Για πολλούς η απώλεια ούρων -ακράτεια είναι ο ιατρικός όρος- παραπέμπει κυρίως σε «ατυχήματα» που συσχετίζονται με συγκεκριμένες ηλικίες, με μικρά παιδιά ή με πολύ ηλικιωμένους. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική: αφενός μεν η ακράτεια ούρων είναι ένα σύμπτωμα που δηλώνει διαταραχή της λειτουργίας της ούρησης, αφετέρου αφορά άτομα όλων των ηλικιών και των δύο φύλων. Αυτό που την χαρακτηρίζει, δε, σε όλο το φάσμα της εκδήλωσής της, είναι ότι αποτελεί θέμα «απαγορευμένο», που δεν επικοινωνείται όπως άλλα προβλήματα υγείας. Ακόμη και σήμερα που προκαταλήψεις και στερεότυπα σχετικά με πολλές ασθένειες «σπάνε» με τη βοήθεια των ειδικών, η ακράτεια θεωρείται «ταμπού» για το οποίο άνδρες και γυναίκες δεν τολμούν να μιλήσουν και αναζητούν μόνοι τους λύσεις.
Η ακράτεια ούρων έχει διαφορετικούς τύπους, οφείλεται σε διαφορετικά αίτια, αντιμετωπίζεται στοχευμένα με διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση, διαπιστώνεται και παρακολουθείται από ειδικευμένο ιατρό, τον Ουρολόγο.
Ως ακράτεια ούρων ορίζεται η ακούσια και απρόσμενη απώλεια ούρων. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα της δυσλειτουργίας της κυστεο-ουρηθρικής μονάδας -και όχι για ασθένεια-, και μπορεί να εμφανίζεται είτε ως απώλεια λίγων σταγόνων ούρων είτε ως πλήρης αδυναμία συγκράτησης των ούρων. Δεν πρόκειται απλώς για ξαφνική, επιτακτική ανάγκη για ούρηση που όλοι έχουμε αισθανθεί κάποια στιγμή. Επιπλέον, οι ειδικοί διαπιστώνουν σήμερα ότι λόγω της καθιστικής ζωής και των πολλών, συνεχιζόμενων ωρών εργασίας, σε συνδυασμό πάντα με τον …μόνιμο συνοδό των περισσοτέρων, αν όχι όλων μας, δηλαδή το άγχος, η ακράτεια εμφανίζεται και σε άτομα ακόμη και κάτω των 30 ετών.
Στις γυναίκες εμφανίζεται η ακράτεια επιτακτικού τύπου και η ακράτεια από προσπάθεια. Στην πρώτη υπάρχει στις περισσότερες περιπτώσεις ασταθής κύστη, μια διαταραχή κατά την οποία η γυναίκα δεν μπορεί να αναστείλει την ούρησή της με αποτέλεσμα ακούσια απώλεια ούρων. Η αιτιολογία της μπορεί να είναι νευρογενής (διάφορες παθήσεις του νευρικού συστήματος) ή ιδιοπαθής (αγνώστου αιτιολογίας). Η ακράτεια των ούρων από προσπάθεια συμβαίνει σαν αποτέλεσμα αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης (π.χ. κατά τον βήχα, το φτέρνισμα, το γέλιο κ.λπ.). Αποδίδεται σε αλλαγές στην ανατομία του ουροποιητικού συστήματος, στους μυς που στηρίζουν τα όργανα μέσα στη λεκάνη ή βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν τους μυς αυτούς. Τέλος, υπάρχει η ακράτεια μικτού τύπου.
Η ανδρική ακράτεια δεν αποτελεί πάθηση με ενιαία αιτιολογία και παθογένεια, έχει διάφορες αιτίες και κατατάσσεται σε τρεις κύριες κατηγορίες: α) ακράτεια οφειλόμενη σε διαταραχή της λειτουργίας του εξωστήρα (ασταθής-υπεραντανακλαστική κύστη), β) ακράτεια οφειλόμενη σε σφιγκτηριακή ανεπάρκεια και γ) μεικτού τύπου ακράτεια (συνύπαρξη ασταθούς κύστης και σφιγκτηριακής ανεπάρκειας.
Όταν εκδηλώνεται σύνολο συμπτωμάτων με κυρίαρχη την επιτακτικότητα (ξαφνική επιθυμία για ούρηση, που είναι δύσκολο να ανασταλεί) και την συχνουρία, τότε πρόκειται για το σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης, το οποίο ενδέχεται να συνοδεύεται από επιτακτική ακράτεια και νυκτουρία.
Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρίας (ΕΟΕ), βάσει μιας πληθυσμιακής μελέτης σε δείγμα 16.776 ανδρών και γυναικών άνω των 40 ετών, η συχνότητα της υπερλειτουργικής κύστης στην Ευρώπη είναι 15,6% για τους άνδρες και 17,4% για τις γυναίκες (Πηγή.: Milson I et al, BJU International (2001) 87, 760-766). Ο αριθμός αυτός είναι ακόμα μεγαλύτερος, αν αναλογιστεί κανείς ότι πολλές γυναίκες δεν αναφέρουν καν το πρόβλημα στον γιατρό, εξαιτίας του φόβου ντροπής ή και εσφαλμένης άποψης ότι δεν υπάρχει θεραπεία. Η συχνότητα του συνδρόμου αυξάνεται με την ηλικία, σε βαθμό που από κάποιους να θεωρείται εσφαλμένα ως φυσιολογικό επακόλουθο του γήρατος. Οι πάσχοντες αποφεύγουν να πηγαίνουν στον κινηματογράφο, στο θέατρο, σε αθλητικά θεάματα, στην εκκλησία ή και σε άλλους χώρους διασκέδασης. Μπορεί επίσης να …χάνουν τον ύπνο τους, καθώς σηκώνονται δύο ή και περισσότερες φορές τη νύχτα για να ουρήσουν και έτσι δεν απολαμβάνουν ποτέ έναν ξεκούραστο ύπνο. Ενώ αποφεύγουν και τις σεξουαλικές σχέσεις φοβούμενοι την πιθανή ακράτεια.
Η αρχή της σωστής αντιμετώπισης είναι η επίσκεψη στον ειδικευμένο γιατρό, τον Ουρολόγο, ο οποίος θα κάνει τη διάγνωση και θα θεραπεύσει το πρόβλημα. Για τον λόγο αυτό η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα των Ουρολόγων έχουν καθιερώσει την Παγκόσμια Εβδομάδα Ακράτειας (WCW) από το 2009, υλοποιώντας δραστηριότητες για την ευαισθητοποίηση του κοινού αλλά, και του υγειονομικού προσωπικού, σε θέματα σχετικά με το πρόβλημα της ακράτειας ούρων.
Στη χώρα μας η καμπάνια με τίτλο «Δεν κρατιέμαι» και hashtag #denkratiemai της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ) και της Astellas στοχεύει ακριβώς σε αυτό, να επικοινωνήσει ότι τα θέματα που δημιουργούνται από τα προβλήματα της ουροδόχου κύστης μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον ουρολόγο και να «ξεκλειδώσει» τους ανθρώπους να δουν το πρόβλημα στη σωστή του διάσταση αλλά και τη λύση του και να επιστρέψουν στις αγαπημένες τους δραστηριότητες χωρίς τον φόβο της ακράτειας.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον ιστότοπο της δράσης: https://denkratiemai.gr/
Μια πρωτοβουλία της Astellas με την επιστημονική επιμέλεια της ΕΟΕ | Copyright 2021
Σημείωση: Οι παραπάνω πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας.
