Έρευνες που ανέδειξε ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος με βάση διεθνείς μελέτες, επισημαίνουν ότι οι γιατροί που εργάζονται στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών σε ποσοστό περίπου 25% αντιμετώπισαν σωματική ή λεκτική βία τους τελευταίους 12 μήνες. Οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται κατακόρυφα στα Ψυχιατρικά Τμήματα των Νοσοκομείων. Τα περιστατικά βίας σε βάρος των εργαζομένων στα νοσοκομεία μπορεί να είναι μία λεκτική παρενόχληση (έντονη διαμαρτυρία, υψηλή ένταση φωνής , υπονοούμενα και χειριστικά σχόλια, απειλές και ύβρεις) ή και φυσική παρενόχληση (είσοδος στον «άμεσο» προσωπικό χώρο, απώθηση, ώση, χειροδικία, επίθεση με αντικείμενο). Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα . Έχει καταγραφεί ότι, διεθνώς, το τελευταίο έτος ένας στους τέσσερις γιατρούς έχει υποστεί λεκτική ή σωματική βία.
Τα παραπάνω ανέφερε ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, Παναγιώτης Τουχτίδης στο πλαίσιο εκδήλωσης με θέμα «Όχι στη βία» που διοργανώθηκε για να περάσει το μήνυμα «Είμαστε εδώ για να σας εξυπηρετήσουμε… Σεβαστείτε μας!».
Ο κ. Τουχτίδης επισήμανε ότι η συχνότητα των φαινομένων βίας στα ελληνικά νοσοκομεία είναι μεγάλη καθώς κάθε 2-3 ημέρες ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο περιστατικό βίας λαμβάνει χώρα. Ενδεικτικά ανέφερε επτά τέτοια περιστατικά που καταγράφηκαν φέτος σε διάστημα ενός μηνός σε διάφορα νοσοκομεία της χώρας. Συγκεκριμένα στις 28/4 στο «Άγιος Ανδρέας» Πατρών, ασθενής έσπασε την τζαμαρία στον χώρο των Επειγόντων Περιστατικών και επιτέθηκε σε γιατρούς, ενώ την ίδια ημέρα στο νοσοκομείο Μεσολογγίου ασθενής επιτέθηκε σε γιατρό και τον τραυμάτισε. Την Πρωτομαγιά ομάδα παραβατικών, έσπασαν ό,τι βρέθηκε μπροστά τους στα ΤΕΠ του νοσοκομείου Άμφισσας και επιτέθηκαν στο προσωπικό. Στις 4/5 παραβατικός εισέβαλε από παράθυρο στο Κέντρο Υγείας Ναυπάκτου και απείλησε το προσωπικό με σκοπό να κλέψει φάρμακα. Την ίδια ημέρα στο «Άγιος Ανδρέας» Πατρών οκτώ άτομα -επισκέπτες επιτέθηκαν στους νοσηλευτές της Πνευμονολογικής Κλινικής. Επίσης την ίδια ημέρα στο Νοσοκομείο Ναυπλίου, πολίτης έφερε σε καρότσα την έγκυο σύζυγό του που αιμορραγούσε. Ο τραυματιοφορέας που ανέλαβε τη διακομιδή ξυλοκοπήθηκε από τον σύζυγο, κλήθηκε η αστυνομία, διέφυγε, αλλά εμφανίστηκε τρεις ώρες μετά, υπέγραψε και πήρε την σύζυγό του. Στις 21/5 προσήλθε στο νοσοκομείο Νίκαιας ασθενής τραυματισμένος από μαχαίρι. Ειδοποίησε και προσήλθαν περί τα 10 άτομα πιθανότατα λόγω καθυστέρησης και αφού προκάλεσαν μεγάλες φθορές επιτέθηκαν σε ειδικευόμενο χειρουργικής. Τον χτύπησαν με το κράνος, δέχθηκε μπουνιές, κλωτσιές και του έσπασαν δόντια, μύτη, πλείστες εκδορές και μώλωπες.
Παρουσιάζοντας στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ανέφερε ότι στις τις αιτίες του bullying σε βάρος του προσωπικού των μονάδων υγείας περιλαμβάνεται το έντονο στρες και η κακή ψυχολογική κατάσταση που βρίσκονται οι ασθενείς και οι συγγενείς τους, η εξάρτηση από ψυχοτρόπες ουσίες, οι συνθήκες νοσηλείας, οι υποδομές, ο χρόνος εξυπηρέτησης. Η αντιμετώπιση σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας απαιτεί ένα συνολικό σχεδιασμό που θα λάβει υπόψη τόσο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε μονάδας αλλά και θα εισάγει παρεμβάσεις σε εθνικό επίπεδο με πολιτικές πρόληψης της βίας, ενίσχυση της φύλαξης και μέτρα που θα επιχειρούν να αντιμετωπίσουν τα αίτια που γεννούν αυτά τα φαινόμενα. Σημαντικός παράγοντας δε, είναι η ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού καθώς και η ψυχολογική υποστήριξη και νομική στήριξη του προσωπικού που έχει δεχθεί επιθέσεις στο χώρο εργασίας.
«Το θέμα της βίας κατά των εργαζομένων στα νοσοκομεία είναι σφαιρικό και πολυπαραγοντικό. Είναι γεγονός ότι ο πολίτης πλέον έχει ελάχιστη υπομονή και ειδικά όταν προσέρχεται σε μια δημόσια δομή η οποία βάλλεται γενικότερα και λόγω των μνημονιακών νομοθεσιών από υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση. Ο πολίτης προσέρχεται αρνητικά και επειδή έχει ενεργοποιηθεί ένας ιδιότυπος κοινωνικός αυτοματισμός εναντίον των δημοσίων υπαλλήλων όλα αυτά τα χρόνια. Ούτως ή άλλως έχει το πρόβλημά του. Ο καθένας θεωρεί ότι το πρόβλημά του είναι το μεγαλύτερο του κόσμου ασχέτως της βαρύτητάς του. Και νομίζω ότι δημιουργεί πάρα πολλά προβλήματα το γεγονός ότι η κουλτούρα μας δεν είναι η κουλτούρα του ανθρώπου που μπορεί να περιμένει στωικά τη σειρά του να εξεταστεί. Ήδη ο ΠΟΥ έχει ασχοληθεί με αυτό γιατί είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο πλέον. Η επιθετικότητα των προσερχόμενων προς το υγειονομικό προσωπικό, ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό, οποιονδήποτε βρίσκει μπροστά του στα αντίστοιχα συστήματα υγείας. Και δυστυχώς, απ΄ότι φαίνεται το πρόβλημα συνεχώς επιδεινώνεται» πρόσθεσε ο κ Τουχτίδης.
Ανέφερε ακόμη, ότι έχουν προταθεί πολλές λύσεις και σε θέματα στελέχωσης και εκπαίδευσης αλλά σε ζητήματα αλλαγών των τρόπων αντιμετώπισης του καθενός περιστατικού. «Στη δική μας χώρα η έλλειψη της Πρωτοβάθμιας, στο βαθμό που αυτή υπολειτουργεί, δημιουργεί πρόσθετες μεγάλες αναμονές που εκνευρίζουν τον κόσμο. Και είναι λογικό από ένα σημείο και μετά. Να τονίσω ότι στα βαριά περιστατικά, είτε επειδή περνούν γρήγορα είτε επειδή έχουν το μεγάλο πρόβλημα, δεν δημιουργούνται τέτοιες καταστάσεις. Δημιουργούνται όμως στα ελαφρύτερα περιστατικά κυρίως λόγω του ενοχικού συνδρόμου του καθενός από αυτούς που φέρνει τον παππού ή την γιαγιά που επί μία εβδομάδα τους παρακαλούσε να τον πάνε ή να την πάνε στο νοσοκομείο επειδή δεν είναι καλά. Το ενοχικό σύνδρομο των συνοδών είναι αυτό που προκαλεί πάρα πολύ συχνά βίαια επεισόδια γιατί θέλουν να καλύψουν τη δική τους ενοχή. Υπάρχει και αυτή η παράμετρος δυστυχώς. Επίσης βλέποντας τις ελλείψεις χάνουν την λίγη υπομονή που τους έχει απομείνει αλλά αυτό δεν μπορεί να δικαιολογήσει το ότι μπορεί κανείς να δείρει όποιον βρει μπροστά του γιατί το σεντόνι είναι τρύπιο», σημείωσε.
Ως τρόπους διαχείρισης των περιστατικών βίας ανέφερε την παρουσία ικανού αριθμού security, την τήρηση κανόνων πρόσβασης στους χώρους του νοσοκομείου, την προσπάθεια κατευνασμού με συγκαταβατικότητα και αποκλειστικά λεκτική διαχείριση, την κλήση σε βοήθεια ειδικού και συντονιστή (διατήρηση «ροής»), την ενημέρωση διοικητικής ιεραρχίας, εφημερευόντων κλινικής, υπευθύνου εφημερίας της Νοσοκομειακής Υπηρεσίας ως και των Αρχών και την έγγραφη γνωστοποίηση του περιστατικού στη διοίκηση.
Τέλος ο κ. Τουχτίδης ανέφερε ότι ως βία στον εργασιακό χώρο δεν ορίζεται μόνο η εξωγενής. «Συχνά οι ίδιοι οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν φαινόμενα εξαναγκασμού, εκφοβισμού και λεκτικής βίας από το σύστημα διοίκησης και διοικητικής ιεραρχίας, ή από συνεργάτες ειδικοτήτων και κλάδων υψηλότερης νομικής ευθύνης σε σχέση με τη διαχείριση των νοσηλευομένων. Σε μια ποιοτική παρέμβαση προς την άρση τέτοιων φαινομένων η ΕΥΑΕ (Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας) συνέταξε και υπέβαλλε σχετικό έγγραφο που μετά από διαβούλευση με τον Πρόεδρο και τον Γενικό Διευθυντή του Νοσοκομείου μας υιοθετήθηκε και διανεμήθηκε ενυπογράφως ενώ ταυτόχρονα αναρτήθηκε στο δίκτυο intranet του Νοσοκομείου μας» πρόσθεσε ο κ. Τουχτίδης.
