Σε ευχολόγια και κινήσεις εντυπωσιασμού έχει αναλωθεί η ηγεσία του υπουργείου Υγείας κατά την κυβερνητική θητεία. Στο ευαίσθητο πεδίο της υγείας, οι επικεφαλής της Αριστοτέλους, παρότι γιατροί, άφησαν το στίγμα τους κυρίως με υποσχέσεις και βερμπαλισμούς, και όχι με έργα ουσίας και μοιάζουν να μην αντιλαμβάνονται -ή να μην παραδέχονται- ότι η απόσταση από τα λόγια (τους) μέχρι τα έργα είναι τεράστια.
Από τη φιλόδοξη «μεταρρύθμιση» της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) μέχρι τις χιλιάδες «τονωτικές ενέσεις» στο Σύστημα Υγείας και από την αξιολόγηση και αποζημίωση των καινοτόμων φαρμάκων μέχρι την πρόσβαση όλων των πολιτών στο ΕΣΥ, που επαναλαμβάνονται συνεχώς ως κυβερνητικά επιτεύγματα, οι κ.κ. Ανδρέας Ξανθός και Παύλος Πολάκης επιμένουν να παρουσιάζουν ως γενόμενες μια σειρά από παρεμβάσεις στον χώρο της υγείας, να εκθειάζουν προσλήψεις και υπερπλεονάσματα στα νοσοκομεία, να κομπορρημονούν για τις υπηρεσίες υγείας που απολαμβάνουν οι πολίτες.
Δεν «βλέπουν» την ΠΦΥ που έχει καταρρεύσει πριν καν θεμελιωθεί, τους χιλιάδες γιατρούς που έχουν γυρίσει την πλάτη στον θεσμό του οικογενειακού γιατρού, τους χιλιάδες εργαζόμενους με ελαστικές σχέσεις εργασίας μέσα στα νοσοκομεία, ότι δεν εισάγονται και δεν διατίθενται νέα φάρμακα, ότι οι ουρές και η ταλαιπωρία για τους πολίτες στο ΕΣΥ δοκιμάζουν την ίδια τους την υγεία!
«Αγνοούνται» οι οικογενειακοί γιατροί
Η ΠΦΥ είχε δρομολογηθεί το 2016 με τη λειτουργία 239 Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) και τις συμβάσεις μέσω ΕΟΠΥΥ με περίπου 2.800 οικογενειακούς γιατρούς. Το μεγαλόπνοο σχέδιο -σημειωτέον με χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ για 2 συν 2 χρόνια- θα ολοκληρωνόταν το 2018. Σήμερα, λειτουργούν περίπου οι μισές, 125 ΤΟΜΥ, και οι οικογενειακοί γιατροί «αγνοούνται». Προκηρύχθηκαν 1.100 θέσεις γιατρών δύο φορές, αλλά χωρίς αντίκρισμα στον ιατρικό κόσμο – καλύφθηκαν 480 θέσεις. Το υπουργείο Υγείας είχε αναγγείλει και τρίτη προκήρυξη η οποία πλέον «παγώνει». Ωστόσο, λέγεται πως ενόψει των εθνικών εκλογών και της παροχολογίας η Αριστοτέλους θα …εγκαινιάσει με τιμές και δόξα μερικές ακόμη ΤΟΜΥ τον επόμενο μήνα. Οι κορδέλες, βεβαίως, δύσκολα κρύβουν την πραγματικότητα.
Δεδομένου ότι και στις συμβάσεις του ΕΟΠΥΥ οι γενικοί γιατροί, παθολόγοι και παιδίατροι είπαν «όχι» (έχουν συμβληθεί 760 γιατροί από τους 2.800 που χρειάζονταν) οι πολίτες έχουν καταλάβει πολύ καλά τι σημαίνει η ΠΦΥ στο …πορτοφόλι τους. Οι ιδιωτικές επισκέψεις στον γιατρό έχουν γίνει ο κανόνας – για όσους μπορούν να επωμιστούν και αυτό το οικονομικό βάρος. Για όσους δεν βρίσκουν συμβεβλημένο γιατρό και δεν μπορούν να πληρώσουν τους ιδιώτες, τα Επείγοντα στα εφημερεύοντα νοσοκομεία είναι μονόδρομος – και μάλιστα πολύ δύσκολος. Όχι μόνο δεν έχει μπει το φίλτρο της ΠΦΥ που θα μείωνε τους ασθενείς στα Επείγοντα αλλά η αναμονή είναι πολύωρη στα εφημερεύοντα νοσοκομεία. Ο συνδυασμός δε με τις ελλείψεις προσωπικού οδηγούν συχνά σε βίαια περιστατικά εις βάρος εργαζομένων – η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων έχει καταγγείλει δεκάδες επιθέσεις από την αρχή του έτους.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας έχουν γίνει οι εγγραφές στην ΠΦΥ 2,1 εκατ. πολιτών – και δεν θα μπορούσαν να γίνουν άλλες εφόσον οι γιατροί είναι λίγοι και έχουν συγκεκριμένο πληθυσμό ευθύνης. Συνεπώς, μόλις το 1/5 του πληθυσμού της χώρας έχει πρόσβαση στη δωρεάν πρωτοβάθμια υγεία της Αριστοτέλους. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι μεγάλο βάρος της ΠΦΥ σηκώνουν οι ιδιώτες πάροχοι υγείας που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ, τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και εργαστήρια, στα οποία εξυπηρετείται το 95% των ασφαλισμένων του Οργανισμού.
Χαμένοι στους αριθμούς των προσλήψεων
Χάνει το μέτρημα επιχειρώντας να βρει κάποιος τις θέσεις ιατρών, νοσηλευτών και λοιπών εργαζομένων που «άνοιξαν» ή καλύφθηκαν στα δημόσια νοσοκομεία, με βάση τις ανακοινώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας. Ο πρωθυπουργός είχε δώσει το σήμα για τις προσλήψεις κατά την επίσκεψή του την 1η Απριλίου 2015 στην Αριστοτέλους όπου είχε υποσχεθεί 4.500 προσλήψεις. Δύο χρόνια αργότερα που ο κ. Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε εκ νέου το υπουργείο Υγείας μίλησε για άλλες 9.000 προσλήψεις. Στις αρχές Μαΐου στη Λευκάδα οι προσλήψεις έγιναν 2.500 ετησίως.
Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, κ. Πολάκης στον δικό του απολογισμό, πάντως, τις αβγάτισε τις προσλήψεις που είχε εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός. Συνολικά, έχουν γίνει 19.500 προσλήψεις στο ΕΣΥ, έγραψε στο Facebook. Απάντηση για το πού εργάζονται όλες αυτές οι χιλιάδες ανθρώπων μέσα στο υπό κατάρρευση σύστημα υγείας δεν υπάρχει – όσο κι αν ζητείται επιμόνως από τους συνδικαλιστές. Σημειώνεται όμως η «επιμονή» της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας να αθροίζει όλες τις θέσεις προσωπικού, και των (ελάχιστων) μόνιμων και των συμβασιούχων (επικουρικών) και εκείνων που απασχολούνται μέσω ΟΑΕΔ με 8μηνες συμβάσεις.
Οι εργαζόμενοι, πάντως, βρίσκονται στα όρια της αντοχής τους όπως και οι ασθενείς που βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις μέσα στα νοσοκομεία, βλέποντας ανθρώπους με αυταπάρνηση να προσφέρουν υπηρεσίες υγείας σε αντικειμενικά δύσκολες συνθήκες. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η ΠΟΕΔΗΝ κατήγγειλε πως ένας 57χρονος κατέληξε στο Νοσοκομείο Γρεβενών διότι δεν υπήρχε αναισθησιολόγος να τον διασωληνώσει. Οι ακτινολόγοι – ακτινοθεραπευτές έχουν πει επανειλημμένα πως αρκούν περίπου 20 τεχνολόγοι για να λειτουργήσουν και δεύτερη βάρδια τα σύγχρονα μηχανήματα που έχουν αποκτηθεί μέσω δωρεών και να εξυπηρετήσουν ογκολογικούς ασθενείς, ωστόσο αυτοί οι τεχνολόγοι ακόμη αναζητούνται. Η Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδας από την πλευρά της έχει ξεκαθαρίσει πως από το 2015 μέχρι σήμερα έχει γίνει μία προκήρυξη, η 7Κ. Από αυτήν καλύφθηκαν οι θέσεις 132 νοσηλευτών στο ΕΣΥ, και μάλιστα έπειτα από πολύμηνη διαδικασία. Άλλοι 400 νοσηλευτές είχαν ενταχθεί στο ΕΣΥ με τις προκηρύξεις 4Κ και 5Κ, οι οποίες όμως παρότι υλοποιήθηκαν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ φέρουν την υπογραφή του κ. Μάκη Βορίδη ως υπουργού Υγείας. Σύμφωνα με την Ένωση Ιατρών Αθήνας Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), είναι κενές 7.000 θέσεις μόνιμων γιατρών και 20.000 νοσηλευτών και μόνιμου προσωπικού.
Ο λαβύρινθος με τα καινοτόμα σκευάσματα
Τον Ιανουάριο του 2018 το υπουργείο Υγείας κατάργησε την Επιτροπή Τιμών και όρισε νέα Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων, υπαγόμενη στον υπουργό Υγείας. Παράλληλα, θεσμοθετήθηκε και άλλη Επιτροπή, Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας (Ηealth Τechnology Αssessment, H.T.A.) η οποία διασυνδέεται με την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων. Η πρώτη αξιολογεί, η δεύτερη τιμολογεί, ο υπουργός Υγείας αποφασίζει αν θα δεχθεί ή όχι τις εισηγήσεις τους. Ωστόσο, σήμερα και οι δύο επιτροπές φθάνουν στο προσκήνιο για έναν λόγο: για τις τεράστιες καθυστερήσεις στο έργο τους. Στην Επιτροπή Αξιολόγησης εκκρεμούν δεκάδες φάκελοι που αφορούν νέα, καινοτόμα φάρμακα -περισσότεροι από 80 σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Εταιριών Ελλάδας (ΣΦΕΕ) και δεν έχουν αξιολογηθεί πάνω από 10. Οι …ουρές συνεχίζονται και στην Επιτροπή Διαπραγμάτευσης – όπου τα φάρμακα που αξιολογήθηκαν, διεκδικούν τιμή αποζημίωσης. Πώς μεταφράζεται αυτό στην καθημερινότητα των Ελλήνων ασθενών; Δεν έχουν πρόσβαση σε νέες θεραπείες οι οποίες συνήθως αφορούν σοβαρές παθήσεις, γεγονός που δικαιολογεί και το μεγάλο ενδιαφέρον για αυτές τις καινοτόμες θεραπείες. Το θέμα έχει τεθεί επανειλημμένως στον Πρωθυπουργό και τα αρμόδια υπουργεία από τους φορείς της φαρμακοβιομηχανία (ΠΕΦ, ΣΦΕΕ και Pharma Innovation Forum). Και στις αρχές Μαΐου υπενθύμισαν πως «εδώ και ένα χρόνο δεν έχει εισαχθεί κανένα νέο φάρμακο στη χώρα μας ως απόρροια των καθυστερήσεων στις διαδικασίες ΗΤΑ- διαπραγμάτευσης, των επιβαρύνσεων, της έλλειψης προβλεψιμότητας αδυναμίας πλήρους εφαρμογής των ψηφισμένων μεταρρυθμίσεων».
