Το υγειονομικό προσωπικό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) δεν καθαρίζει σωστά χέρια του κατά την φροντίδα των νοσηλευομένων, παρά το γεγονός ότι είναι καίριας σημασίας η αντισηψία των χεριών για τον έλεγχο των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Μικροβιολογίας και Μολυσματικών Νόσων στο Άμστερνταμ (13-16 Απριλίου).
Μάλιστα, οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν ότι η συμμόρφωση στους κανόνες υγιεινής των χεριών ήταν ελάχιστη όταν το προσωπικό των ΜΕΘ διεκπεραίωνε πρώτα τις πιο «βρώμικες» και έπειτα τις πιο «καθαρές» δουλειές και όχι το αντίστροφο, αυξάνοντας περαιτέρω τον κίνδυνο λοιμώξεων.
Η μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει ότι παρά τις προσπάθειες που γίνονται για την καταπολέμηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, αυτές αποτελούν τις συχνότερες αιτίες επιπλοκών, επηρεάζοντας το 30% των ασθενών των ΜΕΘ στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις σχετίζονται με μια μεγάλη αναλογία της νοσηρότητας και θνησιμότητας, καθώς και υπολογίσιμο οικονομικό κόστος.
Η καλή υγιεινή των χεριών είναι καίριας σημασίας για την πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, που σύμφωνα με τη νέα αμερικανική μελέτη ένας στους 25 ασθενείς προσβάλλεται από αυτές κατά την παραμονή του στο νοσοκομείο.
Προς επιβεβαίωση του ισχυρισμού ότι η πρακτική των «καθαρών χεριών» σταματά την εξάπλωση βακτηρίων και ιών, η καθηγήτρια Loreen Herwaldt από το Κολέγιο Ιατρικής “Roy J. and Lucille A. Carver” στην Αϊόβα των ΗΠΑ, ανέλυσε δεδομένα από τη μελέτη STAR*ICU. Η έρευνα κατέγραφε πότε οι εργαζόμενοι στις δομές υγείας τηρούσαν την καλή υγιεινή των χεριών κατά τη διάρκεια της φροντίδας των ασθενών και εντόπιζε τους παράγοντες που σχετίζονται με τη συμμόρφωση στους κανόνες καλής υγιεινής.
Οι επιστήμονες συσχέτισαν διαδοχικές δραστηριότητες που έκανε το υγειονομικό προσωπικό για να χαρτογραφήσει την οδό μετάδοσης, όπως το άγγιγμα του δέρματος του ασθενή αφού πρώτα είχε αγγίξει σωματικά του υγρά και τις ευκαιρίες για υγιεινής των χεριών που μεσολαβούσαν.
Συνολικά, η επιστημονική ομάδα πραγματοποίησε 3.246 ώρες παρατήρησης το διάστημα Δεκεμβρίου 2005-Αυγούστου 2006 σε ΜΕΘ 18 ιατρικών κέντρων των ΗΠΑ.
Από την ανάλυση των στοιχείων προέκυψε ότι η γενική συμμόρφωση στους κανόνες υγιεινής ήταν κακή. Συγκριτικά με το νοσηλευτικό προσωπικό, οι γιατροί ήταν 50% πιθανότερο να κάνουν πρώτα τις πιο βρώμικες δουλειές και έπειτα τις πιο καθαρές, ενώ διπλάσια πιθανότητα να κάνουν αυτό είχαν άλλες ειδικότητες, όπως Ακτινολόγοι και Φυσικοθεραπευτές.
Η τήρηση των κανόνων υγιεινής ήταν λιγότερο πιθανό να εφαρμοστεί όταν γινόταν χρήση γαντιών, με τους επαγγελματίες υγείας να είναι πιθανότερο να μεταβαίνουν από πιο βρώμικα περιβάλλοντα σε καθαρότερα.
Επίσης, εφάρμοζαν τις σωστές συνθήκες υγιεινής των χεριών μόνο στις μισές περιπτώσεις όταν από ένα βρώμικο περιβάλλον περνούσαν σε ένα καθαρότερο και μόνο στο 43% των περιπτώσεων όταν κινούνταν αντίθετα.
«Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι επαγγελματίες υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο του ασθενή να κολλήσει κάποια ενδονοσοκομειακή λοίμωξη με τον τρόπο που εργάζονται. Πρέπει να εφαρμόσουμε πρακτικές που θα τους βοηθήσουν να οργανώσουν τον τρόπο δουλειάς στους με ένα τρόπου που θα μειώνεται ο κίνδυνος αυτός», εξήγησε η καθηγήτρια Loreen Herwaldt.
Δεκαπέντε δευτερόλεπτα αρκούν για την αντισηψία των χεριών
Εν των μεταξύ μια άλλη μελέτη που παρουσιάστηκε στο ίδιο συνέδριο έδειξε ότι 15 δευτερόλεπτα αρκούν για την αντισηψία των χεριών και την πρόληψη της διασποράς των βακτηρίων.
Η έρευνα συνέκρινε την εφαρμογή αντισηπτικού για 15 δευτερόλεπτα συγκριτικά με 30 δευτερόλεπτα που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναγνωρίζοντας την καλή υγιεινή των χεριών ως μοναδική πρακτική για τη μείωση των μολυσματικών νόσων στα νοσοκομειακά περιβάλλοντα.
Στην τυχαιοποιημένη έρευνα της Δρ. Sarah Tschudin-Sutter και των συνεργατών της στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας στην Ελβετία, μελετήθηκε η εφαρμογή αντισηπτικού για 15 δευτερόλεπτα σε τρία βήμα σε ομάδα 20 υγιών εθελοντών (18-51 ετών) έναντι των 30 δευτερολέπτων σε έξι βήματα.
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι τα 15 δευτερόλεπτα ήταν αρκετά για τη μείωση του μικροβιακού φορτίου στα χέρια των συμμετεχόντων συγκριτικά με τα 30 δευτερόλεπτα, ανεξαρτήτως αν είχε γίνει η αντισηψία σε τρία ή έξι βήματα.
