Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η μάχη των επιστημονικών και υγειονομικών αρχών στη χώρα μας να ελέγξουν την επιδημία κορωνοϊού στη χώρα, κυρίως στην Αττική, και να διασφαλίσουν τη νοσηλεία των ασθενών στο σύστημα υγείας. Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται και ο αγώνας των επιστημόνων σε παγκόσμια επίπεδο για την ανάπτυξη και κυκλοφορία ενός αποτελεσματικού και ασφαλούς εμβολίου για τον κορωνοϊό.
Με αμείωτο ρυθμό καταγράφονται νέα κρούσματα κορωνοϊού, και με την σχετική καμπύλη να έχει επιπεδοποιηθεί σε υψηλό επίπεδο, σε πάνω από 300 κρούσματα ημερησίως. Χθες, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ανακοίνωσε άλλα 358 περιστατικά από τα οποία τα 194 εντοπίστηκαν στην Αττική, η οποία βρίσκεται σύμφωνα με τους επιστήμονες στο όριο του συναγερμού και της λήψης νέων μέτρων. Και στο λεκανοπέδιο ο αριθμός των κρουσμάτων έχει σταθεροποιηθεί σε υψηλό επίπεδο, κοντά στα 200 ημερησίως, δίνοντας στη συγκεκριμένη περιφέρεια την αρνητική πρωτιά πανελλαδικά σε ό,τι αφορά το μέγεθος της διασποράς του κορωνοϊού, και με τεράστια απόσταση από τις άλλες περιοχές. Για παράδειγμα η Θεσσαλονίκη καταγράφει πλέον μικρό αριθμό θετικών κρουσμάτων, χθες ήταν 10, έχοντας πλέον αντιμετωπίσει το δυνατό κύμα του περασμένου Αυγούστου.
Διψήφιος αριθμός κρουσμάτων καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες στη Λέσβο και τη Σάμο, με την πλειονότητα των θετικών κρουσμάτων να αφορούν σε μετανάστες στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Χθες, 32 κρούσματα εντοπίστηκαν στο Καρά Τεπέ στη Λέσβο αλλά και το ΚΥΤ της Σάμου. Συρροές δείχνουν τα στοιχεία του ΕΟΔΥ στην περιοχή των Τρικάλων (αναφέρθηκαν 13 κρούσματα), της Πέλλας και της Λάρισας (αναφέρθηκαν από 7 κρούσματα). Συνολικά, σε 24 περιοχές της χώρας, πέραν της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, καταγράφεται η αυξημένη κυκλοφορία του κορωνοϊού.
Ωστόσο, το επίκεντρο της επιδημίας όπως και το ενδιαφέρον των ειδικών βρίσκεται στην Αττική. Είναι ενδεικτικό, ότι παρά το πλέγμα μέτρων που έχουν τεθεί σε εφαρμογή τις τελευταίες δέκα ημέρες, συνεχίζεται και η συζήτηση για τα επόμενα μέτρα που βρίσκονται επί τάπητος στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και την ενδεχόμενη εφαρμογή τους. Το lockdown παραμένει στο προσκήνιο και φέρεται ως η ύστατη λύση για την ανάσχεση της επιδημίας, με βραχεία, περιορισμένη χρονική διάρκεια και σε τοπικό επίπεδο στην Αττική.
Στο μεταξύ, οι επιστήμονες και η κυβέρνηση παρακολουθούν με αγωνία την επίδραση των μέτρων που ήδη εφαρμόζονται. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό, επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας, Γκίκας Μαγιορκίνης, ενημέρωσε προχθές ότι οι ειδικοί περιορισμοί που ξεκίνησαν από την περασμένη Δευτέρα θα φανεί εάν επιδρούν ή όχι στα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας. Ενδεικτικό της ανησυχίας που υπάρχει είναι ότι σήμερα θα ενημερωθούν για το ζήτημα και τις παραμέτρους στο πεδίο της υγείας από τον υπουργό Βασίλη Κικίλια οι εκπρόσωποι των κομμάτων.
Η έκρηξη στις ΜΕΘ
Η σύσκεψη που έγινε εκτάκτως το πρωί της Τετάρτης στο υπουργείο Υγείας για το θέμα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) δείχνει επίσης την κρισιμότητα του θέματος για τη δημόσια υγεία και ιδίως του συγκεκριμένου πεδίου. Αμέσως μόλις έστειλαν σήμα συναγερμού οι νοσοκομειακοί γιατροί (οι οποίοι σήμερα έχουν προκηρύξει απεργία και κινητοποίηση στο υπουργείο Υγείας αντιδρώντας στην πίεση του ΕΣΥ και τις ελλείψεις) για τη μείωση των κλινών ΜΕΘ για ασθενείς με λοίμωξη Covid-19 και δυσλειτουργία στα νοσηλευτικά ιδρύματα, οι αρμόδιοι συγκάλεσαν την σύσκεψη με τη συμμετοχή και της προέδρου της Ελληνικής Εταιρίας Εντατικής Θεραπείας, και διευθύντριας ΜΕΘ του Ευαγγελισμού, Αναστασίας Κοτανίδου.
Το ποσοστό κάλυψης των κλινών ΜΕΘ έχει εκτιναχθεί μέσα στον Σεπτέμβριο. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, την 1η Σεπτεμβρίου ήταν κατειλημμένες 43 κλίνες ΜΕΘ από ασθενείς με λοίμωξη Covid-19, με τον αριθμό των κλινών – και συνεπώς των ασθενών- να έχει ανέλθει σήμερα σε 85. Ο διπλασιασμός των ασθενών στις ΜΕΘ αποδεικνύει τη σφοδρότητα του επιδημικού κύματος που προκαλεί σοβαρή νόσηση σε ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ωστόσο δείχνει και την πίεση που δέχεται το σύστημα υγείας.
Το υπουργείο Υγείας έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι κλίνες ΜΕΘ για κορωνοϊό αυξάνονται βάσει των αναγκών. Από τις συνολικές κλίνες ΜΕΘ δεσμεύονται κλίνες για κορωνοϊό, με παράλληλη μείωση των χειρουργικών επεμβάσεων για τις οποίες είναι αναγκαία η νοσηλεία στην Εντατική. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρίας Εντατικής Θεραπείας, στην Αττική είναι διαθέσιμα 337 κρεβάτια ΜΕΘ σε κρατικά και στρατιωτικά νοσοκομεία. Από αυτά, 107 έχουν διατεθεί για τις ανάγκες των ασθενών με COVID-19, ενώ εντός των επομένων ημερών θα προστεθούν άλλα 42 σε Νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Το 30% των κλινών ΜΕΘ στην Αττική είναι ελεύθερες προς διάθεση, ειδικότερα δε από τις κλίνες ΜΕΘ-COVID είναι ελεύθερες το 40%, αναφέρει η επιστημονική εταιρία.
Ενόψει του δύσκολου φθινοπώρου- χειμώνα που έρχεται και λόγω κορωνοϊού και λόγω συννοσηρότητας με εποχική γρίπη, το υπουργείο Υγείας υλοποιεί ευρύτερο σχέδιο για την ενίσχυση των ΜΕΘ, αξιοποιώντας τις δωρεές. Όπως ανέφερε κατά την προχθεσινή ενημέρωση για τον κορωνοϊό ο υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, θα προστεθούν 22 κλίνες ΜΕΘ μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, άλλες 67 μέσα στον Οκτώβριο και επιπλέον 41 μέχρι τον Νοέμβριο. Την ίδια στιγμή, προχωρούν οι δωρεές που αναμένεται να δώσουν επιπλέον χώρο στο πεδίο των ΜΕΘ. Πρόκειται για 50 κλίνες ΜΕΘ στο νοσοκομείο “Σωτηρία”, μια δωρεά στη Νίκαια, 155 ΜΕΘ και 19 ΜΑΦ που αποτελούν δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και, όπως έκανε γνωστό ο υφυπουργός, υπάρχουν επιπλέον 75 κλίνες ΜΕΘ και εννέα κλίνες ΜΑΦ (Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας) στα ήδη λειτουργούντα Νοσοκομεία της χώρας επιπλέον, που είναι από εξοπλισμό και ανανέωση του εξοπλισμού μέσα από προγράμματα ΕΣΠΑ.
Οι αντιδράσεις των εργαζομένων στα νοσοκομεία
Την αισιοδοξία που εκπέμπεται από το υπουργείο Υγείας αναφορικά με το κρίσιμο πεδίο των ΜΕΘ, πάντως, δεν συμμερίζονται γιατροί και εργαζόμενοι των δημόσιων νοσοκομείων.
Ενδεικτικά, η πρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Αθηνών Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), Ματίνα Παγώνη, διατύπωσε τον προβληματισμό των γιατρών για την πίεση που δέχονται τα νοσοκομεία αναφέροντας ότι «έχουν ξεκινήσει να εκκενώνονται ΜΕΘ που δεν ήταν Covid-19 για να μετατραπούν και αυτές σε Covid-19». Αναφέρθηκε συγκεκριμένα για «εκκένωση» Μονάδων στο Αττικό νοσοκομείο και πρόσθεσε ότι θα ακολουθήσει το «Γεννηματάς» και άλλα, ενώ ανέφερε ως περιστατικό «εμφράγματος» στο σύστημα το νοσοκομείο Ευαγγελισμός» όπου οι κλίνες ΜΕΘ έφθασαν σε πληρότητα στην προχθεσινή εφημερία από τα περιστατικά που εισήχθησαν και έπασχαν από κορωνοϊό, με τα μισά να έχουν διασωληνωθεί.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία στα νοσοκομεία της χώρας νοσηλεύονται πάνω από 615 ασθενείς με λοίμωξη Covid-19, εκ των οποίων οι 184 σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) κα. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος αναφέρει πως «δεν πρόκειται για σοβαρός σχεδιασμός αύξησης των ΜΕΘ αλλά για μία εύκολη λύση. Μετατρέπουν ΜΑΦ και γενικές ΜΕΘ σε ΜΕΘ κορονοϊού. Θα εκτιναχθούν οι λίστες αναμονής για όλα τα άλλα περιστατικά» τονίζει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΕΔΗΝ, πάντως, χθες η λίστα ασθενών – όχι με λοίμωξη Covid-19- αριθμούσε 15 ασθενείς στην Αττική.
Κενές κλίνες ΜΕΘ, λίστα αναμονής ασθενών: πώς εξηγείται το παράδοξο
Η κατάσταση που διαμορφώθηκε χθες δημιουργεί προβληματισμό. Ενώ αρμοδίως και το υπουργείο Υγείας και η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Εντατικής Θεραπείας ανέφεραν πως υπάρχουν διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ, και για περιστατικά Covid-19 και για άλλα περιστατικά, στα νοσοκομεία της Αττικής υπήρχαν περίπου 15 ασθενείς διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ που βρίσκονταν σε λίστα αναμονής για ΜΕΘ.
Πρόκειται για ένα από τα…παράδοξα του συστήματος υγείας στη χώρα μας, με τους ειδικούς να εξηγούν πως δεν καταγράφεται τώρα λόγω κορωνοϊού αλλά προϋπήρχε. Μάλιστα, στελέχη του νοσοκομειακού χώρου θεωρούν πως η μόνη διαφορά που καταγράφεται αφορά στον αριθμό των ασθενών αυτής της λίστας. Κατά τους μήνες της επιδημίας η λίστα αναμονής για κλίνη ΜΕΘ έχει συρρικνωθεί πολύ και δεν ξεπερνά τους 15 ασθενείς, όπως λένε, ενώ πριν από την επιδημία η λίστα αριθμούσε από 20- 25 έως και 85-90 ασθενείς στην κορύφωση της εποχικής γρίπης.
Όπως εξηγούν, η λίστα δημιουργείται ακόμη και τώρα που έχουν σχεδόν διπλασιαστεί οι κλίνες ΜΕΘ και με τη συνεργασία δημόσιων, στρατιωτικών και ιδιωτικών νοσοκομείων, διότι η εισαγωγή ενός ασθενούς σε ΜΕΘ συσχετίζεται με το νόσημά του και με την ιατρική ειδικότητα ή ειδικότητες που απαιτούνται για την αντιμετώπισή του. Δεν μπορεί πχ κάποιος ασθενής πολυτραυματίας να μπει σε ΜΕΘ νοσοκομείου που είναι διαθέσιμη, αν δεν υπάρχουν όλες οι ειδικότητες, παθολογική, νευρολογική, νευροχειρουργική κοκ στο νοσοκομείο που έχει ελεύθερη κλίνη ΜΕΘ.
Αυτό δημιουργεί στις περισσότερες περιπτώσεις ένα δύσκολο παζλ που πρέπει να συμπληρωθεί με πολλά κομμάτια για να γίνει η ολοκληρωμένη νοσηλεία σε ΜΕΘ.
Επί επιδημίας καταγράφεται επίσης καθυστέρηση διότι η εισαγωγή στις ΜΕΘ για τους ασθενείς με άλλα νοσήματα πλην λοίμωξης από κορωνοϊό και άλλα προβλήματα υγείας, προϋποθέτει αρνητικό έλεγχο για κορωνοϊό. Το αποτέλεσμα αυτού του ελέγχου συνήθως δίδεται στους υπεύθυνους γιατρούς της κλινικής όπου νοσηλεύεται ο ασθενής σε ένα 24ωρο. Άρα η εισαγωγή του ασθενή δεν γίνεται άμεσα αλλά μόλις δοθεί το αποτέλεσμα του τεστ, και σε κάθε περίπτωση όχι νωρίτερα από μια ημέρα.
Αγώνας δρόμου και αγωνία για το εμβόλιο
Μεγαλώνει η απόσταση, όπως όλα δείχνουν, μέχρι την έγκριση του πρώτου δυτικής προέλευσης εμβολίου έναντι της νόσου COVID-19, παρά την έμμεση πίεση που ασκεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για έγκριση πριν τις αμερικανικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου.
Οι κλινικές έρευνες του εμβολίου της AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έχουν παγώσει και τα αμερικανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης αφήνουν να εννοηθεί ότι δεν πρόκειται να ξεκινήσουν άμεσα. Οι New York Times, έκαναν λόγο για επιστημονικές ανησυχίες σχετικά με τις νευρολογικές παρενέργειες που σχετίστηκαν με το συγκεκριμένο εμβόλιο παραθέτοντας δηλώσεις του Μαρκ Σλίφκα, ειδικού στα εμβόλια από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Υγείας του Όρεγκον, σύμφωνα με τον οποίο, «αν υπάρχουν ήδη δύο περιπτώσεις, τότε το σχέδιο αρχίζει να γίνεται επικίνδυνο. Αν εμφανιστεί και τρίτη περίπτωση νευρολογικής διαταραχής στο γκρουπ των δοκιμών, τότε μπορεί να πέσουν οι τίτλοι τέλους για το συγκεκριμένο εμβόλιο».
Κανονικά είναι σε εξέλιξη τα προγράμματα κλινικών δοκιμών των φαρμακευτικών εταιριών Pfizer και Moderna για τα εμβόλια BNT162b1 και mRNA-1273, αντίστοιχα. Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, θα είναι γνωστό αν το BNT162b1 είναι αποτελεσματικό, το νωρίτερο στα τέλη Οκτωβρίου. Η Moderna από την πλευρά της έχει ήδη ανακοινώσει ότι είναι απίθανο να έχει καταληκτικά δεδομένα για το mRNA-1273 τον Οκτώβριο.
Θετικές ωστόσο είναι οι εξελίξεις από το μέτωπο του εμβολίου που ετοιμάζει η Johnson&Johnson, η οποία ανακοίνωσε ότι ξεκινά τις δοκιμές, καθώς η μελέτη των Φάσεων 1 και 2 έδειξε ότι το προφίλ ασφάλειας και η ανοσογονικότητα υποστηρίζουν την περαιτέρω ανάπτυξη.
