Περίπου στις 10.000 υπολογίζονται οι υγειονομικοί του Εθνικού Συστήματος Υγείας που θα αντικατασταθούν από την Τετάρτη 1η Σεπτεμβρίου λόγω μη εμβολιασμού τους έναντι του κορωνοϊού όπως ορίζει ο νόμος. Το επιχειρησιακό σχέδιο του υπουργείου περιλαμβάνει γενικές και κατά περίπτωση λύσεις ώστε να μη διαταραχθεί ούτε μία ημέρα η λειτουργία των δομών υγείας, με τους θεσμικούς εκπροσώπους των εργαζομένων ωστόσο να προειδοποιούν για το αντίθετο και να ζητούν μικρή αναβολή της εφαρμογής του μέτρου.
Θερμός αναμένεται να είναι ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου, καθώς από την Τετάρτη οι περίπου 15.000 εργαζόμενοι (γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί και λοιπό προσωπικό) του δημόσιου συστήματος υγείας που δεν έχουν προγραμματίσει τον εμβολιασμό τους ή δεν έχουν εμβολιαστεί έστω με μία δόση για την πρόληψη της λοίμωξης COVID-19 τίθενται αυτόματα εκτός εργασιακών καθηκόντων για τρεις μήνες με στέρηση αποδοχών.
Υπενθυμίζεται ότι με το άρθρο 206 παρ. 2 του Ν.4820/2021 προβλέφθηκε για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ο υποχρεωτικός εμβολιασμός για τον κορωνοϊό όλου του προσωπικού των ιδιωτικών, δημόσιων και δημοτικών δομών υγείας, συμπεριλαμβανομένων διαγνωστικών κέντρων, κέντρων αποκατάστασης, κλινικών, νοσοκομείων, Κέντρων Υγείας, ΕΚΑΒ και ΕΟΔΥ. Εξαιρούνται όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι μηνών από τη νόσησή τους, καθώς και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που εμποδίζουν τη διενέργεια του εμβολιασμού τους και θα κριθούν από υγειονομικές επιτροπές. Στους λόγους υγείας που δεν επιτρέπουν τον εμβολιασμό για τον κορωνοϊό η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών δέχεται τη σοβαρή αλλεργική αντίδραση/αναφυλαξία, καθώς και τη διενέργεια χημειοθεραπείας ή άλλης θεραπείας ειδικού νοσήματος κατά περίπτωση.
Για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του συστήματος υγείας το αρμόδιο υπουργείο είχε από τις αρχές Αυγούστου ζητήσει από τις διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) και των δομών υγείας να καταρτίσουν καταλόγους με το εμβολιασμένο και το ανεμβολίαστο προσωπικό και βάσει αυτών να εκπονηθούν τα επιχειρησιακά σχέδια λειτουργίας τους.
Εξάλλου, ο μέχρι πρότινος υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας είχε ξεκαθαρίσει ότι «τα νοσοκομεία θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν όλα τα περιστατικά, καθώς το αντίθετο θα ήταν και άδικο και ανήθικο απέναντι στην πλειονότητα των πολιτών που έχουν εμβολιαστεί και νοσούν και από άλλες ασθένειες και βέβαια έχουν δικαίωμα στη σωστή περίθαλψη».
Το πρώτο βήμα έγινε την περασμένη Τετάρτη όπου με έγγραφο προς όλους τους διοικητές των ΥΠΕ ο κ. Κικίλιας ζήτησε την ανάκληση όλων των κανονικών αδειών των εργαζομένων στη Δημόσια Υγεία από την 1η Σεπτεμβρίου. Συγκεκριμένα, ανακαλούνται από Τετάρτη και μέχρι νεωτέρας όλες οι κανονικές άδειες του προσωπικού που απασχολείται στα νοσοκομεία, στο Εθνικό Κέντρο Αμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και τις δημόσιες δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), δηλαδή Κέντρα Υγείας, Πολυδύναμα και Περιφερειακά/Τοπικά Ιατρεία, καθώς και τις Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ).
Ο σχεδιασμός του υπουργείου για το πώς θα συνεχίσει να λειτουργεί το σύστημα υγείας από την 1η Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε προχθές, Παρασκευή, με κάποια μικρά σημεία να μένουν ανοιχτά να ξαναμελετηθούν από αύριο, καθώς έως και την Τρίτη 31 Αυγούστου οι υγειονομικοί μπορούν είτε να εμβολιαστούν έστω με την πρώτη δόση, είτε να προσκομίσουν τη βεβαίωση απαλλαγής από την αρμόδια γνωμοδοτική επιτροπή ή το email με τα προγραμματισμένα ραντεβού τους για εμβολιασμό.
Από τους 115.000 υγειονομικούς όλων των ειδικοτήτων, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), περίπου 15.000 παρέμεναν ανεμβολίαστοι έως και την Παρασκευή. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται περίπου 1.000 γιατροί -κάποιοι εξ αυτών με υψηλή εξειδίκευση στον τομέα τους- και ελάχιστοι νοσηλευτές, ενώ σύμφωνα με την Πανελλήνια Συνδικαλιστική Νοσηλευτική Ομοσπονδία ΕΣΥ (ΠΑΣΥΝΟ ΕΣΥ), σχεδόν το 100% των μελών της έχει εμβολιαστεί και είναι ελάχιστοι εκείνοι που έχουν υποβάλει αίτημα εξαίρεσης αποκλειστικά για ιατρικούς λόγους. Από το ΕΚΑΒ θα τεθούν σε αναστολή 1.245 άτομα που απασχολούνται ως πληρώματα ασθενοφόρων και 184 υπάλληλοι διοικητικών και οικονομικών καθηκόντων.
Τρίμηνες προσλήψεις
«Ολα τα νοσοκομεία και οι Υγειονομικές Περιφέρειες έχουν καταρτίσει συγκεκριμένα επιχειρησιακά σχέδια και έχουν αποτυπώσει την υφιστάμενη κατάσταση σε όλες τις δομές: πού υπάρχουν τμήματα όπου πιθανόν να αντιμετωπίσουμε προβλήματα, πού θα αντιμετωπιστούν αυτά με προσλήψεις προσωπικού συγκεκριμένου χρόνου και με συγκεκριμένες συμβάσεις, όπως άλλωστε προβλέπει ο νόμος. Εχει σχεδιαστεί το πώς θα γίνει ανακατανομή του προσωπικού μέσα στα νοσοκομεία και τις κλινικές προκειμένου να λειτουργήσουν ομαλά. Και βεβαίως θα υπάρξει με νομοθετική πρωτοβουλία συγκεκριμένη διαδικασία πρόσληψης του επικουρικού προσωπικού, χωρίς γραφειοκρατία, καθώς οι συμβάσεις θα συναφθούν απευθείας με την Υγειονομική Περιφέρεια, έτσι ώστε να μην υπάρχει χρονική καθυστέρηση», είχε δηλώσει ο τέως αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης.
Σε επίπεδο νοσοκομείων, τα κενά σε ιατρονοσηλευτικό και βοηθητικό λοιπό προσωπικό, όπως τραυματιοφορείς και διοικητικοί υπάλληλοι, θα καλυφθούν με δύο τρόπους: πρώτον, με μετακινήσεις προσωπικού εντός των δομών της ίδιας ΥΠΕ και, δεύτερον, με συγχώνευση τμημάτων και κλινικών.
Επίσης, εφόσον κριθεί απαραίτητο βάσει της ιδιομορφίας κάθε περιοχής (πορεία του κορωνοϊού, πληθυσμός κάλυψης, άλλα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά) θα τεθεί σε ισχύ σε δεύτερη φάση η αναστολή λειτουργίας μικρότερων νοσοκομειακών δομών ώστε το προσωπικό να τεθεί στη διάθεση του κοντινότερου κεντρικού νοσοκομείου.
Ακόμα, το σχέδιο του υπουργείου Υγείας προβλέπει την αναπλήρωση των κενών θέσεων ιατρών, νοσηλευτών και παραϊατρικού προσωπικού των νοσοκομείων, των Κέντρων Υγείας και των Περιφερειακών Ιατρών με ιδιώτες επαγγελματίες υγείας, είτε με σύμβαση ορισμένου χρόνου (3 μήνες με δυνατότητα ανανέωσης για άλλους 3 μήνες), είτε με απόδειξη παροχής υπηρεσιών – το γνωστό «μπλοκάκι».
Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που παρέχονται εντός των δομών του δημόσιου συστήματος υγείας από εξωτερικούς παρόχους (εργολάβους), όπως η καθαριότητα, η φύλαξη και η σίτιση, τα τυχόν κενά θα καλυφθούν με ευθύνη των παρόχων, καθώς υποχρεούνται την Τετάρτη να έχουν αντικαταστήσει το ανεμβολίαστο προσωπικό τους με πλήρως εμβολιασμένο.
Τέλος, για τις δομές και τμήματα/κλινικές των οποίων το απασχολούμενο προσωπικό είναι μοναδικό, όπως ένας παρασκευαστής εργαστηρίου ή ο μοναδικός ακτινοδιαγνώστης ενός Κέντρου Υγείας, αν δεν μπορεί να καλυφθεί το κενό με μετακίνηση από άλλη δομή ή οι γεωγραφικές ιδιομορφίες της περιοχής δεν επιτρέπουν την αναστολή λειτουργίας του τμήματος, τότε προβλέπεται η αντικατάσταση του εργαζομένου αφού πρώτα θα έχει βρεθεί ο αντικαταστάτης του από τον ιδιωτικό τομέα.
Οι προτάσεις των υγειονομικών
Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα και τα περιθώρια να στενεύουν, ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ Μιχάλης Γιαννάκος κάθε άλλο παρά αισιόδοξος είναι ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου θα υλοποιηθεί και οι δομές υγείας θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά. «Μπορεί κάποιος υγειονομικός να εμβολιαστεί μέχρι και την 31η Αυγούστου, αλλά προσωπικά δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα καλυφθούν τα κενά. Οι διαδικασίες πρόσληψης δεν μπορούν στην πράξη να υλοποιηθούν τόσο άμεσα όσο υποστηρίζει το υπουργείο Υγείας. Θα περάσει τουλάχιστον ενάμισης μήνας μέχρι να αναλάβει καθήκοντα ο αντικαταστάτης και στο διάστημα αυτό οι ήδη εξουθενωμένοι συνάδελφοι που δεν πρόλαβαν να πάρουν έστω και λίγες ημέρες καλοκαιρινή άδεια, λόγω της ανάκλησης των αδειών που διέταξε το υπουργείο, θα πρέπει φορτωθούν ακόμα μεγαλύτερο όγκο καθηκόντων. Επίσης, δεν ξέρω ποιος θα θελήσει να συνάψει μια τρίμηνη σύμβαση απασχόλησης», λέει ο ίδιος στο «ΘΕΜΑ».
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, θα πρέπει να δοθεί μια μικρή παράταση στην εφαρμογή του μέτρου, αφού είναι πεπεισμένος ότι ο εμβολιασμός των υγειονομικών θα ολοκληρωθεί καθώς κάμπτονται μέρα με τη μέρα οι όποιες φοβίες και αντιστάσεις. «Εννέα στους δέκα υγειονομικούς είναι εμβολιασμένοι και ο ένας που παραμένει ανεμβολίαστος τηρεί αυστηρά τα μέτρα για τη μη διασπορά του κορωνοϊού. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει ενδονοσοκομειακή διασπορά πια. Δείτε και τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), η Ελλάδα είναι στον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως προς τον εμβολιασμό των υγειονομικών, με το 83,6% να έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση και το 79% και τις δύο. Είναι, λοιπόν, κακό που γίνεται δημοσίως αυτός ο διάλογος περί υποχρεωτικότητας εμβολιασμού πλήττοντας το κύρος του υγειονομικού κλάδου, ενώ θα έπρεπε να εστιάσουμε στην ανοσοποίηση του γενικού πληθυσμού», εξηγεί.
Μάλιστα προβλέπει ότι η αναστολή καθηκόντων των ανεμβολίαστων εργαζομένων στις δομές υγείας θα οδηγήσει σε αποδιοργάνωση το ΕΣΥ. «Τι θα γίνει αν ο μοναδικός μικροβιολόγος στην περιοχή της Πύλου αποφασίσει τελικά να μην εμβολιαστεί; Το εργαστήριο του Κέντρου Υγείας θα κλείσει μέχρι να βρεθεί αντικαταστάτης. Οι ασθενείς θα πρέπει να πηγαίνουν στην Καλαμάτα για μια απλή εξέταση αίματος ή να βάζουν το χέρι στην τσέπη επιλέγοντας τον ιδιωτικό τομέα», λέει ο κ. Γιαννάκος αναφέροντας ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων που μπορεί να ανακύψουν από την αναστολή εργασίας λόγω μη εμβολιασμού για τον κορωνοϊό σε περιφερειακές δομές υγείας.
Αντίστοιχα προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν και σε επαρχιακά νοσοκομεία αν τελικά δεν εμβολιαστούν γιατροί κομβικών ειδικοτήτων, όπως ο μοναδικός ογκολόγος του Νοσοκομείου Μυτιλήνης. Στην περίπτωση αυτή, εκατοντάδες ογκολογικοί ασθενείς θα πρέπει να αναβάλουν τις θεραπείες τους ή να αναγκαστούν να συνεχίσουν την αγωγή τους σε δομές άλλων περιοχών, υποβάλλοντας τον εαυτό τους σε σωματική, ψυχική και οικονομική ταλαιπωρία.
«Στα μικρά περιφερειακά νοσοκομεία θα αντιμετωπίσουμε μεγάλο πρόβλημα από την Τετάρτη αν η κυβέρνηση δεν δώσει μικρή παράταση ή οι συνάδελφοι δεν πειστούν να εμβολιαστούν έστω και την τελευταία στιγμή. Στο Νοσοκομείο Χαλκιδικής από τους 490 υγειονομικούς, οι 222 είναι ανεμβολίαστοι. Ξέρετε τι συνεπάγεται αυτό μέχρι να τοποθετηθούν οι αντικαταστάτες τους; Αναβολές χειρουργείων και ράντζα στους διαδρόμους των μεγαλύτερων γειτονικών νοσοκομείων όπως της Θεσσαλονίκης», προειδοποιεί ο κ. Γιαννάκος.
Πρόβλημα αναμένεται να δημιουργηθεί και στη διακομιδή περιστατικών από το ΕΚΑΒ. Αν δεν γίνει αμέσως η αντικατάσταση των 1.245 ανεμβολίαστων εργαζομένων που απασχολούνται ως πληρώματα ασθενοφόρων, στην Αθήνα τα οχήματα θα πρέπει να δουλέψουν με μείον 350 άτομα, στη Θεσσαλονίκη με μείον 300, στη Μυτιλήνη με μείον 100 και στην Πάτρα με μείον 90.
