Μέχρι τον Ιούνιο του 2021 θα έχει εμβολιαστεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας έναντι της νόσου COVID-19, όπως ανέφερε ο υπουργός Υγείας κ. Βασίλης Κικίλιας κατά τη χθεσινή τακτική ενημέρωση για την πανδημία. Στις 21 Δεκεμβρίου θα αποφανθεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) για την αδειοδότηση του εμβολίου των Pfizer/BioNTech και σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι εμβολιασμοί στις χώρες-μέλη θα ξεκινήσουν άμεσα και ταυτόχρονα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εμβολιασμοί στην ΕΕ θα ξεκινήσουν νωρίτερα απ’ ότι είχε αρχικώς υπολογιστεί. Στην Ελλάδα έχουν ήδη εκκινήσει όλες οι διαδικασίες του σχεδίου «Ελευθερία» για την ορθή λειτουργία των 1.018 εμβολιαστικών κέντρων και έχει συνταχθεί το «Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο» από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών με όλες τις οδηγίες προς το υγειονομικό προσωπικό που θα διενεργεί τους εμβολιασμούς.
Λιγότερες δόσεις αλλά νωρίτερα
Η χώρα μας, όπως προκύπτει από τις 6 συμφωνίες που έχει υπογράψει η ΕΕ, αναμένεται να λάβει συνολικά 25.000.000 δόσεις για τον εμβολιασμό 12,5 εκατομμυρίων πολιτών το 2021.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ έχει συμφωνήσει ήδη να παραλάβει σταδιακά (ανάλογα με τον ρυθμό έγκρισης των εμβολίων από τον ΕΜΑ):
– Έως 405 εκατ. δόσεις από την CureVac
– Έως 400 εκατ. δόσεις από την AstraZeneca
– Έως 400 εκατ. δόσεις από την Johnson & Johnson
– Έως 300 εκατ. δόσεις από τις Pfizer/BioNTech
– Έως 160 εκατ. δόσεις από τη Moderna
– Έως 300 εκατ. δόσεις από τις Sanofi/GSK.
Εντός του Δεκεμβρίου, η Ελλάδα αναμένεται να παραλάβει 160.000 δόσεις από το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech και επιπλέον 500.000 δόσεις έως τα τέλη Ιανουαρίου. Επίσης, τον πρώτο μήνα του 2021 αναμένεται να παραλάβει 200.000 δόσεις του εμβολίου της Moderna και 300.000 δόσεις από το εμβόλιο της AstraZeneca.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο κ. Στέλιο Πέτσα, θα εγκριθεί μεν γρηγορότερα το εμβόλιο στην ΕΕ απ’ ότι είχε αρχικώς υπολογιστεί αλλά «θα πάρουμε λιγότερα, γιατί και όλη η Ευρώπη θα πάρει λιγότερα με αποτέλεσμα και η δική μας κλίμακα κατανομής από τα συμβόλαια προαγοράς να οδηγεί σε μικρότερο αριθμό εμβολίων». Έτσι σύμφωνα με τον κ. Πέτσα σε ότι αφορά στο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech για τον μήνα Ιανουάριο η Ελλάδα θα παραλάβει 40% λιγότερες δόσεις από τον αρχικό σχεδιασμό.
Ποιοι θα εμβολιαστούν πρώτοι
Σύμφωνα με την προτεραιοποίηση που έχει κάνει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών πρώτοι θα εμβολιαστούν οι υγειονομικοί, οι διαμένοντες και το προσωπικό των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων, των δομών φροντίδας χρονίως πασχόντων και κέντρων αποκατάστασης και καθώς και οι ευπαθείς ομάδες με βάση την ηλικία και τα υποκείμενα νοσήματα. Στην τελική φάση, στόχος είναι να εμβολιαστεί όλος ο ενήλικος πληθυσμός.
Ειδικά για τους υγειονομικούς, όπως προανήγγειλε χθες ο υπουργός Υγείας, σήμερα ξεκινάει η καταγραφή των υγειονομικών που θέλουν να εμβολιαστούν και θα ενταχθούν άμεσα σε ειδική λίστα. «Όταν μιλάμε για υγειονομικούς και εργαζόμενους στα Νοσοκομεία μας, μιλάμε για όλο το προσωπικό. Δηλαδή και τους ιατρούς μας και τους νοσηλευτές μας και τους τραπεζοκόμους μας και τις καθαρίστριες που μπαίνουν μέσα στη ΜΕΘ και το διοικητικό προσωπικό και τη φύλαξη και όλους» διευκρίνισε ο κ. Κικίλιας.
Ποιοι δεν θα εμβολιαστούν
Σύμφωνα με το «Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο» της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών και βάσει των επιστημονικών δεδομένων που ισχύουν έως τώρα, «δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να υποστηρίζουν την ανάγκη ή μη εμβολιασμού ατόμων που νόσησαν με COVID-19».
Εξάλλου από τις κλινικές μελέτες που αφορούν στο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech προκύπτει ότι ο εμβολιασμός δεν αναμένεται να έχει ουσιαστική επίδραση στην πορεία της νόσου σε άτομα που έχουν ήδη μολυνθεί ή είναι ασυμπτωματικά ή επωάζουν τον ιό, ενώ πρέπει να αναβάλλεται σε άτομα με οξεία ασυμπτωματική νόσο ώστε να αποφευχθεί σύγχυση με πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από το εμβόλιο. Ωστόσο, ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει μετά την ανάρρωση και μετά την πάροδο 4 εβδομάδων από την εμφάνιση των συμπτωμάτων ή μετά το πρώτο τεστ PCR.
Ακόμα, η χορήγηση του εμβολίου θα πρέπει να αναβάλλεται σε άτομα που πάσχουν από οξεία σοβαρή εμπύρετη νόσο ή έχουν γνωστό ιστορικό σημαντικών αλλεργικών αντιδράσεων.
Άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή ή άτομα με αιμορραγική διαταραχή (π.χ. αιμορροφιλία) στην οποία αντενδείκνυται η ενδομυϊκή ένεση, δεν θα πρέπει να εμβολιάζονται, εκτός εάν το όφελος είναι σαφώς μεγαλύτερο από τον κίνδυνο που συνεπάγεται η χορήγηση. Όμως, τα άτομα που λαμβάνουν σταθερή αντιπηκτική αγωγή και γνωρίζουν την τιμή του INR (δείκτης πήξης του αίματος) μπορούν να εμβολιαστούν αφού πρώτα συμβουλευθούν τον θεράποντα ιατρό τους. Τα άτομα με αιμορραγική διάθεση μπορούν να εμβολιαστούν επίσης παρουσία ιατρού και εάν λαμβάνουν φάρμακα ή θεραπεία για τη μείωση της αιμορραγίας ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει λίγο μετά τη χορήγηση της αγωγής.
Τι ισχύει για την εγκυμοσύνη και τον θηλασμό
Το εμβόλιο προς το παρόν δεν συστήνεται στην κύηση. Για γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, θα πρέπει να αποκλείεται η κύηση πριν τον εμβολιασμό, ενώ οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να αποφεύγουν την κύηση για τουλάχιστον 2 μήνες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου.
Σε περίπτωση τυχαίας κύησης μετά την πρώτη δόση του εμβολίου, ο εμβολιασμός ολοκληρώνεται μετά τον τοκετό. Το εμβόλιο δεν ενέχει κίνδυνο λοίμωξης για την επίτοκο ή το έμβρυο και δεν συστήνεται η διακοπή της κύησης. Ωστόσο, χρειάζεται παρακολούθηση της εγκύου για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τέλος, το εμβόλιο δεν πρέπει να χορηγείται κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Σε ποιο σημείο του σώματος γίνεται το εμβόλιο
Η πλέον κατάλληλη περιοχή για τη χορήγηση του εμβολίου είναι ο δελτοειδής μυς (άνω μέρος βραχίονα) στο μη επικρατές χέρι, δηλαδή αν κάποιος είναι δεξιόχειρας το εμβόλιο γίνεται στο αριστερό χέρι.
Σε περιπτώσεις όμως που το άτομο έχει ελάχιστη μυϊκή μάζα στην περιοχή του δελτοειδή μυ του βραχίονα ή άλλη αντένδειξη για ανοσοποίηση στο συγκεκριμένο σημείο, εναλλακτικά η χορήγηση μπορεί να γίνει στην πλάγια γλουτιαία περιοχή.
Μετά τον εμβολιασμό θα πρέπει όλοι οι πολίτες να παραμένουν στον χώρο του εμβολιαστικού κέντρου για 15 λεπτά για παρακολούθηση και την καταγραφή τυχόν ανεπιθύμητων ενεργειών.
Ειδικό πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση της αναφυλαξίας
Το «Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο» για τον εμβολιασμό περιέχει αναλυτικές οδηγίες για την αξιολόγηση των πολιτών πριν τον εμβολιασμό (θα πρέπει να απαντούν σε σχετικό ερωτηματολόγιο), αλλά και αναλυτικό πρωτόκολλο για τη διαχείριση περιστατικού αναφυλαξίας.
Όπως είναι ήδη γνωστό τα άτομα με ιστορικό αναφυλαξίας σε φάρμακο, εμβόλιο ή τροφή δεν πρέπει να εμβολιάζονται με το εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19. Ωστόσο, επειδή μπορεί κάποιος πολίτης να μην γνωρίζει ότι έχει αλλεργία, τα Εμβολιαστικά Κέντρα πρέπει να είναι κατάλληλα εξοπλισμένα και οι επαγγελματίες υγείας προετοιμασμένοι για τη διαχείριση τυχόν αναφυλαξίας.
Στον ειδικό αλγόριθμο για την αντιμετώπιση της αναφυλαξίας προβλέπεται αφού έχει γίνει επιβεβαίωση της συμπτωματολογίας, η κλήση και άλλων επαγγελματιών υγείας αλλά και του ΕΚΑΒ για βοήθεια, χορήγηση αδρεναλίνης, οξυγόνου, έλεγχος ζωτικών σημείων και χορήγηση άλλων φαρμάκων και υγρών ενδοφλεβίως και τέλος η παρακολούθηση του ασθενή μετά την ανάταξης της αναφυλαξίας για 6-12 ώρες και διερεύνηση του αιτίου που προκάλεσε το επεισόδιο.
