Yπερτρίχωση: αυτή είναι η ελληνική λέξη που περιγράφει το Σύνδρομο του Λυκάνθρωπου, όπως περιγράφηκε η πάθηση που εκδήλωσαν 17 παιδιά στην Ισπανία, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της χώρας.
Η υπερτρίχωση ή δασυτρυχισμός είναι, όπως μαρτυρούν και οι όροι, υπέρμετρη, υπερβολική τριχοφυΐα σε όλο το σώμα. Ανάλογα με την έκταση της τριχοφυΐας, διακρίνεται σε ολική και τοπική υπερτρίχωση. Παρουσιάζεται σε άτομα από τη γέννησή τους ή αργότερα στη ζωή τους, δηλαδή είτε πρόκειται για συγγενή δερματική νόσο ή εμφανίζεται στη διάρκεια της ζωής. Παθήσεις ή και συγκεκριμένα φάρμακα μπορεί να την πυροδοτήσουν.
Η αναφορά στον… Λυκάνθρωπο είναι επίσης προφανής: η υπερτρίχωση που εμφανίζουν οι ασθενείς παραπέμπει στα χαρακτηριστικά των λυκοειδών όντων που, κατά τον μύθο, εμφανίζονται στην Πανσέληνο, συνδυάζοντας στοιχεία λύκου και ανθρώπου. Παλαιότερα, όσοι έπασχαν από το σπάνιο σύνδρομο συγκέντρωναν μεγάλο, αρνητικό κατά βάση, ενδιαφέρον -μεταξύ άλλων τους περιέφεραν σε τσίρκα.
Η υπερτρίχωση είναι έντονη παντού, αλλά γίνεται πολύ εμφανής στο πρόσωπο, τα αυτιά και τους ώμους, και επιμένει σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Οι ειδικοί αναφέρουν στη βιβλιογραφία και περιπτώσεις δυσμορφίας των χαρακτηριστικών του προσώπου, εκτός από την υπερτρίχωση.
Όταν πρόκειται για συγγενή υπερτρίχωση, τότε η νόσος συγκαταλέγεται στις σπάνιες ασθένειες. Έχει αναφερθεί λόγου χάρη η συγγενής χνοώδης υπερτρίχωση (Congenital Hypertrichosis Lanuginosa), μια σπάνια δερματική κληρονομική νόσο που εκδηλώνεται με την υπερβολική παραγωγή τριχών σε όλη τη διάρκεια της ζωής των πασχόντων.
Υπάρχουν όμως και παθήσεις και φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν δασυτριχισμό ή υπερτρίχωση. Στις παθήσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται οι όγκοι των ωοθηκών, καλοήθεις και κακοήθεις, η νόσος του Cushing, το σύνδρομο του Cushing και η συγγενής υπερπλασία των ενδοκρινών αδένων.
Στα φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν υπερτρίχωση περιλαμβάνονται τα ανδρογόνα και τα αναβολικά στεροειδή.
Όταν πρόκειται για συγγενή υπερτρίχωση, δεν υπάρχει θεραπεία. Η χρήση των λέιζερ σήμερα μπορεί να περιορίσει το σύμπτωμα, αλλά δεν το εξαφανίζει. Στις άλλες περιπτώσεις ανάλογα με την αντιμετώπιση της πάθησης που προκαλεί την υπερτρίχωση, αντιμετωπίζεται και αυτή ως επίπτωση. Όταν η υπερτρίχωση προκαλείται από φαρμακευτική ουσία, τότε η διακοπή της χορήγησης της επίμαχης ουσίας οδηγεί σε «εξαφάνιση» της εκτεταμένης και ανεπιθύμητης τριχοφυΐας.
Τι λένε Έλληνες γιατροί για την ένοχη ουσία που χορηγήθηκε στα παιδιά στην Ισπανία
Η μινοξιδίλη είναι μια δραστική ουσία που επίσης μπορεί να προκαλέσει (μη ανδρογονοεξαρτώμενη) υπερτρίχωση, καθώς χρησιμοποιείται στη θεραπεία της ανδρογενετικής αλωπεκίας.
Αυτή είναι και η ουσία που ευθύνεται για την υπερτρίχωση που εμφάνισαν τα 17 μωρά και παιδιά στην Ισπανία.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Ισπανίας, στους ασθενείς χορηγήθηκε μινοξιδίλη, ενώ έπρεπε να τους χορηγηθεί ομεπραζόλη (που ελαττώνει τη γαστρική έκκριση οξέος). Η έρευνα έδειξε την απαρχή του λάθους στο εργαστήριο όπου παρασκευάστηκαν τα φάρμακα. Οι γονείς τα έλαβαν από φαρμακεία και τα χορήγησαν στα παιδιά σύμφωνα με τις υποδείξεις ιατρών.
«Έγραψαν μινοξιδίλη στο μπουκαλάκι με την ομεπραζόλη και το διένειμαν στα φαρμακεία» δήλωσε η υπουργός Υγείας, Μαρία Λουίζα Καρθέδο.
Έλληνες επιστήμονες με τους οποίους μίλησε το protothema.gr για τα περιστατικά αυτά ανέφεραν πάντως ότι αφενός η ομεπραζόλη δεν χορηγείται σε παιδιά, αφετέρου πώς είναι σημαντικό ότι εντοπίστηκε το εργαστήριο απ’ όπου ξεκίνησε η παρασκευή των φαρμάκων.
Ιδίως σε ό,τι αφορά τη μινοξιδίλη, ο καθηγητής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, κ. Δημήτρης Κούβελας επισήμανε πως «η διακοπή της χορηγήσής της σημαίνει πως σταματά και η ανάπτυξη της τριχοφυΐας, υπάρχει δηλαδή αναστρέψιμο αποτέλεσμα».
Ωστόσο, ο ειδικός επισήμανε πως με δεδομένο ότι πρόκειται για μια ουσία που έχει και αντιϋπερτασική δράση, θα ήταν ενδιαφέρον να μελετηθεί εάν τα παιδιά που την ελάμβαναν είχαν υπόταση: «η χορήγηση πρέπει να ήταν μακρά, επί μήνες, ειδάλλως δεν θα εμφανιζόταν υπερτρίχωση. Ωστόσο, διερωτώμαι πώς επηρέάζε η μινοξιδίλη τα παιδιά… Tο φάρμακο αυτό ρίχνει την πίεση, δεν μπορεί να μην είχε καταγραφεί τέτοιο σύμπτωμα στα 17 παιδιά».