Μεγάλη πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε η Metron Analysis με θέμα «Πανδημία και κοινωνική συνοχή» παρουσιάστηκε σήμερα διαδικτυακά από τον Κύκλο Ιδεών, με συντονιστή τον Ευάγγελο Βενιζέλο.
Την έρευνα παρουσίασε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis Στράτος Φαναράς και τα ευρήματα σχολίασαν οι:
Αναστασία Κοτανίδου, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ – Διευθύντρια ΜΕΘ Νοσοκομείου « Ευαγγελισμός»
Γιάννης Βούλγαρης, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Θεόδωρος Πελαγίδης, Υποδιοικητής ΤτΕ, Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης Πανεπιστημίου Πειραιά
Γρηγόρης Φαρμάκης, Διευθύνων Σύμβουλος στην εταιρεία στατιστικής Agilis
Μεταξύ άλλων, από τα συμπεράσματα της δημοσκόπησης προκύπτει ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να έχει θετικό αλλά μειούμενο ισοζύγιο αξιολόγησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, με τα κόμματα της Αντιπολίτευσης να συνεχίζουν να υστερούν σε επιδόσεις.
Γενικότερα, σχεδόν 1 στους 2 δηλώνει ότι εμπιστεύεται την κυβέρνηση για τη διαχείριση κρίσεων, όμως τα περιοριστικά μέτρα χάνουν σταδιακά σε αποδοχή και το δίκαιο ή μη της κυβερνητικής πολιτικής αρχίζει να αμφισβητείται. Η ανάγκη μεγάλων αλλαγών στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος είναι σχεδόν κοινή αντίληψη.
Η πλειοψηφία των πολιτών, σύμφωνα με την έρευνα, εμφανίζεται απαισιόδοξη και βλέπει το τέλος της πανδημίας μετά το τέλος του έτους, παρά την «νίκη» των εμβολίων. Η μεγάλη πλειοψηφία, όμως, εμπιστεύεται το ΕΣΥ και το προσωπικό στο χώρο της Υγείας.
Μετά το τέλος της πανδημίας, οι περισσότεροι πολίτες προβλέπουν ότι θα υπάρξουν μόνιμες αλλαγές στην προσωπική και οικογενειακή ζωή, τις κοινωνικές συναναστροφές, στον πολιτισμό, τις ελευθερίες και την επικοινωνία μας. Ένας στους δύο πιστεύει ότι η έμφαση τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να δοθεί στην οικονομία.
Μεταξύ των συμπληρωματικών στοιχείων που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης είναι ότι ένας στους δύο είναι υπέρ του πιστοποιητικού εμβολιασμού, ενώ βλέπει πολυφωνία που προκαλεί σύγχυση στην επιτροπή των εμπειρογνωμόνων.
Η συντριπτική πλειοψηφία θεωρεί ότι η προσωπική οικονομική κατάσταση θα είναι σταθερή ή χειρότερη μέχρι το τέλος της πανδημίας. Μεγαλύτεροι φόβοι είναι η αδυναμία εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων, η μείωση των αποδοχών και η ανεργία των νέων.
Βασικά συμπεράσματα
Ο κ. Στράτος Φαναράς, παρουσιάζοντας τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, ανέφερε:
«Η συλλογική εμπειρία της πανδημίας
Τις προηγούμενες μέρες κλείσαμε ένα χρόνο σε συνθήκες Πανδημίας και η έξοδος από αυτή την κρίση δεν είναι ακόμα ορατή παρά τις προσπάθειες. Την περασμένη Άνοιξη υπήρχε μια (μάλλον υπέρμετρα θερμή) έκρηξη αισιοδοξίας ότι μέχρι το καλοκαίρι, μέσα σε λίγους μήνες, θα έχουμε αφήσει πίσω την covid-19. Σήμερα, ένα χρόνο μετά, πάνω από ένας στους δύο (56%) πιστεύει ότι θα επανέλθουμε σε μία «φυσιολογική» ζωή μετά το 2021. Και οι εκτιμήσεις αυτές γίνονται παρά την επικράτηση της αξίας των εμβολιασμών αλλά και την εμπιστοσύνη και υποστήριξη που έχει κερδίσει το ΕΣΥ (68% θεωρεί ότι ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις) και το Νοσηλευτικό και Ιατρικό προσωπικά. Ωστόσο μια σειρά παραγόντων όπως ο περιορισμένος αριθμός των εμβολίων, οι μεταλλάξεις του ιού αλλά και γραφειοκρατικές διαδικασίες σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, δημιουργούν αναχώματα, δυσκολίες και διαψεύσεις.
Παρά τις προσπάθειες που καταβάλει η Ε.Ε. για το συντονισμό των κρατών και τη διανομή υγειονομικών υλικών και εμβολίων στα κράτη μέλη της για την αντιμετώπιση της Πανδημίας, δεν έχει καταφέρει ακόμη να κερδίσει την κοινωνική πλειοψηφία. Στη χώρα μας ένα πλειοψηφικό ποσοστό (54%) θεωρεί πως «στην υπόθεση της Πανδημίας δεν βοηθά ουσιαστικά τις χώρες και τους πολίτες». Η ιδεολογικοπολιτική και η ηλικιακή παράμετρος διαφοροποιούν σημαντικά τις αντιλήψεις. Σε όσους αυτοτοποθετούνται στην Αριστερά και ειδικά στους Νέους η κριτική είναι πιο έντονη ενώ στους Κεντροδεξιούς και μεγαλύτερης ηλικίας οι κρίσεις είναι περισσότερο θετικές παρά αρνητικές. Οι αξιολογήσεις για την Κυβέρνηση είναι κάπως καλύτερες. Ένας στους δύο (50%) αξιολογούν θετικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την Πανδημία αλλά στον αντίποδα υπάρχει και ένα 45% που τον αξιολογεί αρνητικά. Και πάλι οι ιδεολογικοπολιτικές τοποθετήσεις και η ηλικία είναι οι βασικές παράμετροι που διαφοροποιούν τις απόψεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κόμματα της Αντιπολίτευσης υστερούν πολύ έναντι της Κυβέρνησης. Στη σχετική ερώτηση δύο στους τρεις (66%) δηλώνουν ότι «η κριτική τους δεν βοηθά να βελτιωθούν τα πράγματα».
Προσπαθώντας να συνοψίσουμε το κλίμα που επικρατεί και τις αξιολογήσεις που γίνονται μέχρι τώρα διαπιστώνουμε ότι η πλέον αποδεκτή πρόταση για την περιγραφή της τρέχουσας πολιτικής κατάστασης με 71% είναι η εξής «η Κυβέρνηση τα πήγε καλά στην πρώτη φάση αλλά μετά δείχνει αμηχανία και πέφτει σε αντιφάσεις ως προς την εξαγγελία και την εφαρμογή περιοριστικών μέτρων». Εξάλλου σε ευθεία ερώτηση για το εάν «τα περιοριστικά μέτρα που λαμβάνονται κατά καιρούς βοηθάνε ή όχι», το 55% δηλώνει ότι βοηθάνε ενώ το 44% πως δεν βοηθάνε, ενώ την περασμένη Άνοιξη σχεδόν οι πάντες συμφωνούσαν και τηρούσαν τα μέτρα πρόληψης σε ποσοστά άνω του 70%.
Η ζωή μετά την πανδημία
Η παράταση της Πανδημίας και τα όσα έχουν μεσολαβήσει αυτό τον χρόνο έχουν καταστήσει ανεδαφική την ελπίδα της επιστροφής στην προηγούμενη ζωή μας. Κι αυτό γιατί οι επιπτώσεις της στους περισσότερους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας θεωρείται ότι θα είναι μονιμότερες και όχι προσωρινές.
Ειδικότερα
- στην Οικονομία το 68%
- στην Εργασία το 65%
- στα κοινωνικά δικαιώματα το 57%
- στην Επικοινωνία το 54%
- στις Ελευθερίες το 52%
πιστεύουν ότι το οι αλλαγές που έχουν επέλθει θα είναι μονιμότερες. Γι’ αυτό εξάλλου και η πλειοψηφία (56%) επιθυμεί να βγάλουμε τα κατάλληλα συμπεράσματα από την Πανδημία ώστε να κάνουμε σωστές και σημαντικές αλλαγές στη χώρα. Η πρόταση αυτή «σπάει» και τις δύο κυρίαρχες διαιρέσεις που διαφοροποιούν τις αντιλήψεις που παρουσιάσαμε μέχρι τώρα, τόσο και ιδεολογικοπολιτική όσο και την ηλικιακή. Ωστόσο δεν υπάρχει μία νεωτερική ατζέντα για το μέλλον. Το αίτημα της Οικονομικής Ανάπτυξης θεωρείται πρώτης προτεραιότητας από το 49% (64% στην Κεντροδεξιά), ακολουθεί το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης από το 31% (50% στην Αριστερά) και στην τρίτη θέση το αίτημα της προστασίας του Περιβάλλοντος με 19%.
Δημοκρατία και πανδημία
Το αίτημα μεγάλων αλλαγών στο πολιτικό σύστημα παραμένει και είναι ιδιαίτερα ισχυρό αφού το υιοθετεί το 86% ενώ μόνο το 12% θεωρεί ότι λειτουργεί ικανοποιητικά όπως είναι. Αλλαγών που δεν θα τείνουν να ανατρέψουν το Δημοκρατικό πολίτευμα αλλά να το ενισχύσουν αφού το 83% θεωρεί ότι είναι το καλύτερο σύστημα διακυβέρνησης που υπάρχει. Ωστόσο και εδώ είναι αμφίβολο αν υπάρχει κάποια ατζέντα ή έστω μια κατεύθυνση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κυρίαρχο κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικό φαινόμενο της Παγκοσμιοποίησης που όλο και περισσότερο ενισχύεται στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, θεωρείται αρνητική εξέλιξη από το δύο στους τρεις (64%) ενώ θετική από το 29%. Και εδώ έχουμε άλλη μια αντίληψη στην οποία φαίνεται να «σπάει» το pattern που παρακολουθούμε σε όλη τη διάρκεια της έρευνας καθώς τώρα δεν είναι οι Νέοι που κυρίως αντιτάσσονται στην Παγκοσμιοποίηση αλλά οι μεσαίες και μεγάλες ηλικίες.
Εν κατακλείδι
Η παράταση της Πανδημίας ανατρέπει την αρχική αίσθηση μιας προσωρινής και διαχειρίσιμης κρίσης και θέτει ένα ευρύτερο θέμα διάγνωσης και προσαρμογής στις νέες συνθήκες. Ωστόσο η αυτή η νέα συνείδηση λειτουργεί περισσότερο ως αίσθηση και λιγότερο συνοδεύεται από μία νέα ατζέντα και κυρίως νέες προσεγγίσεις για τις αλλαγές που βιώνουν οι άνθρωποι. Το πολιτικό προσωπικό και γενικότερα οι διανοούμενοι θα πρέπει να αναλάβουν δράση και να επικαιροποιήσουν τις πολιτικές και τις προτεραιότητες πάνω στο δημοκρατικό κεκτημένο το οποίο δεν αποκλείεται να απειλείται μελλοντικά από την αδράνεια και την αναποτελεσματικότητα. Εξάλλου είναι γνωστό ότι σήμερα (δες πχ. democracy index) μια μειοψηφία απολαμβάνει τη δημοκρατική διακυβέρνηση και τις ελευθερίες σε ένα κόσμο που κυριαρχείται από τον αυταρχισμό».
Η έρευνα «Πανδημία και κοινωνική συνοχή»
Συμπληρωματικά στοιχεία
