Αντιμέτωποι με τον φόβο ότι η χώρα μπορεί γρήγορα να επανέλθει στη βαριά επιδημιολογική κατάσταση του περασμένου Νοεμβρίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εκ νέου πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, την οικονομία και την κοινωνία, βρίσκονται οι επιστήμονες της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τον κορωνοϊό καθώς και η κυβέρνηση.
Μολονότι η χώρα διαγράφει θετική πορεία στον ευρωπαϊκό χάρτη της επιδημίας, όπως αποτυπώθηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), με δείκτη θετικότητας κάτω από 4%, το επόμενο χρονικό διάστημα έχει πολλά χαρακτηριστικά υψηλής κρισιμότητας.
Τα επιδημιολογικά δεδομένα αυτής της εβδομάδας θα αποτελέσουν το πρώτο αποτύπωμα της εορταστικής περιόδου, των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων, με τους ειδικούς να θεωρούν σχεδόν βέβαιη την αύξηση της διασποράς του ιού κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 15 ημερών.
Παράλληλα, αγωνιούν για την παρουσία του μεταλλαγμένου στελέχους στην Ελλάδα και για τον τρόπο που θα επιδράσει στην περαιτέρω μεταδοτικότητα της λοίμωξης COVID-19. Μέχρι την Παρασκευή είχαν επιβεβαιωθεί οκτώ περιστατικά με τη μετάλλαξη (ένα εκ των οποίων προερχόμενο από το Ντουμπάι). Δεν μπορούν να παραβλέψουν τον επιβαρυντικό παράγοντα της εποχής που διανύουμε, καθώς, όπως επεσήμανε προχθές κατά την τακτική ενημέρωση για την επιδημία η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Βάνα Παπαευαγγέλου, «η διατήρηση χαμηλού επιδημιολογικού φορτίου είναι εξαιρετικά δύσκολη στη διάρκεια του χειμώνα».
Την ίδια ώρα, άύξηση του ιικού φορτίου παρατηρούν οι επιστήμονες στα λύματα της Αττικής από την περίοδο των εορτών, όπως δήλωσε στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ Νίκος Θωμαΐδης, ενώ στην ίδια εκπομπή η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ τόνισε ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν μπορεί να αντέξει ένα τρίτο κύμα της πανδημίας.
Το άνοιγμα των σχολείων
Έτσι, παρά το θολό επιδημιολογικό τοπίο, χιλιάδες παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας βρίσκονται από σήμερα και πάλι στα σχολεία έπειτα από δύο μήνες καραντίνας. Οπως εξήγησε η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου στην τελευταία ζωντανή ενημέρωση για την πανδημία, «για την Επιτροπή η εκπαίδευση αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα και τα σχολεία είναι τα τελευταία που θα πρέπει να κλείνουν και τα πρώτα που θα επανέρχονται σε λειτουργία με τη βελτίωση των επιδημιολογικών δεδομένων».
Μάλιστα, η κυρία Παπαευαγγέλου επικαλέστηκε στοιχεία από την ιχνηλάτηση που διενεργεί η Πολιτική Προστασία, σύμφωνα με τα οποία, ακόμη και όταν τα σχολεία ήταν κλειστά, υπήρχε ενδοοικογενειακή μετάδοση από τα παιδιά, η οποία μάλιστα ήταν υψηλότερη από αυτή που είχε παρατηρηθεί όταν τα σχολεία ήταν ανοιχτά.
Για την καλύτερη δυνατή εκτίμηση της επιδημιολογικής κατάστασης στο σχολικό περιβάλλον, οι εκπαιδευτικοί των σχολείων μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να υποβληθούν σε δωρεάν διαγνωστικό έλεγχο για τον κορωνοϊό, υποβάλλοντας τη σχετική αίτηση στην πλατφόρμα edu.testing.gov.gr.
Γυμνάσια – Λύκεια και λιανεμπόριο
Επόμενος στόχος της Επιτροπής είναι όχι μόνο να μείνουν ανοιχτά τα Δημοτικά, αλλά να επαναλειτουργήσει και η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, «εφόσον δεν έχουμε εκθετική αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες εβδομάδες». Συνεπώς, για την επόμενη εβδομάδα και μέχρι τις 17 Ιανουαρίου παραμένει σε ισχύ η αναστολή λειτουργίας του λιανεμπορίου καθώς και κομμωτηρίων, βιβλιοπωλείων και υπηρεσιών προσωπικής υγιεινής, συμπεριλαμβανομένης της περιποίησης νυχιών. Επίσης, παρατείνεται η απαγόρευση του κυνηγιού και του ψαρέματος. Τέλος, επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών και κάθε είδους θρησκευτικής τελετής στις εκκλησίες χωρίς την παρουσία πιστών.
Σύψας για σχολεία: Μπορεί και να ξανακλείσουν
Στο πλαίσιο αυτό, ο καθηγητής λοιμωξιολογίας και μέλος της επιτροπής, Νίκος Σύψας, μιλώντας στον ΑΝΤ1 το πρωί της Δευτέρας σημείωσε χαρακτηριστικά: «Ο ιός δεν έχει φύγει. Ο ιός είναι εδώ. Και όχι μόνο αυτό. Ο ιός αυτή τη στιγμή συντρίβει χώρες». «Έχουμε εικόνες κολάσεως που εξελίσσονται σε Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία» είπε ο Νίκος Σύψας, προσθέτοντας ότι ««Δεν πρέπει να είμαστε ανέμελοι στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή ο ιός κρατιέται σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Μην παίζουμε με αυτό».
Αναφερόμενος στο άνοιγμα των σχολείων είπε: «θα έχει επίδραση στην επιδημία, το ξέρουμε. Αλλά όμως έχουμε εκτιμήσει ότι το όφελος που θα έχουν τα παιδιά είναι πολύ μεγαλύτερο από τον κίνδυνο από το άνοιγμα των σχολείων». Συνέχισε δε λέγοντας πως: «Υπάρχει ενδεχόμενο να κλείσουν τα σχολεία. Δυστυχώς στην περίοδο που μπαίνουμε, Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου τουλάχιστον, θα παίρνουμε αποφάσεις βδομάδα, την βδομάδα. Αυτό δεν σημαίνει πισωγύρισμα. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούμε να είμαστε λίγο μπροστά από την επιδημία».
Αρκουμανέας: Δύσκολοι οι επόμενοι τρεις μήνες – Προετοιμαζόμαστε για τρίτο κύμα
«Οι επόμενοι 3 μήνες θα είναι εξαιρετικά δύσκολοι. Σε όλο τον κόσμο υπάρχει μια έξαρση, πιθανόν το τρίτο κύμα. Προετοιμαζόμαστε για το τρίτο κύμα και παρακολουθούμε τη μετάλλαξη του ιού», τόνισε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας Παναγιώτης Αρκουμανέας.
Ο κ. Αρκουμανέας μιλώντας στον ΣΚΑΪ για το άνοιγμα των σχολείων, χαρακτήρισε, αισιόδοξο μήνυμα ότι επιστρέφουμε σε «κάποια κανονικότητα». Σε οποιαδήποτε δραστηριότητα ανοίγει υπάρχει το επιδημιολογικό ρίσκο, το οποίο παρατηρούν οι ειδικοί, ώστε να μην υπάρξει έξαρση, εξήγησε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ.
Για το επόμενο βήμα, τόνισε ότι προτεραιότητα είναι η Γ’ Λυκείου. Σχετικά με τους εμβολιασμούς, ο κ. Αρκουμανέας ανέφερε ότι μέχρι και χτες είχαν εμβολιαστεί 44.000 συμπολίτες μας. Συμπλήρωσε, δε, ότι θα παραλάβουμε 430.000 δόσεις μέσα στον Ιανουάριο και θα εμβολιαστούν 220.000 άνθρωποι.
Παγώνη: Δεν αντέχει τρίτο κύμα το ΕΣΥ
Από πλευράς της, τον κώδωνα του κινδύνου για τις αντοχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας έκρουσε η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη. Η κυρία Παγώνη αναφέρθηκε σε υπολογισμούς που κάνουν λόγο για τρίτο κύμα περίπου τον Φεβρουάριο και εξέφρασε την ελπίδα ότι τα κρούσματα θα κινηθούν χαμηλά και δεν θα γίνει το ίδιο με Ιταλία και Ισπανία.
Ειδικά για την Αττική ανέφερε ότι το ιικό φορτίο είναι ακόμη πολύ υψηλό και τα πράγματα δύσκολα γι’ αυτό πρέπει να γίνονται περισσότερα τεστ. Τόνισε επίσης ότι η κατάσταση θα είναι δύσκολη αν αυξηθούν τα κρούσματα, καθώς το ιατρικό προσωπικό δεν επαρκεί ενώ οι νοσηλευτές έχουν αναλάβει επιπλέον και το μεγάλο έργο των εμβολιασμών.
Καπραβέλος: Αν το τρίτο κύμα χτυπήσει την Αθήνα, οι συνέπειες θα είναι ολέθριες
Την ανησυχία του μήπως η μερική αποκλιμάκωση προκαλέσει έκρηξη της πανδημίας εξέφρασε και ο Διευθυντής της ΜΕΘ του νοσοκομείου Παπανικολάου, Νικόλαος Καπραβέλος στον ΣΚΑΪ. «Αυτό που φοβόμαστε όλοι είναι μήπως η μερική αποκλιμάκωση πυροδοτήσει τη σφοδρότητα ενός τρίτου κύματος, δηλαδή μια έκρηξη της πανδημίας, η οποία θα είναι ολέθρια και καταστροφική», σημείωσε. Τόνισε δε ότι ότι αυτό πουν τον φοβίζει περισσότερο είναι το σταδιακά άνοιγμα της αγοράς επισημαίνοντας ότι αυτό «πρέπει να γίνει με προσοχή και σε άμεση συσχέτιση με το επιδημιολογικό φορτίο και με την κατάσταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας».
Σαρηγιάννης: Ίσως φτάσουμε πάλι στα 1.000 κρούσματα τον Φεβρουάριο
Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης προέβλεψε πως προς το τέλος του μήνα θα «αγγίξουμε» και πάλι τα 1.000 κρούσματα την ημέρα. Σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη τα στοιχεία δείχνουν πως την περίοδο των εορτών υπήρξε διπλασιασμός των επαφών κι αυτό έχει φανεί στα νούμερα καθώς σταμάτησε η πτωτική τάση των κρουσμάτων.
Προέβλεψε δε, μιλώντας στον ΑΝΤ1, πως με τα μέχρι τώρα δεδομένα, τα κρούσματα θα αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι μετά τις 19 Ιανουαρίου και προς το τέλος του μήνα θα «βλέπουμε» περί τα 960 ημερήσια κρούσματα, ενώ τον Φεβρουάριο πιθανόν να έχουμε 1.000 κρούσματα την μέρα. Σημείωσε τέλος, πως τα πράγματα, θα ήταν πολύ δύσκολα τον επόμενο μήνα, αν άνοιγαν όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης και το λιανικό εμπόριο ταυτόχρονα.
Με αυτά τα δεδομένα, η αξιολόγηση των επιδημιολογικών στοιχείων βδομάδα με τη βδομάδα είναι μονόδρομος, καθώς οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη πρόβλεψη θεωρείται πολύ ριψοκίνδυνη.
Επίπλαστη εικόνα αρχές στις 2021
Με τη βεβαιότητα των ειδικών ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας, μέσα στον Ιανουάριο ολοκληρώθηκε η πρώτη εβδομάδα του νέου έτους. Από την Πρωτοχρονιά, τα θετικά κρούσματα κορωνοϊού ανεβοκατεβαίνουν με ανησυχητική ταχύτητα. Από τα 517 που ανακοινώθηκαν την Πρωτοχρονιά, ο αριθμός τους έπεσε στο μισό (262) την επομένη και ανέβηκε πάλι στα 390 την Κυριακή.
Τη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου καταγράφηκαν από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) 427 και την επόμενη μέρα τα κρούσματα υπερδιπλασιάστηκαν (928). Την περασμένη Τετάρτη, κυμάνθηκαν πάλι σε υψηλό επίπεδο (826) και την Πέμπτη υποχώρησαν στα 510. Την περασμένη Παρασκευή αναφέρθηκαν 721 νέα κρούσματα κορωνοϊού. Η αντιπροσωπευτική επιδημιολογική εικόνα κατά τις εκτιμήσεις των επιστημόνων της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων περιλαμβάνει περίπου 800-900 κρούσματα κορωνοϊού ημερησίως.
Τα σκαμπανεβάσματα στα θετικά κρούσματα αποδίδονται στους λιγότερους ελέγχους που διενεργούνται, στις καθυστερήσεις και λόγω εορτών σε ό,τι αφορά την έκβαση των ελέγχων, αλλά και στην ενσωμάτωση των θετικών αποτελεσμάτων στα σχετικά Μητρώα που τηρούνται στον ΕΟΔΥ και στην ΗΔΙΚΑ.
Πότε θα «αδειάσουν» οι ΜΕΘ
Με δεδομένη την ασταθή επιδημιολογική κατάσταση, οι ειδικοί εστιάζουν στις εισαγωγές στα νοσοκομεία, στις νοσηλείες και τις διασωληνώσεις και παρακολουθούν τους συγκεκριμένους επιδημιολογικούς δείκτες ως περισσότερο ασφαλείς και αξιόπιστους. Την περασμένη Παρασκευή οι διασωληνωμένοι, ένας από τους πιο σκληρούς δείκτες, ήταν 386. Την Πρωτοχρονιά ήταν 429. Εκτιμούν πάντως πως αν παραμείνει ως έχει η επιδημιολογική εικόνα -και δεν παρατηρηθεί έκρηξη κρουσμάτων τις επόμενες δυο-τρεις εβδομάδες- οι διασωληνωμένοι στις ΜΕΘ θα υποχωρήσουν σημαντικά κάτω από 150, μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου. Στα νοσοκομεία νοσηλεύονταν έως προχθές 1.776 ασθενείς με λοίμωξη COVID-19, εκ των οποίων οι 552 σε ΜΕΘ, ΜΑΦ κ.α.
Ανησυχητική η εικόνα της Αττικής
Ο κώδωνας του κινδύνου ηχεί και πάλι για την Αττική, η οποία κρατά σταθερά την αρνητική πρωτιά στις νέες διαγνώσεις από τα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου. Το επιδημιολογικό φορτίο παραμένει αυξημένο στη Δυτική Αττική, η οποία βρίσκεται σε τοπικό lockdwon από τις 15 Δεκεμβρίου αλλά και στην Ανατολική Αττική, η οποία μεθεορτίως μπήκε στο μικροσκόπιο των επιστημονικών και υγειονομικών αρχών. Παράλληλα, σε αυξημένη επιτήρηση και πρόσθετα περιοριστικά μέτρα παραμένουν αρκετές περιοχές στην επικράτεια (Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Αλίαρτος-Θεσπιές, Κοζάνη, Βόιο, Εορδαία και τοπικές κοινότητες των περιφερειακών ενοτήτων Φλώρινας, Φθιώτιδας, Λασιθίου και Ροδόπης), γεγονός που επιβεβαιώνει την απρόβλεπτη πορεία της επιδημίας.
Τέλος, στο κόκκινο βρίσκονται, λόγω αυξημένου επιδημιολογικού φορτίου, η Βοιωτία, η Ροδόπη και η Χαλκιδική.
