Δύο αβεβαιότητες αναφορικά με το πολυσυζητημένο «δεύτερο κύμα κορωνοϊού» και μία βεβαιότητα – για την ανάγκη προετοιμασίας της χώρας- διατυπώθηκαν από τους ειδικούς στο πλαίσιο της ειδικής ενότητας με αυτό ακριβώς το θέμα -«Η προετοιμασία για το δεύτερο κύμα»- στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών 2020, κατά την πρώτη ημέρα των διαδικτυακών εργασιών του.

«Μπορεί να υπάρξει δεύτερο κύμα, μπορεί και όχι» είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), κ. Ιωάννης Τούντας, υπογραμμίζοντας ότι σύμφωνα με τις έμμεσες προσεγγίσεις που έχουν με διάφορα μαθηματικά μοντέλα το πρώτο κύμα έχει σβήσει από τα μέσα του περασμένου μήνα.

«Ακόμη και αν υπάρξει δεύτερο κύμα, η ιστορία των πανδημιών δείχνει πως το κύμα που ακολουθεί το πρώτο είναι συνήθως πιο ήπιο» ανέφερε σχετικά ο πρύτανης του ΕΚΠΑ, κ. Θάνος Δημόπουλος.

Ωστόσο και οι δύο ειδικοί, όπως και ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), κ. Παναγιώτης Αρκουμανέας οι οποίοι συμμετείχαν στη συγκεκριμένη συζήτηση στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών 2020, επισήμαναν ότι είναι αναγκαίο «η χώρα να είναι προετοιμασμένη σε κάθε περίπτωση για το επόμενο διάστημα». Επίσης, οι ειδικοί συμφώνησαν πως αναμένονται τοπικές εκρήξεις επιδημίας της λοίμωξης Covid-19 και ξεκαθάρισαν πως το κρίσιμο είναι να μην υπάρξει διασπορά των κρουσμάτων, κάτι που εξαρτάται αποκλειστικά από τα αντανακλαστικά των αρμοδίων στη διαχείριση πχ μιας τοπικής έκρηξης.

Εξαιρετικά καλή η επιδημιολογική εικόνα στη χώρα

Πάντως, η επιδημιολογική εικόνα της χώρας κρίθηκε από τους ειδικούς πολύ καλή, με τον κ. Αρκουμανέα να διευκρινίζει πως ο δείκτης μετάδοσης του κορωνοϊού έχει μειωθεί περαιτέρω, φτάνοντας στο 0,25 έναντι του 0,37 που ήταν στο τέλος Μαΐου.

Ο ίδιος ανέφερε πως οι κινητές μονάδες του ΕΟΔΥ είναι πλέον 200 και «οργώνουν» τη χώρα κάνοντας δειγματοληπτικούς ελέγχους σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Εξήγησε μάλιστα ότι από αυτούς τους ελέγχους υπάρχει πια η καταγραφή των περιστατικών, καθώς στην πλειονότητά τους τα κρούσματα που αναφέρονται είναι ασυμπτωματικοί ασθενείς – δηλαδή εντοπίστηκαν από τους ελέγχους και μόνο. Οι κινητές ομάδες θα φτάσουν τις 500 ως το τέλος του έτους, δίνοντας ακόμη καλύτερη εικόνα στις επιστημονικές και υγειονομικές αρχές για την επιδημία κορωνοϊού στη χώρα μας. Μάλιστα, θα παρέχουν και νοσηλευτική φροντίδα εκτός από τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου.

Εξίσου σημαντική με τη διαδικασία εντοπισμού μη συμπτωματικών ασθενών, ο κ. Αρκουμανέας χαρακτήρισε την ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων. «Οι ιχνηλατήσεις μάς έδειξαν τις διαδρομές του κορωνοϊού το προηγούμενο διάστημα» είπε, εξηγώντας πως οι ιχνηλατήσεις παρότι κομβικές, αχρηστεύονται στις περιπτώσεις του συγχρωτισμού σε μπαρ ή σε άλλους χώρους που είδαμε όλοι προσφάτως. «Ιχνηλάτηση σε χώρο με 500 και 1.000 άτομα δεν υπάρχει, δεν μπορεί να γίνει» είπε, καταλήγοντας πως οι αρμόδιοι αξιοποιούν όλα τα μέσα, ωστόσο και οι πολίτες πρέπει να αξιοποιήσουν τα δικά τους, δηλαδή να τηρούν τις αποστάσεις, να φορούν μάσκα όπου πρέπει ή συνιστάται και να εφαρμόζουν τους κανόνες υγιεινής.

«Πώς θα χειριστούμε πιθανό δεύτερο κύμα;»

Στο ερώτημα «πώς θα χειριστούμε το δεύτερο κύμα» ο πρύτανης του ΕΚΠΑ, κ. Δημόπουλος απάντησε πως «η προετοιμασία μας έγινε και μέσα από την εμπειρία του πρώτου κύματος. Όλοι, πολίτες και νοσοκομεία και πολιτεία, θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι. Ξέρουμε τα μέτρα προστασίας μας, ξέρουμε πως θα κινηθούμε πιο στοχευμένα. Έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των τεστ, κάτι που θα βοηθήσει πολύ στην ακριβή εικόνα της επιδημίας. Το όποιο κενό εντοπίζεται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ)».

Από την πλευρά του, ο καθηγητής, κ. Τούντας ανέφερε ότι «στο πρώτο κύμα κερδήθηκε η μάχη των νοσοκομείων», αλλά εκτίμησε πως «η μάχη στην κοινότητα θα είναι πιο δύσκολη, καθώς δεν έχουμε σύστημα ΠΦΥ ώστε να γίνεται η διαχείριση των περιστατικών». Μάλιστα, ανέφερε χαρακτηριστικά την κατάσταση που επικρατεί στη νησιωτική χώρα όπου ουσιαστικά οι δομές της ΠΦΥ θα κρατήσουν τα κρούσματα, χωρίς να υπάρχει υποδομή ή εκπαίδευση για αυτό, κάτι που γίνεται τώρα με στελέχωση από το υπουργείο και εκπαίδευση από το ΕΚΑΒ. «Θα την κερδίσουμε και αυτή τη μάχη, έχουν δοθεί δείγματα γραφής» εκτίμησε ο κ. Τούντας.

Η γνώση για τη νόσο και η ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίου

Στο σύντομο αλλά πολύ σημαντικό διάστημα των τελευταίων έξι μηνών στο οποίο κατακτήθηκε τεράστια γνώση μέσα από συνέργειες των επιστημόνων για να αντιμετωπιστεί η νέα νόσος αναφέρθηκε ο κ. Δημόπουλος. «Τώρα γνωρίζουμε πως η Covid-19 είναι μια πολυσυστηματική νόσος και πως παρότι έμοιαζε με λοίμωξη αναπνευστικού, το αναπνευστικό επηρεάζεται απλώς λίγο περισσότερο. Ξέρουμε επίσης ποια πρέπει να είναι η θεραπεία στο αναπνευστικό πρόβλημα, ότι πρέπει να προλαμβάνουμε τις θρομβώσεις, ότι πρέπει να αναπτύξουμε αντιικά και όχι να δανειζόμαστε τα υπάρχοντα. Μελετούμε τη χορήγηση πλάσματος, προσπαθούμε να φτιάξουμε μονοκλωνικά αντισώματα, εργαζόμαστε πάνω στην αποκατάσταση των ασθενών που νόσησαν σοβαρά» είπε για τις θεραπείες ο κ. Δημόπουλος.

Αναφορικά με το εμβόλιο επισήμανε ότι «υπάρχει μια πρωτόγνωρη συνέργεια εταιριών και ινστιτούτων ώστε να διερευνηθούν οι δυνατότητες για την ανάπτυξη εμβολίου». Μάλιστα, εκτίμησε ότι το 18μηνο που είχε προσδιοριστεί αρχικά ως το αναγκαίο διάστημα για την ανάπτυξη εμβολίου μπορεί να συντμηθεί ακριβώς χάρη στις συνέργειες και το εμβόλιο να είναι διαθέσιμο νωρίτερα.

Το μέλλον είναι οι επιδημίες;

Οι ειδικοί αναφέρθηκαν στην έξαρση των επιδημιών που καταγράφεται τα τελευταία 40 χρόνια και τόνισαν την αξία της προετοιμασίας, της πρόληψης κάθε χώρας.

«Ο μεγάλος συνωστισμός σε πολλές και μεγάλες αστικές περιοχές, η μετακίνηση των πληθυσμών και κυρίως η διατάραξη της διατροφικής αλυσίδας, όπως εκδηλώνεται με τη βρώση άγριων ζώων, την εκτροφή πουλερικών ή βοοειδών η χοίρων με τρόπο και συνθήκες ιδανικές για μεταλλάξεις» είναι οι τρεις κύριοι λόγοι που καταγράφονται τόσες επιδημίες ιών είπε ο κ. Τούντας, προσθέτοντας ότι «είναι ανάγκη να ξαναδούμε τη σχέση μας με το οικοσύστημα και με το περιβάλλον».

Με δεδομένο ότι «έρχονται κι άλλες επιδημίες, το θέμα είναι η πρόληψη και σε αυτήν πρέπει να εστιάσουμε» είπε ο κ. Αρκουμανέας. Ερωτώμενος από τη συντονίστρια της συζήτησης για τις Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), κυρία Νόνη Καραγιάννη, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ αναφέρθηκε στην καλή συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που έγινε κατά την πανδημία αλλά υπογράμμισε πως «σκοπός είναι να υπάρχει δημόσια υγεία και να αντέχει. Η ΠΦΥ, τα δημόσια νοσοκομεία, οι ΜΕΘ, το προσωπικό, πρέπει να έχουν δημόσιο χαρακτήρα» κατέληξε.

Από την πλευρά του ο κ. Δημοπουλος υπενθύμισε τον ρόλο του υγειονομικού προσωπικού και ζήτησε εκτός από το χειροκρότημα και την οικονομική στήριξη. Κάλεσε παράλληλα τους πολίτες να εφαρμόζουν τα μέτρα προστασίας και να στηρίξουν με τον τρόπο αυτό και την οικονομία της χώρας όπως στήριξαν τη δημόσια υγεία στην καραντίνα.

Υπουργός Υγείας: Εγρήγορση και όχι εφησυχασμός

Την ορθή διαχείριση της πανδημίας αποδεικνύουν τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα διασποράς του ιού στη χώρα μας, ανέφερε ο Υπουργός Υγείας κ. Βασίλης Κικίλιας σε συζήτηση που είχε με την δημοσιογράφο Δώρα Αναγνωστοπούλου στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών 2020. Ωστόσο επεσήμανε ότι δεν είναι η στιγμή να εφησυχάζουμε γιατί «αν δεν πειθαρχήσουμε και δεν προσέξουμε μπορεί να πάμε κι ένα και δύο βήματα πίσω».

Χαρακτηρίζοντας την «πρόληψη ανώτερη της αντιμετώπισης της ασθένειας», ο κ. Κικίλιας ανέφερε ότι πολύ έγκαιρα, ο Πρωθυπουργός και το Υπουργείο Υγείας, φρόντισαν να «θωρακίσουν τη χώρα, ετοιμάζοντας 13 νοσοκομεία αναφοράς, χτίζοντας ένα τείχος επιστημοσύνης γύρω από τον ιό αλλά και μια αερογέφυρα ζωής ώστε να μην υπάρξουν ελλείψεις στα νοσοκομεία και τέλος δημιουργώντας έναν άρρηκτο δεσμό μεταξύ πολιτείας, συστήματος υγείας και πολιτών».

«Το κατά πόσο αυτό δούλεψε κρίνεται εκ του αποτελέσματος, ειδικά σε αυτή την πανδημία για την οποία, όπως αποδεικνύεται, η παγκόσμια κοινότητα δεν ήταν έτοιμη. Το γεγονός ότι δεν χρειαστήκαμε όλες τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας που ετοιμάσαμε είναι ευχάριστο κι ενδεικτικό» ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Σεβαστήκαμε την αξία της ανθρώπινης ζωής μην υπολογίζοντας κανένα άλλο κόστος και χαίρομαι που μετά από πολλά χρόνια, η χώρας μας βρέθηκε στο κέντρο της προσοχής παγκοσμίως για την επιβράβευση των προσπαθειών μας» τόνισε ο Υπουργός Υγείας σημειώνοντας ότι η διαχείριση της υγειονομικής κρίσης θα έχει κατά τη γνώμη του και δυνητικά οικονομικά οφέλη σε τομείς όπως οι επενδύσεις και ο τουρισμός.

Αναφερθείς στην επανεκκίνηση του τουρισμού και στην πιθανότητα να αυξηθούν τα κρούσματα από πολίτες που θα έρθουν από το εξωτερικό, ο κ. Κικίλιας επεσήμανε ότι «πράγματι αποτελεί μια πρόκληση αλλά θα αντιμετωπιστεί και πάλι λελογισμένα και βήμα-βήμα». «Η αύξηση δεν είναι απίθανη ωστόσο το υπουργείο έχει συγκεκριμένη στρατηγική για να ελέγξει την κατάσταση, την οποία και θα παρουσιάσει την Πέμπτη», συνέχισε.

Σύμφωνα με τον κ. Κικίλια το ενιαίο υγειονομικό σχέδιο που έχει εκπονήσει το υπουργείο για τους τουριστικούς προορισμούς προβλέπει έναν ακτινωτό σχεδιασμό στήριξης, την ενίσχυση των δομών υγείας στα νησιά, την ενίσχυση της δυνατότητας testing, αεροδιακομιδών και πλωτών διακομιδών ώστε να αντιμετωπιστούν δυνητικά κρούσματα.

«Η πολιτεία είναι εδώ αλλά δεν επαρκεί. Θα πρέπει να τηρούνται τα μέσα προσωπικής προστασίας για να συνεχιστεί η καλή παράδοση που έχουμε αυτούς τους μήνες. Θα πρέπει να τηρούνται οι κανόνες και να πειθαρχούν πολίτες κι επιχειρηματίες, σεβόμενοι τον κόπο του διπλανού τους, ώστε να είναι πιο εύκολο και για εμάς να κάνουμε την δουλειά μας. Χρειάζεται προσοχή, ατομική ευθύνη και η Πολιτεία είναι εδώ, το απέδειξε άλλωστε» κατέληξε ο υπουργός.