«Στην Ελλάδα θεωρούμε την ηλεκτρονική διακυβέρνηση του Συστήματος Υγείας ως προϋπόθεση της σύγχρονης, διαφανούς και αποτελεσματικής διοίκησης του, αλλά και ως όρο υλοποίησης κρίσιμων μεταρρυθμίσεων στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), στη φαρμακευτική πολιτική και στις προμήθειες των νοσοκομείων. Εργαλεία όπως ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (ΑΗΦΥ) του πολίτη όχι μόνο αναβαθμίζουν τις παρεχόμενες από το σύστημα υπηρεσίες, διευκολύνοντας την πρόσβαση των ασθενών και των επαγγελματιών του χώρου σε αυτές, αλλά την ίδια στιγμή δίνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης μεγάλου όγκου δεδομένων και πληροφοριών»: αυτά έλεγε πριν από περίπου δύο χρόνια ο υπουργός Υγείας, κ. Ανδρέας Ξανθός στην παρέμβασή του κατά τη συζήτηση για την ηλεκτρονική υγεία, στο Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της ΕΕ στο Ταλίν της Εσθονίας.
Οι εικόνες, που φέρνει στο φως της δημοσιότητας το ygeiamou.gr, είναι ένα μικρό μόνο δείγμα της χαοτικής κατάστασης που επικρατεί στους διαδρόμους του μεγαλύτερου νοσοκομείου της Αττικής, του «Ευαγγελισμού» – αλλά και του ΕΣΥ- σχετικά με το μείζον ζήτημα της ψηφιακής αρχειοθέτησης των ιατρικών δεδομένων. Και φυσικά είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με το ονειρεμένο σκηνικό… προθέσεων που έχει στήσει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας στα δημόσια νοσοκομεία αναφορικά με την πολιτική για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, ανεξάρτητα από τη μορφή τους.
Στον «Ευαγγελισμό» όπως και σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία, ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση ακούγονται ως ένα κρύο αστείο. Τα… βουνά από ιατρικούς φακέλους ασθενών σε διαδρόμους και σκάλες, ατάκτως ή μη εριμμένοι μέσα σε κούτες, αποτελούν μόνιμη σκηνογραφία. Το ενδεχόμενο των κυρώσεων στη διοίκηση για τη μη τήρηση των συνθηκών απορρήτου πριν από περίπου δύο χρόνια είχε ως αποτέλεσμα να δρομολογηθεί η μετακίνηση των κουτιών με τους ιατρικούς φακέλους είτε στο εσωτερικό των κλινικών, π.χ. σε γραφεία διευθυντών ή άλλους ελεύθερους χώρους.
Σημειωτέον ότι το νοσοκομείο νοικιάζει έναν χώρο στην Παιανία για τη φύλαξη των αρχείων του από το 2002 καθώς σύμφωνα με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας οφείλει να κρατά ασφαλή τον φάκελο του ασθενούς για 20 χρόνια από την ημέρα της επίσκεψής του σε αυτό. Αυτός ο χώρος, όμως, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος των εργαζομένων, καρδιολόγος κ. Ηλίας Σιώρας, έχει γεμίσει και δεν μπορεί πλέον να δεχθεί άλλο αρχειακό ιατρικό υλικό. Και παρότι το νοσοκομείο διαθέτει ηλεκτρονικό αρχείο (τηρούνται τα βασικά στοιχεία των ασθενών, π.χ. ονοματεπώνυμο, διαγνωσμένη νόσος, ημέρες νοσηλείας) η χωρητικότητα του συστήματος δεν επαρκεί για σημαντικά δεδομένα. Έτσι, οι φάκελοι συνεχίζουν να αποτελούν εργαλείο της νοσοκομειακής πράξης.
Το τελευταίο διάστημα, όπως πληροφορείται το ygeiamou.gr, έγινε και πάλι προσπάθεια μετακίνησης των ιατρικών φακέλων προς σημεία που δεν θα βρίσκονται εκτεθειμένα σε κοινή θέα -ή τουλάχιστον όχι όσο το προηγούμενο διάστημα. Κι έτσι από τους διαδρόμους των ορόφων και των κλινικών το… «χαρτοβασίλειο» των ιατρικών αρχείων βρέθηκε σε λιγότερο προσβάσιμους χώρους, όπως στην κεντρική αποστείρωση του νοσοκομείου.
Όπως μαρτυρούν οι φωτογραφίες, στην καλύτερη περίπτωση οι ιατρικοί φάκελοι βρίσκονται μέσα σε κούτες (σημειωτέον είναι κούτες από ιατρικό υλικό και αναλώσιμα), στη χειρότερη βρίσκονται αφημένοι δίπλα σε παλέτες και φορεία. Σε αυτές τις κούτες «φυλάσσονται» ιατρικά δεδομένα ασθενών που είχαν νοσηλευτεί στο νοσοκομείο πριν από τέσσερα με πέντε έτη.
Ο πρόεδρος των εργαζομένων λέει στο ygeiamou.gr πως το θέμα απασχολεί τους εργαζόμενους και γι αυτό στα Διοικητικά Συμβούλια έχει τεθεί επανειλημμένως. Ωστόσο, «τίποτα δεν προχωρά, όσες προτάσεις κι αν γίνονται, διότι δεν υπάρχουν τα κονδύλια για την υλοποίησή τους» διαπιστώνει.
Πριν από τέσσερα χρόνια, για παράδειγμα, είχε παραχωρηθεί στον «Ευαγγελισμό» για «εσαεί δωρεάν εκμετάλλευση» χώρος 700 τ.μ. στην περιοχή Νταού Πεντέλης. Κατά καιρούς προτείνονται χώροι -άλλωστε το ίδιο το νοσοκομείο έχει ακίνητα σε όλη την Αττική- αλλά το θέμα μπλοκάρει στην έλλειψη χρημάτων.
