Διαθέτοντας περισσότερα από 6 εκατομμύρια εμβόλια κατά του κορωνοϊού και ενισχύοντας την εκστρατεία πειθούς των πολιτών διά των επιστημόνων, ετοιμάζεται η χώρα για τους δύσκολους χειμερινούς μήνες της πανδημίας.
Η οικοδόμηση ενός στέρεου και υψηλού τείχους ανοσίας συνεχίζεται με τους εμβολιασμούς της 1ης δόσης -κλείνονται περί τα 25.000 νέα ραντεβού ημερησίως-, ενώ το επόμενο 15νθήμερο θα ξεκινήσει η χορήγηση και της επαναληπτικής (τρίτης) δόσης με εμβόλια mRΝΑ σε περίπου 2,1 εκατομμύρια πολίτες, στοχευμένα σε ομάδες ασθενών καθώς και σε υγειονομικούς και πολίτες ηλικίας άνω των 60 χρόνων.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), σε ανακοίνωσή του την περασμένη εβδομάδα -ακολουθώντας το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων-, αναφέρει πως δεν υπάρχει ανάγκη για τρίτη δόση στον γενικό πληθυσμό που έχει πλήρως εμβολιαστεί, συστήνει να δοθεί προτεραιότητα στον εμβολιασμό όσων είναι διστακτικοί και ανοχύρωτοι ακόμη και υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των ατόμων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Η κυβέρνηση, έχοντας επάρκεια εμβολίων αλλά και το πράσινο φως από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών για τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης σε ευπαθείς ομάδες, όπως και την προτεραιοποίησή τους, δρομολογεί άμεσα τόσο τη θωράκιση των ανεμβολίαστων πολιτών όσο και την επιπλέον κάλυψη ανοσοκατασταλμένων, ηλικιωμένων και υγειονομικών.
Τα άτομα που έχουν κάνει μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων ή μυελού, οι ογκολογικοί ασθενείς που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία και οι νεφροπαθείς είναι οι ομάδες ασθενών που θα εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα – με τις αρμόδιες αρχές να δηλώνουν πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα για την εκκίνηση και την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Τη σκυτάλη της αναμνηστικής δόσης θα λάβουν αμέσως μετά τους προαναφερθέντες ασθενείς, μέχρι το τέλος του μήνα, τα άτομα ηλικίας άνω των 60 χρόνων, σύμφωνα με το μοντέλο προτεραιοποίησης που ακολουθήθηκε και τον περασμένο Ιανουάριο για την πρώτη δόση εμβολιασμού, δηλαδή αρχικά η ομάδα των ατόμων ηλικίας 85 χρόνων και άνω, μετά εκείνη των 80-84 χρόνων, 75-79 κ.ο.κ., μέχρι την ομάδα ηλικίας 60-64 χρόνων.
Παράλληλα, με την επιπλέον θωράκιση των ηλικιωμένων ατόμων θα λαμβάνουν μήνυμα για την τρίτη δόση του εμβολιασμού τους οι υγειονομικοί εργαζόμενοι. Στην τελευταία αυτή ομάδα οι παράμετροι που θα καθορίσουν τη σειρά θα είναι: α) η παρέλευση τουλάχιστον 6 μηνών από τον πλήρη εμβολιασμό τους, β) η ηλικία, με προτεραιότητα τους υγειονομικούς 60 χρόνων και άνω, γ) το ατομικό ιατρικό ιστορικό τους (χρόνια ή οξεία υποκείμενα νοσήματα).Εκτιμάται ότι για την κάλυψη των πολιτών που χρειάζονται μία επιπλέον δόση για να οχυρωθούν έναντι του κορωνοϊού θα χρειαστούν περίπου 2,1 εκατομμύρια εμβόλια mRΝΑ. Η χώρα έχει στις αποθήκες της 4 εκατομμύρια εμβόλια. Από αυτά, τα 700.000 είναι σκευάσματα AstraZeneca, τα 300.000 Μοderna, τα 200.000 Johnson&Johnson και τα υπόλοιπα 2,8 εκατ. είναι Pfizer/BioNTech. Τους επόμενους τρεις μήνες η Ελλάδα θα παραλάβει άλλα 2 εκατομύρια εμβόλια mRΝΑ, κυρίως Pfizer/BioNTeck.
Συνεπώς ο προγραμματισμός για την εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία» μέχρι το τέλος του έτους γίνεται με την εξασφαλισμένη ποσότητα των συνολικά 6 εκατομμυρίων εμβολίων, ενώ οι παραλαβές αναμένεται να συνεχιστούν απρόσκοπτα και το 2022 μέσω της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο ρόλος των νέων στο χτίσιμο τείχους ανοσίας
Ακολουθώντας την πεπατημένη των επιστημόνων στην αλλοδαπή, οι Ελληνες ειδικοί της επιτροπής εμβολιασμών συστήνουν την επαναληπτική δόση στα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ως μέρος του πρωτογενούς εμβολιασμού τους, υπενθυμίζουν, όμως, πως εξίσου σημαντική παραμένει η θωράκιση όλων εκείνων των ατόμων που δεν έχουν ξεκινήσει ή ολοκληρώσει ακόμη τον εμβολιασμό τους για τη λοίμωξη COVID-19.
Στη χώρα μας πλήρως εμβολιασμένο κατά του κορωνοϊού είναι το 54,5% του γενικού πληθυσμού.
Το ποσοστό των εμβολιασμένων που διασφαλίζει συλλογική ανοσία έχει αναθεωρηθεί πλέον λόγω της μετάλλαξης «Δέλτα» του κορωνοϊού στο 80%-85% του πληθυσμού. Υπενθυμίζεται ότι οι επιστήμονες μέχρι και τον περασμένο Μάιο, οπότε άρχισε να επελαύνει η -κυρίαρχη πλέον μετάλλαξη «Δέλτα»- εκτιμούσαν ότι ποσοστό 60%-70% του συνολικού πληθυσμού της χώρας θα έπρεπε να αποκτήσει ανοσία μέσω εμβολιασμού ή νόσησης για να ελεγχθεί η μετάδοση του κορωνοϊού.
Η διαφορά που πρέπει να καλυφθεί, τουλάχιστον 25% περισσότερων εμβολιασμένων πολιτών, είναι μεγάλη. Συνεπώς γίνεται αντιληπτό ότι πρέπει να επιταχυνθεί σημαντικά η εμβολιαστική εκστρατεία για την επίτευξη του νέου στόχου σε ό,τι αφορά το τείχος ανοσίας, με τους επιστήμονες αλλά και τους κρατικούς αξιωματούχους να διαπιστώνουν, όμως, πλέον πως τείχος ανοσίας σε αυτό το… ύψος δύσκολα θα οικοδομηθεί τις επόμενες εβδομάδες.
Τα περίπου 25.000 νέα ραντεβού για εμβολιασμό που κλείνονται την τελευταία εβδομάδα, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), υπεύθυνο για την «Ελευθερία», Μάριο Θεμιστοκλέους, δημιουργούν μια καλή δυναμική, αλλά δεν αρκούν για την πολυπόθητη επιτάχυνση της «Ελευθερίας». Το θετικό είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των νέων ραντεβού αφορά άτομα ηλικίας 12-24 χρόνων, ενώ αυξάνονται και τα ραντεβού από τα άτομα ηλικίας 24-54 χρόνων.
Ιδίως σε ό,τι αφορά τους εφήβους και τους νέους, μαθητές και φοιτητές, ο εμβολιασμός τους εν όψει της νέας σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς θεωρείται κομβικός τόσο για τη δική τους ασφαλή επάνοδο στην κανονικότητα των σχολείων, των εργαστηρίων και των αμφιθεάτρων όσο και για την προστασία των ατόμων της οικογένειάς τους. «Με αυτόν τον ρυθμό εμβολιασμών, περίπου 25.000 την ημέρα για τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες, θα μπορούσε να φτάσει το ποσοστό των εμβολιασμένων έως και το 58%-60% στο τέλος του Σεπτεμβρίου», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής Κρήτης Νικόλαος Τζανάκης, προσθέτοντας πως κάθε αύξηση στην εμβολιαστική κάλυψη έχει οφέλη και ενισχύει το τείχος ανοσίας, αλλά στη δεδομένη χρονική συγκυρία αυτό δεν αρκεί, αφού ζητούμενο είναι τουλάχιστον το 80%.
Ο καθηγητής επισημαίνει πως «ό,τι προστίθεται σε αυτή τη χρονική φάση είναι σημαντικό στον βαθμό που αφορά άτομα νεότερης ηλικίας, τα οποία θα έχουν σημαντικό ρόλο εφέτος στη διασπορά», αλλά δηλώνει απογοητευμένος με τα αντανακλαστικά που έχουν επιδείξει σχετικά με τον εμβολιασμό γενικότερα τα άτομα ηλικίας 20-45 χρόνων: «Διαπιστώνω μια τάση να τονίζουν ότι δεν κινδυνεύουν αν νοσήσουν, παραβλέποντας ότι στα θέματα δημόσιας υγείας και δη πανδημίας υπάρχει ατομική αλλά και συλλογική προστασία. Και επίσης ότι παρά την ηλικία τους, που τούς δίνει προβάδισμα στη σωστή ενημέρωση και πληροφόρηση, αποδεικνύονται οι “οδηγοί” στα fake news και την παραπληροφόρηση».
Η επιδημιολογική εικόνα τον Οκτώβριο
Σημάδια εκτόνωσης καταγράφονται στο μέτωπο της επιδημίας αλλά και μέσα στο ΕΣΥ που βρέθηκε στο επίκεντρο το τελευταίο 48ωρο μετά την ενεργοποίηση του μέτρου της αναστολής καθηκόντων για τους ανεμβολίαστους υγειονομικούς και που οδήγησε εκτός νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας περίπου 6.500 άτομα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, ο Σεπτέμβριος θα είναι ήρεμος μήνας από επιδημιολογικής πλευράς, καθώς τα δεδομένα αποτυπώνουν σταθεροποίηση των κρουσμάτων κορωνοϊού, παρότι σε υψηλό επίπεδο, περίπου στα 2.700 ημερησίως. Η «σκυτάλη» των κρουσμάτων τον επόμενο μήνα εξαρτάται από την εμβολιαστική κάλυψη που θα επιτευχθεί και από την τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων και των μέτρων προστασίας.
Είναι ενδεικτικό ότι ο ΕΜΑ στην πρόσφατη ανακοίνωσή του για τον εμβολιασμό των πολιτών τόσο με την πρώτη όσο και με την τρίτη δόση, αναφέρει πως «παράλληλα με τον εμβολιασμό είναι επίσης ζωτικής σημασίας η συνέχιση της εφαρμογής μέτρων, όπως η φυσική απόσταση, η υγιεινή των χεριών και η χρήση μάσκας προσώπου όπου απαιτείται, ιδίως σε χώρους υψηλού κινδύνου».
«Καταγράφεται επιπέδωση της επιδημιολογικής καμπύλης και διαφαίνεται πτώση της το επόμενο διάστημα. Ο καλός καιρός θα είναι σύμμαχός μας για τη διατήρηση αυτής της κατάστασης, καθώς θα παραμένουμε κυρίως σε εξωτερικούς χώρους και δραστηριότητες. Αναμένεται αυξημένη κινητικότητα λόγω της επιστροφής όλων στα αστικά κέντρα αλλά και των μαθητών στα σχολεία, που πιθανότατα θα αποτυπωθεί και σε αυξημένη κυκλοφορία κορωνοϊού.
Ωστόσο, αυτό δεν θα φανεί πριν από τις αρχές Οκτωβρίου – τότε μπορεί να αρχίσουμε να βλέπουμε περισσότερα από 3.000 κρούσματα ημερησίως», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημήτρης Παρασκευής. Κατά το ίδιο διάστημα, στο τέλος Σεπτεμβρίου με αρχή Οκτωβρίου τοποθετείται από τους ειδικούς η αποσυμπίεση στο ΕΣΥ – όπως είναι γνωστό από τα προηγούμενα επιδημικά κύματα, η σταθεροποίηση της επιδημίας αποτυπώνεται πρώτα στην κοινότητα, με τον αριθμό των νέων κρουσμάτων, και έπειτα από 10-15 ημέρες στον αριθμό των ασθενών και των διασωληνωμένων μέσα στα νοσοκομεία.
Σε αυτή τη φάση τα νοσοκομεία δέχονται περί τους 250 νέους ασθενείς με COVID-19 κάθε μέρα. Μέχρι και την περασμένη Πέμπτη οι νοσηλευόμενοι ήταν συνολικά 2.500, εκ των οποίων οι 362 διασωληνωμένοι, με το 91% αυτών να είναι ανεμβολίαστο, σαφής απόδειξη της προστασίας που προσφέρει το εμβόλιο.
«Είναι προφανές πως με αυτόν τον αριθμό των νοσηλευομένων ο απολογισμός στο τέλος Σεπτεμβρίου αναφορικά με τους διασωληνωμένους και τους νεκρούς θα είναι βαρύς. Υπολογίζεται ότι οι διασωληνωμένοι θα φτάσουν τους 450 και ο αριθμός των νεκρών λόγω κορωνοϊού τον Σεπτέμβριο θα ξεπεράσει τους 500», σημειώνει ο κ. Τζανάκης. Υπενθυμίζεται ότι η έλευση του τρέχοντος μήνα έγινε με μαύρο ποδαρικό σε ό,τι αφορά την επιδημία, καθώς την περασμένη Τετάρτη καταγράφηκαν 47 θάνατοι, με τα υψηλά διψήφια νούμερα να συνεχίζονται και τις επόμενες ημέρες.
Η αντοχή του ΕΣΥ
Συρρίκνωση των ανεμβολίαστων εργαζομένων δείχνουν τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Υγείας μετά τον σχετικό έλεγχο των μητρώων ανθρώπινου δυναμικού. Οι αρνητές του εμβολιασμού είχαν μπει στη «δεξαμενή» με τους αρνητές της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, προκαλώντας σύγχυση στις αρμόδιες υπηρεσίες. Είναι ενδεικτικό ότι πολλοί εργαζόμενοι, παρότι εμβολιασμένοι, αρνούνταν να επιδείξουν το πιστοποιητικό τους, κι ενώ ο ρυθμός των εμβολιασμών επιταχυνόταν τις τελευταίες ημέρες ενόψει της εφαρμογής του μέτρου της αναστολής καθηκόντων από την 1η Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, επιδόθηκαν συνολικά 6.412 πράξεις αναστολής καθηκόντων σε εργαζόμενους σε νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας. Από τις 6.000 κενές θέσεις που έχουν ήδη «ανεβεί» στην πλατφόρμα που ενεργοποίησε το υπουργείο Υγείας για το λοιπό επικουρικό προσωπικό, πλην ιατρών, προκύπτει πως στην πλειονότητά τους οι ανεμβολίαστοι εργαζόμενοι που απομακρύνθηκαν ήταν από το νοσηλευτικό προσωπικό.
Αναγνωρίζοντας την αλλαγή, έστω και την ύστατη στιγμή, των υγειονομικών αναφορικά με τον εμβολιασμό τους, ο νέος υπουργός Υγείας τούς έδωσε «δεύτερη ευκαιρία», καταθέτοντας τροπολογία για την άρση της αναστολής και την άμεση επιστροφή στη θέση τους σε όλους όσοι εμβολιαστούν. Παράλληλα, προανήγγειλε έλεγχο και κυρώσεις για ανεμβολίαστο προσωπικό και στον ιδιωτικό τομέα Υγείας.
