Μάχη με τον χρόνο για τη θωράκιση του πληθυσμού έναντι του κορωνοϊού πριν από τον χειμώνα δίνουν οι επιστήμονες και η κυβέρνηση. Ο στόχος που είχε τεθεί, να υψωθεί τείχος ανοσίας για το 65%-70% των ενήλικων πολιτών έως το τέλος Σεπτεμβρίου, δεν επιτεύχθηκε και τώρα μετατίθεται για το τέλος Οκτωβρίου.
Χρειάζεται να εμβολιαστούν τουλάχιστον 1 εκατομμύριο πολίτες, ιδίως άνω των 50 χρόνων, για να κερδίσει έδαφος η χώρα μας στον σκληρό υγειονομικό πόλεμο που μαίνεται και να περιοριστεί σημαντικά το ιικό φορτίο, να μειωθούν οι μολύνσεις, οι σοβαρές νοσηλείες και οι θάνατοι λόγω COVID-19, να ελευθερωθούν κλίνες στο σύστημα υγείας και να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή μας στην κανονικότητα.
Οι σχετικά καλές επιδημιολογικές συνθήκες, που προσώρας επικρατούν, δίνουν χρονικό περιθώριο για αναδιάταξη δυνάμεων εν όψει του τελευταίου, όπως ελπίζουν οι ειδικοί, κρίσιμου χειμώνα με την πανδημία του κορωνοϊού να κυριαρχεί.
Η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να εμβολιαστούν περισσότεροι πολίτες με την πρώτη δόση, αλλά και να θωρακιστούν οι ευάλωτοι και οι ηλικιωμένοι με την επαναληπτική (τρίτη) δόση, για την οποία χορηγούνται μόνο σκευάσματα mRΝΑ.
Ήδη περισσότεροι από 8.000 ανοσοκατασταλμένοι έχουν λάβει την τρίτη δόση τα τελευταία 24ωρα, ενώ αυτή την εβδομάδα ανοίγει η πλατφόρμα για τον προγραμματισμό ραντεβού για τους πολίτες ηλικίας άνω των 60 χρόνων καθώς και για τους εργαζομένους στο σύστημα υγείας. Οι σχετικές ανακοινώσεις πρόκειται να γίνουν σήμερα Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου.
Γιατί θα εμβολιαστούν με τρίτη δόση οι άνω των 60 και οι υγειονομικοί
Την ανάγκη να αυξηθούν οι εμβολιασμοί και συνεπώς η κάλυψη των πολιτών έναντι του κορωνοϊού καταδεικνύει η κατανομή των νέων κρουσμάτων του τελευταίου επταήμερου: το 20% αφορά ανηλίκους, το 27% άτομα ηλικίας 19-34 χρόνων και το 53% των νέων κρουσμάτων αφορά άτομα ηλικίας άνω των 35 ετών.
Το τελευταίο ποσοστό μαρτυρά εμβολιαστική στασιμότητα στην πλειονότητα του πληθυσμού -άνω των 35 χρόνων- και ανησυχεί τους ειδικούς, καθώς γνωρίζουν ότι από τη συγκεκριμένη δεξαμενή κρουσμάτων «τροφοδοτούνται» τα νοσοκομεία.
Η πορεία του τέταρτου επιδημικού κύματος κρατούσε σε εγρήγορση και ανησυχία τις επιστημονικές και υγειονομικές αρχές για το ιικό φορτίο που θα μεταφερόταν από τους καλοκαιρινούς μήνες στον Σεπτέμβριο, ωστόσο η εξέλιξη ήταν θετική. Παρότι οι ειδικοί τονίζουν τον μεταβατικό χαρακτήρα του μήνα που διανύουμε, κάτι που που δεν τους επιτρέπει ακόμη ασφαλείς εκτιμήσεις για το επόμενο διάστημα, διατυπώνουν με βεβαιότητα δύο στοιχεία.
Πρώτον, ότι οι «σκληροί δείκτες» μολύνσεων, εισαγωγών στα νοσοκομεία, διασωληνώσεων και θανάτων δείχνουν τη συρρίκνωση της πανδημίας. Την περασμένη εβδομάδα μειώθηκαν κατά 12% οι νέες διαγνώσεις, ποσοστό που μεταφράζεται σε 2.109 κρούσματα πλέον ανά ημέρα.
Ο συνολικός αριθμός των ενεργών κρουσμάτων στην επικράτεια υπολογίζεται στις 19.000. Οι νέοι ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη COVID-19 που χρειάζεται να εισαχθούν σε νοσοκομείο κυμαίνονται στους 200 ανά ημέρα.
Ενώ και ο αριθμός των ασθενών που παρακολουθούνται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) μειώθηκε κατά 6% – μέχρι και την περασμένη Πέμπτη νοσηλεύονταν σε Μονάδες 631 ασθενείς, από τους οποίους οι 354 ήταν διασωληνωμένοι. Μείωση καταγράφεται και στον αριθμό των θανάτων, με την εβδομάδα να κλείνει με περίπου 18% λιγότερους θανάτους απ’ ό,τι οι απώλειες της αμέσως προηγούμενης εβδομάδας. Μέσα στον Σεπτέμβριο έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω κορωνοϊού περισσότεροι από 700 άνθρωποι.
Το δεύτερο στοιχείο που επισημαίνουν οι ειδικοί είναι ότι τον Οκτώβριο θα αυξηθεί η μεταδοτικότητα του κορωνοϊού. Αυτό σημαίνει ότι οι επιστήμονες βλέπουν μεν να διανύουμε τον Σεπτέμβριο χωρίς επιδημιολογικές αναταράξεις, αλλά ανησυχούν πολύ για το φορτίο του επόμενου μήνα.
Ο Οκτώβριος σηματοδοτεί την αλλαγή στην ταχύτητα της κυκλοφορίας όλων των ιών της χειμερινής περιόδου – η μετάδοσή τους ευνοείται χάρη στις καιρικές συνθήκες της εποχής.
Πέρυσι αυτό καταγράφηκε με τον πιο δραματικό τρόπο καθώς ο κορωνοϊός επέλασε ταχύτατα στη Θεσσαλονίκη αρχικά και στη συνέχεια σε όλη τη βόρεια Ελλάδα σηκώνοντας το δεύτερο επιδημικό κύμα.
Η σφοδρότητα και η διάρκεια της επιδημίας πέρυσι τον Οκτώβριο έχει αφήσει βαθύ αποτύπωμα και στοιχειώνει τις αρμόδιες αρχές. Είναι ενδεικτικό ότι προχθές ο καθηγητής Παθολογίας – Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Σωτήρης Τσιόδρας συμμετέχοντας σε διαδικτυακή ημερίδα του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε στην έξαρση κρουσμάτων που παρατηρείται στη βόρεια Ελλάδα, εφιστώντας προσοχή. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, πρέπει να υπάρχει μια επαγρύπνηση, γιατί πολύ εύκολα μπορεί να πιεστεί το σύστημα υγείας στην Κεντρική Μακεδονία. Το ζήσαμε και πέρυσι στην αγαπημένη μας Θεσσαλονίκη» είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής.Ήδη τέσσερις Περιφερειακές ενότητες -Καβάλα, Πιερία, Πέλλα, Ημαθία- βρίσκονται σε τοπικά lockdown, μετρώντας ασθενείς και νεκρούς, ενώ το ποσοστό των ανεμβολίαστων είναι άνω του 55-60%. Οι αρχές έχουν θέσει στο μικροσκόπιο τη βόρεια Ελλάδα, θεωρώντας ότι προαναγγέλλει την επιδημιολογική εικόνα της χώρας όσο πλησιάζουμε στον χειμώνα.
Το στοίχημα των εμβολιασμών και οι αθωράκιστοι πολίτες
Πλέον η εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία» συνεχίζεται με αυξημένη ταχύτητα σε σύγκριση με εκείνη των περασμένων έξι εβδομάδων, αλλά όχι τόσο γρήγορη όσο απαιτείται. Διενεργούνται περί τους 33.000 εμβολιασμούς ημερησίως. Από αυτούς περίπου 20.000 είναι εμβολιασμοί 1ης δόσης. Τις δύο πρώτες εβδομάδες του Αυγούστου οι εμβολιασμοί δεν ξεπερνούσαν τους 14.000 ημερησίως, ενώ στο ίδιο επίπεδο κυμάνθηκαν και τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου. Και παρότι οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι κάθε αύξηση στο ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης έχει αξία και ενισχύει το τείχος ανοσίας, απευθύνοντας συνεχείς εκκλήσεις στους πολίτες να σπεύσουν να θωρακιστούν διά του εμβολιασμού έναντι του κορωνοϊού, γνωρίζουν πως στη δεδομένη χρονική συγκυρία τα περιθώρια έχουν στενέψει πολύ για την οικοδόμηση ενός στέρεου τείχους ανοσίας.
Οι ειδικοί της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών συνιστούν την επαναληπτική δόση στα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ως μέρος του πρωτογενούς εμβολιασμού τους, υπενθυμίζουν όμως πως εξίσου σημαντική παραμένει η θωράκιση όλων εκείνων των ατόμων που δεν έχουν ξεκινήσει ή ολοκληρώσει ακόμη τον εμβολιασμό τους.
Μέχρι και την περασμένη Πέμπτη, 5.902.443 πολίτες είχαν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους (ποσοστό 56,1% του γενικού πληθυσμού). Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, χρειάζεται να εμβολιαστούν τουλάχιστον 1 εκατομμύριο πολίτες ακόμη για να ελεγχθεί η πανδημία του κορωνοϊού.
Υπενθυμίζεται ότι οι επιστήμονες μέχρι και τον περασμένο Μάιο οπότε άρχισε να επελαύνει η – κυρίαρχη πλέον μετάλλαξη Δέλτα- εκτιμούσαν ότι για να ελεγχθεί η μετάδοση του κορωνοϊού ποσοστό 65%-70% του συνολικού πληθυσμού της χώρας θα έπρεπε να αποκτήσει ανοσία μέσω εμβολιασμού ή νόσησης. Το ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων που διασφαλίζει συλλογική ανοσία έχει αναθεωρηθεί πλέον λόγω της μετάλλαξης Δέλτα του κορωνοϊού στο 80-85% του πληθυσμού. Η διαφορά που πρέπει να καλυφθεί, τουλάχιστον 25% περισσότερων εμβολιασμένων πολιτών, είναι μεγάλη.
Τουλάχιστον το 25% των πολιτών άνω των 80 ετών παραμένουν ανεμβολίαστοι
όπως και το 23% της ηλικιακής ομάδας πολιτών 60 – 64 ετών. Από αυτή τη δεξαμενή των ανεμβολίαστων θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα προέλθει ένα διόλου αμελητέο κύμα ασθενών κατακλύζοντας απλές κλινικές covid-19 αλλά και ΜΕΘ τους επόμενους μήνες οπότε και θα δυναμώσει και πάλι η επιδημία, με σύμμαχους της τον καιρό που θα σημάνει τον συγχρωτισμό σε κλειστούς χώρους και την υπερ-μεταδοτική μετάλλαξη Δέλτα.
Επαρκώς θωρακισμένη είναι η ηλικιακή ομάδα 75-79 χρόνων, όπου η εμβολιαστική κάλυψη αγγίζει την ιδανική, έχοντας φτάσει το 85%, δηλαδή όσο το ποσοστό στόχος για την ανοσία του γενικού πληθυσμού.
Την ίδια υψηλή προστασία έναντι της λοίμωξης COVID-19 απολαμβάνουν και οι πολίτες ηλικίας 70-74 χρόνων, όπου το ποσοστό ανοσίας φτάνει το 79%, καθώς και εκείνοι της αμέσως επόμενης ομάδας, των ατόμων ηλικίας 65-69 χρόνων, όπου το ποσοστό πλήρως εμβολιασμένων ανέρχεται στο 80,6%. Αντίθετα, εκτεθειμένο και απροστάτευτο μέσα στην πανδημία παραμένει το 29% των ατόμων ηλικίας 50-54 χρόνων και το 26% των 55-59 χρόνων.
Στη μάχη της πειθούς των πολιτών σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθούν πιο δυναμικά οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Εκκλησίας. Την ανάγκη αυτή επισήμανε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και επικεφαλής του επιχειρησιακού σχεδιασμού της «Ελευθερίας», Μάριος Θεμιστοκλέους, δηλώνοντας την περασμένη Παρασκευή σε συνέντευξή του ότι «αυτό που βλέπουμε, ειδικά στην επαρχία, είναι πως αν οι τοπικοί παράγοντες και η Εκκλησία δηλώνουν υπέρ του εμβολιασμού, έχουμε εξαιρετικά ποσοστά εμβολιασμού.
Αν αυτοί δεν είναι μαζί μας, τότε υπάρχει πρόβλημα και έχουμε χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη». Στην πρώτη γραμμή παραμένουν πάντοτε οι επιστήμονες με τον νηφάλιο και τεκμηριωμένο λόγο τους. Προς την κατεύθυνση αυτή ιδιαίτερο βάρος θεωρείται πως θα προσδώσει στην επιχείρηση των εμβολιασμών και η συμμετοχή των ιδιωτών γιατρών.
Η διενέργεια εμβολιασμών στα ιδιωτικά ιατρεία, αρχής γενομένης από τους παιδιάτρους τον Οκτώβριο, με εμβόλια mRΝΑ, ελπίζεται ότι θα δώσει σημαντική ώθηση στην «Ελευθερία» και θα θέσει υπό έλεγχο την πανδημία. Από την περασμένη Δευτέρα που άνοιξαν τα σχολεία προγραμματίζονται περίπου 15.000 ραντεβού παιδιών και εφήβων ηλικίας 12-17 χρόνων ημερησίως.
Η επίπτωση της επιδημίας στους πολίτες άνω των 55 χρόνων
Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού στην αναχαίτιση της επιδημίας και στη μείωση των βαρύτατων επιπτώσεων της στη δημόσια υγεία επιβεβαιώνεται συνεχώς από τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους οι ειδικοί κατά τους εννέα μήνες της εμβολιαστικής εκστρατείας. «Στις περιοχές με αυξημένη εμβολιαστική κάλυψη δεν παρατηρείται αύξηση του επιδημιολογικού φορτίου» ήταν η συμπερασματική επισήμανση κατά την ενημέρωση της περασμένης Πέμπτης, της καθηγήτριας Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλους της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάνας Παπαευαγγέλου. «Αυτό που κυρίως εντυπωσιάζει όταν εξετάσει κάποιος την ηλικιακή κατανομή των κρουσμάτων στις διάφορες περιοχές της χώρας, είναι η απόλυτη συσχέτιση που εμφανίζεται μεταξύ της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού και του αριθμού των κρουσμάτων στους ενήλικες άνω των 55 ετών. Των ανθρώπων, δηλαδή, που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά και να χρειαστούν νοσηλεία» πρόσθεσε η ειδικός.
Η σύγκριση των Περιφερειακών Ενοτήτων Αργολίδας και Πιερίας είναι ενδεικτική. Παρά το υψηλό επιδημιολογικό φορτίο που τις χαρακτηρίζει, στην Πιερία καταγράφεται σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων στις ηλικίες άνω των 55 ετών σε σχέση με τον αντίστοιχο αριθμό στην Αργολίδα. Η ειδοποιός διαφορά είναι η εμβολιαστική κάλυψη των δύο περιοχών: μόλις 40% στην Πιερία και 53% στην Αργολίδα. Αντίστοιχα, στη Δυτική Αττική, με ποσοστό εμβολιασμού πληθυσμού 40%, καταγράφεται σημαντικός αριθμός νέων κρουσμάτων σε ηλικίες άνω των 55 ετών, σε σύγκριση με τις άλλες περιοχές του Λεκανοπεδίου που εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού.
Χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη παρατηρείται στις περισσότερες περιοχές της βορείου Ελλάδας. Ενδεικτικά η Πιερία έχει 45,6%, η Πέλλα 46%, η Κοζάνη 45%, το Κιλκίς 42%, η Δράμα 41%, η Ξάνθη 43%, οι Σέρρες 39%. Επίσης, το αρνητικό ποσοστό εμβολιασμού κατέχει μέχρι στιγμής η Ευρυτανία με 35% η οποία ήδη βρίσκεται σε κλοιό περιοριστικών μέτρων και στην Πελοπόννησο η Ηλεία με ποσοστό εμβολιασμένων 43%. Η σύγκρουση αναμένεται σφοδρή σε αυτές τις περιοχές όπου ο κορωνοϊός βρίσκει το πεδίο ελεύθερο και αναπτύσσει μεγάλη ταχύτητα συναντώντας ανεμβολίαστους πολίτες, με τους τελευταίους να μολύνονται και να εκδηλώνουν σοβαρή νόσο, συνεπώς να χρειάζονται νοσηλεία.
Σε καλύτερη εμβολιαστική κατάσταση βρίσκεται η Αττική με ποσοστό εμβολιασμένων 60%, η Θεσσαλονίκη με ποσοστό 51%, η Χαλκιδική με 51%, τα Γρεβενά με 50%. Σε αυτές τις περιοχές και γενικά όπου οι εμβολιασμοί διενεργούνται με μεγάλη ταχύτητα, ο κορωνοϊός βρίσκει…τείχος ανοσίας, με τους πολίτες να βγαίνουν στην πλειονότητά τους με μικρές αμυχές από το «crash test» με τον ιό.
