*Γράφει ο Παναγιώτης Τσιμπούκης
Στο Βιβλίο Γκίνες πρέπει να γραφεί η χειρουργική επέμβαση που έγινε από ομάδα γιατρών -στην οποία μάλιστα επικεφαλής ήταν ο διευθυντής κλινικής- κρατικού νοσοκομείου της Κεντρικής Μακεδονίας, κατά την οποία ξεχάστηκε στην κοιλιακή χώρα ασθενούς μεγάλη μεταλλική χειρουργική σπάτουλα μήκους 23,7 εκ. και πλάτους 8,4 εκ. Για την αφαίρεση της σπάτουλας, χρειάστηκε να γίνει νέα χειρουργική επέμβαση 17 μέρες μετά, όταν η ασθενής είχε πλέον καταταλαιπωρηθεί και στο νοσοκομείο είχε ανακαλυφθεί η έλλειψη του χειρουργικού εργαλείου.
Η υπόθεση απασχόλησε την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου καθώς η ασθενής και οι συγγενείς της διεκδίκησαν από το νοσοκομείο χρηματική ικανοποίηση (αποζημίωση) για την ηθική βλάβη που υπέστησαν, η οποία και τους επιδικάστηκε. Με τη σειρά της η διοίκηση του νοσοκομείο διεκδίκησε από τους εν λόγω γιατρούς του νοσοκομείου και μια νοσηλεύτρια με ειδικότητα εργαλειοδότριας ποσό της αποζημίωσης που καταβλήθηκε στην άτυχη γυναίκα, κ.λπ. Οι δικαστές χρησιμοποιούν στην απόφαση τους για όλη την ιατρική ομάδα που συμμετείχε στην επίμαχη επέμβαση σκληρές –αν όχι απαξιωτικές- εκφράσεις, όπως ότι εξετράπησαν από τους κανόνες του μέσου συνετού ανθρώπου, ότι επέδειξαν πρωτοφανή απροσεξία και έλλειψη στοιχειώδους επιμέλειας ενός ικανού και συνηθισμένου ανθρώπου, κ.λπ.
Τελικά, στους συγγενείς επιδικάστηκε αποζημίωση 64.516 ευρώ, την οποία κατέβαλε το νοσοκομείο και με την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την σειρά τους η ιατρική ομάδα θα καταβάλλει το εν λόγω ποσό στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση η ιατρική ομάδα, «άσκησε πλημμελώς τα υπηρεσιακά και ιατρικά τους καθήκοντα, προκαλέσαντες ζημία από βαρεία αμέλεια».
Το χρονικό της επέμβασης
Αναλυτικότερα, η ασθενής εισήχθη στο κρατικό νοσοκομείο προκειμένου την επόμενη ημέρα να υποβληθεί σε προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ινομυώματος (καλοήθους όγκου) που είχε εντοπισθεί στην μήτρα.
Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε από τον χειρούργο μαιευτήρα –γυναικολόγο και διευθυντή κλινικής του επίδικου νοσοκομείου και με την συμμετοχή δυο βοηθών ειδικευμένων μαιευτήρων –γυναικολόγων, εκ των οποίων ο ένας διένυε το 5ο και ο άλλος τον 3ο έτος της ειδικότητάς τους. Στην επέμβαση συμμετείχε ως εργαλειοδότρια και μια νοσηλεύτρια.
Κατά την διάρκεια της επέμβασης, η οποία διήρκεσε περίπου 2,5 ώρες, διαπιστώθηκε υπερμεγέθης μήτρα, λόγω των πολύ αναπτυγμένων ινομυωμάτων. Έτσι από τους γιατρούς για την αφαίρεση του όγκου χρησιμοποιήθηκε ως υπομόχλιο μια ειδική μεταλλική σπάτουλα απώθησης-προφύλαξης των εντερικών ελίκων, τύπου Renerdin μήκους 23,7εκ. και πλάτους 8,4εκ. και βάρους 180 γραμμαρίων. Η σπάτουλα αυτή περιλαμβανόταν σε σετ εργαλείων χειρουργείου.
«Δεν φρόντισαν να επιδείξουν ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή»
Όλο το ιατρικό τιμ μετά το τέλος της επέμβασης (υστεροκτομίας) και πριν κάνουν το λεγόμενο ράψιμο (σύγκληση της κοιλίας), όπως αναφέρει το Ελεγκτικό Συνέδριο, «δεν φρόντισαν, όπως είχαν υποχρέωση λόγω του επαγγέλματός τους, να επιδείξουν ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή, ώστε να αποτραπεί κάθε περίπτωση εγκατάληψης ιατρικού εργαλείου μέσα στο σώμα της ασθενούς».
Και συνεχίζουν οι σύμβουλοι του Ε.Σ.: «Οι ιατροί από αμέλειά τους δεν τήρησαν τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, αλλά και της κοινής πείρας και συγκεκριμένα, δεν έγινε από αυτούς ο απαραίτητος έλεγχος στην κοιλιακή χώρα της ασθενούς, ώστε να διακριβωθεί με τις δικές τους αισθήσεις ότι δεν υπάρχει ξένο σώμα και δεν είχε αφεθεί κανένα από τα χρησιμοποιηθέντα για την επέμβαση αντικείμενα και εργαλεία, υποχρέωση που είχαν όλοι οι γιατροί, δηλαδή ο επικεφαλής της ομάδας, ο οποίος πραγματοποίησε την χειρουργική επέμβαση, όσο και οι άλλοι δύο βοηθοί αυτού, οι οποίοι μάλιστα προέβησαν στην σύγκληση της τομής της χειρουργημένης».
Ειδικότερα, σημειώνουν οι δικαστές ότι η επίμαχη ιατρική ομάδα παρέλειψε να προβεί «στην αφαίρεση από την κοιλιακή χώρα της ασθενούς, πριν από την σύγκληση του εγχειρητικού τραύματος, της χρησιμοποιηθείσας κατά την επέμβαση ειδικής σπάτουλας, παρότι υποχρεούντο να την αφαιρέσουν, κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, αλλά και της κοινής πείρας». Αποτέλεσμα της αμελούς αυτής συμπεριφοράς – συνεχίζουν οι δικαστές- ήταν «να παραμείνει επί 17 ημέρες εντός της κοιλιακής χώρας της ασθενούς, το μεταλλικό ευμεγέθους, ιατρικό εργαλείο και συγκεκριμένα εν μέσω των εντερικών του ειλεού και του μείζονος επιπλόου, χωρίς να το αντιληφθούν οι γιατροί, οι δε δύο ειδικευόμενοι ιατροί προέβησαν στο κλείσιμο της χειρουργικής τομής, αφού προηγήθηκε η σαράφη του περιτονίου από τον επικεφαλής ιατρό».
Η μεταλλική σπάτουλα μέσα στην κοιλιά της ασθενούς, προκάλεσε «σωματική κάκωση και συγκεκριμένα οξεία φλεγμονώδη αντίδραση, από έντονα κλινικά συμπτώματα, όπως εκτεταμένο εξάνθημα μετά κνησμού, καταβολή δυνάμεων, υψηλό πυρετό και τέλος υποχρεώθηκε να υποβληθεί σε νέα χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να γίνει αφαίρεση τους ξεχασμένου χειρουργικού εργαλείου».
Καταλογίζουν βαριά αμέλεια
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου, έκρινε ότι όλη η ιατρική ομάδα είναι υπεύθυνη έναντι του νοσοκομείου για «την ζημιά την οποία προξένησαν κατά την εκτέλεση των υπηρεσιακών τους καθηκόντων», καθώς η εγκατάλειψη του ιατρικού εργαλείου, «οφείλεται σε βαρεία αμέλεια», δηλαδή, «έλλειψη της επιβαλλόμενης από το νόμο στοιχειώδους επιμέλειας του ικανού και συνηθισμένου ανθρώπου, την οποία ο νόμος αξιώνει από όλους τους ανθρώπους εντός του κύκλου της επαγγελματικής και κοινωνικής δραστηριότητάς τους».
Μάλιστα, οι δικαστές υπογραμμίζουν ότι η συμπεριφορά της επίμαχης ιατρικής ομάδας, ήταν «σοβαρή, ασυνήθη και ιδιαίτερα παρεκκλίνουσα εκτροπή από τη συμπεριφορά που θα επιδείκνυε ο μέσος συνετός άνθρωπος του κύκλου τους».
Ως προς τους δύο βοηθούς του επικεφαλής της ιατρικής ομάδας, το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπογραμμίζει ότι «ακόμη και ως βοηθοί χειρούργοι που συμμετείχαν ενεργώς στην επέμβαση, όφειλαν, με προσωπική τους ευθύνη, πρωτογενώς και ανεξαρτήτως των τυπικών διαδικασιών να το αναζητήσουν και να το αφαιρέσουν (σ.σ.: χειρουργικό εργαλείο) από την κοιλιακή χώρα πριν την συρραφή του εγχειρητικού τραύματος». Και συνεχίζουν οι δικαστές: «Η παράλειψη αυτή, που συνιστά στοιχειώδη ενέργεια lege artis χειρουργικής επεμβάσεως (σ.σ.: σύμφωνα με τους αποδεκτούς κανόνες της επιστήμης), συνιστά σημαντική απόκλιση, ήτοι εξαιρετικά μεγάλη, αν όχι πρωτοφανή, απροσεξία, από την συμπεριφορά του μέσου ομότεχνού τους ιατρού, ακόμη και μειωμένης εμπειρίας».
Οι βοηθοί που συμμετείχαν στην επίμαχη χειρουργική επέμβαση ενώπιον της Δικαιοσύνης, προσπάθησαν να μεταβιβάσουν τις ευθύνες στον διευθυντή της κλινικής, ενώ επικαλέστηκαν αντιφατικότητα των νομικών ισχυρισμών. Ακόμη, έκαναν νομικό-ερμηνευτικό λογοπαίγνιο με τους όρους «ιδιαίτερη επιμέλεια» και «στοιχειώδης επιμέλεια», όπως και με το «έγινε έλεγχος», αλλά «δεν έγινε όμως ο απαραίτητος», ενώ υποστήριξαν ότι ενεργούσαν κατόπιν εντολών του διευθυντή της κλινικής.
Πάντως, για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία στους δύο βοηθούς γιατρούς της επίμαχης επέμβασης, οι δικαστές του Ε.Σ. διευκρινίζουν προκειμένου να ληφθεί υπόψη για τις μέλλουσες επεμβάσεις που θα πραγματοποιήσουν:
«Δεν νοούνται διακριτικά νομικά όρια, π.χ. ιατρική πράξη κατόπιν οδηγιών, των ενεργειών των ιατρών της ιατρικής ομάδας. Περαιτέρω το μέγεθος του εργαλείου που «ξεχάστηκε» εντός του σώματος της ασθενούς, το οποίο ευχερώς, επίσης κατά την κοινή πείρα, μπορούσε να γίνει αντιληπτό, διατρέχει όλη την υπόθεση και συνιστά όριο κάθε νομικής έννοιας (βαρείας αμέλειας) και κρίσης».
Κοντολογίς, το Ε.Σ. υπογραμμίζει στην συνέχεια ότι «δεν καταλείπει αμφιβολία ή λογικό κενό σχετικώς με την παράνομη συμπεριφορά ως προς την σωματική βλάβη, που επέφεραν και την υπαίτια, σε βαθμό αμέλειας, συμπεριφορά» όλων των μελών της εν λόγω ιατρικής ομάδας, καθώς πραγματοποίησαν «συλλογική ιατρική πράξη», με αποτέλεσμα να έχουν «επάλληλα την ευθύνη».
Απερρίφθησαν οι ισχυρισμοί των γιατρών
Τελικά απερρίφθησαν όλοι οι ισχυρισμοί της ιατρικής ομάδας και υποχρεώθηκαν να καταβάλλουν αλληλεγγύως και εις ολόκληρον το ποσό των 64.516 ευρώ στο νοσοκομείο.
Οι ποινικοί δικαστές με μια απόφαση «χάδι» επέβαλαν στον διευθυντή της κλινικής ο οποίος ήταν και επικεφαλής της ιατρικής ομάδας που πραγματοποίησε την επίδικη χειρουργική επέμβαση, ποινή φυλάκισης ενός έτους με τριετή αναστολή και στους δύο βοηθούς χειρούργους, επέβαλε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή, για το αδίκημα της σωματικής βλάβης από αμέλεια.
