχικίνης δύο φορές την ημέρα, επιπροσθέτως της φωσφορικής χλωροκίνης και αντιβιοτικών. «Πιστεύουμε ότι με την κολχικίνη θα προσφέρουμε τη σωστή προφύλαξη στους ασθενείς με καρδιαγγειακές παθήσεις. Οσο ταχύτερα μπορέσουμε να εντάξουμε στη μελέτη τους πρώτους 50 ασθενείς, τόσο νωρίτερα θα προχωρήσουμε και σε ανακοινώσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα του νέου αυτού θεραπευτικού πρωτοκόλλου», εκτιμά ο κ. Σιάσος.
Γιατί τα τεστ αντισωμάτων είναι ακατάλληλα
Με σκεπτικισμό αντιμετωπίζει η διεθνής επιστημονική κοινότητα την είδηση ότι η κυβέρνηση της Βρετανίας παρήγγειλε 3,5 εκατομμύρια τεστ αντισωμάτων για τον νέο κορωνοϊό, τα οποία μάλιστα πρόκειται να είναι διαθέσιμα μέσω της πλατφόρμας διαδικτυακών αγορών Amazon. Κατά της χρήσης των εν λόγω τεστ στην παρούσα φάση τάχθηκε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον SARS-CoV-2, καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας.
Τα συγκεκριμένα τεστ είναι διαθέσιμα για αγορά στη Βρετανία μέσω της Amazon για χρήση από τον ίδιο τον πολίτη στο σπίτι. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα ανταπαντά ότι δεν είναι αυτά τα τεστ αντισωμάτων που θα δώσουν τη λύση για τον έλεγχο της πανδημίας.
Τα υπάρχοντα διαγνωστικά μοριακά τεστ για τον SARS-CoV-2, που εφαρμόζονται διεθνώς αλλά και στη χώρα μας, κάνουν γενετική αλληλούχιση του ιού και έχουν τεκμηριωμένη αξιοπιστία. Το δείγμα επιχρίσματος που λαμβάνεται από τις ρινικές κοιλότητες ή τον στοματοφάρυγγα από επαγγελματίες υγείας αποστέλλεται σε εξειδικευμένα εργαστήρια για ανάλυση και εντοπισμό των ενεργών λοιμώξεων ώστε να χορηγηθεί έγκαιρα η ενδεδειγμένη θεραπεία.
Αντίθετα, τα τεστ αντισωμάτων, όπως λέει και το όνομά τους, ανιχνεύουν αντισώματα που παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός για να εξοντώσει τον εισβολέα ιό. Τα αντισώματα αυτά παράγονται από το σώμα μας ακόμα και αφού ο ιός έχει εξαλειφθεί. Η χρησιμότητα, λοιπόν, των τεστ αντισωμάτων είναι στο να μάθει κανείς αν έχει μολυνθεί από τον κορωνοϊό αφότου έχει αναρρώσει. Με μόλις μία σταγόνα αίματος, που τοποθετείται σε ειδική εσοχή της μικροσυσκευής, απλά και γρήγορα μαθαίνει κανείς αν έχει αντισώματα έναντι του οποιουδήποτε ιού.
Το τεστ αντισωμάτων που προορίζεται για την αγορά της Βρετανίας ανιχνεύει την παρουσία του αντισώματος IGM, που θεωρείται ότι εμφανίζεται στα αρχικό στάδιο της COVID-19 και του IGG, που αυξάνεται στον ανθρώπινο οργανισμό σε περίπτωση που κάποιος έχει ήδη νοσήσει. Δυστυχώς αναφορικά με την ακρίβεια του τεστ αντισωμάτων οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες, ενώ η χρήση του συστήνεται να γίνεται 14 ή και περισσότερες ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Γιατί τα τεστ αντισωμάτων δεν είναι κατάλληλα για τη φάση που διανύουμε
Θέση για το ζήτημα πήρε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό Σωτήρης Τσιόδρας κατά την τακτική ενημέρωση για την επιδημία την περασμένη Παρασκευή. Ξεκαθάρισε ότι «δεν είναι διαγνωστικά της νόσου» και πως σε αυτή τη φάση της επιδημίας στη χώρα μας τα τεστ αντισωμάτων δεν συστήνεται να χρησιμοποιηθούν από το γενικό κοινό.
«Ενα θετικό (αποτέλεσμα) μπορεί να είναι ψευδώς θετικό λόγω έκθεσης σε άλλους κορωνοϊούς που κυκλοφορούν κάθε χρόνο και προκαλούν κοινό κρυολόγημα. Ενώ ένα αρνητικό τεστ, στην οξεία φάση της νόσου, σε έναν άνθρωπο χωρίς ή με ελαφρά συμπτώματα μπορεί να δώσει και το λάθος μήνυμα, πως δεν έχει κάτι, ότι δεν έχει τον ιό και μετά να υιοθετήσει ανεύθυνη συμπεριφορά. Φυσικά και αυτό δεν ισχύει και μπορεί κάλλιστα να έχει τη νόσο κάποιος με αρνητικό τέτοιο τεστ, ιδιαίτερα στην οξεία φάση της νόσου, καθώς μπορεί ο οργανισμός του να μην έχει προλάβει να παραγάγει αντισώματα», εξήγησε ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας.
Τα πιο αξιόπιστα τεστ διάγνωσης είναι τα μοριακά, τα οποία προκρίνονται από τους διεθνείς φορείς και αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται σε όλες τις χώρες του κόσμου. «Τα τεστ αντισωμάτων δεν είναι για αυτή τη φάση της επιδημίας», ξεκαθάρισε ο κ. Τσιόδρας, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι Ελληνες ερευνητές σε συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) θα αξιολογήσουν την αξιοπιστία και την πιθανή χρήση στο μέλλον αξιόπιστων τεστ αντισωμάτων για επιδημιολογικούς και άλλους πρακτικούς σκοπούς.
Ειδήσεις ημέρας:
Κορωνοϊός: Τρεις επιστήμονες μιλάνε στο protothema.gr για το φάρμακο κολχικίνη
Κορωνοϊός: Τι είναι η μεφλοκίνη που εξετάζεται για χρήση κατά του Covid-19
