Ο βασικότερος εχθρός των δοντιών ακούει στο όνομα τερηδόνα. Τα δόντια καλύπτονται από τη λεγόμενη οδοντική μικροβιακή πλάκα, μια λεπτή μεμβράνη από δισεκατομμύρια μικρόβια που μεταβολίζουν τους υδατάνθρακες που περιέχουν οι τροφές που καταναλώνουμε. Αποτέλεσμα αυτού του μεταβολισμού είναι η δημιουργία οξέων που φθείρουν την αδαμαντίνη των δοντιών, δηλαδή την εξωτερική λευκή στοιβάδα τους. Όταν η αδαμαντίνη αρχίζει να καταστρέφεται, η τερηδόνα κάνει την εμφάνιση της δημιουργώντας αρχικά μια μικρή τρύπα στο δόντι, που αν δεν σφραγιστεί από τον οδοντίατρο έγκαιρα, μεγαλώνει και το καταστρέφει.

Κατά κοινή ομολογία η ζάχαρη – η οποία ανήκει στους υδατάνθρακες – θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή για την αδαμαντίνη των δοντιών. Ωστόσο δεν είναι μόνο τα γλυκά και τα αναψυκτικά ένοχα για την πρόκληση τερηδόνας. Οι ειδικοί εξηγούν ότι η κολλώδης υφή ορισμένων τροφών τις βοηθά να επικάθονται στην επιφάνεια των δοντιών πολύ εύκολα. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται το πάχος της οδοντικής πλάκας, γεγονός που ευνοεί την παραγωγή των οξέων που διαβρώνουν την αδαμαντίνη. Αν και πολλοί σκέφτεστε πως τέτοιου είδους τροφές είναι μόνο οι καραμέλες και τα λουκούμια, μάλλον γελιέστε, αφού στις πρώτες θέσεις της λίστας, πέρα από τα γλυκά, φιγουράρουν οι μπανάνες, η πατάτα και ο κρόκος αυγών.

Οι τροφές που κολλούν στα δόντια, ακόμη και αν έχουν μεγάλη διατροφική αξία, έχουν υψηλή τερηδογόνο δράση, γι’ αυτό και καλό είναι μετά την κατανάλωσή τους να βουρτσίζουμε τα δόντια μας. Σ’ αυτές τις τροφές ανήκουν, όπως είναι αναμενόμενο τα μπισκότα, οι σοκολάτες, οι καραμέλες βουτύρου αλλά και:
Οι μπανάνες, ο πουρές, ο κρόκος του αυγού Εξαιτίας της κολλώδους υφής τους επικάθονται στην επιφάνεια των δοντιών δημιουργώντας ένα καταστροφικό φιλμ που σταδιακά τα διαβρώνει.
Τα αποξηραμένα φρούτα Τα αποξηραμένα δαμάσκηνα, οι σταφίδες, τα σύκα και τα βερίκοκα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες και ωφέλιμες φυτικές ίνες. Ταυτόχρονα όμως είναι πλούσια και σε σάκχαρα. Επιπλέον επικάθονται εύκολα στην επιφάνεια των δοντιών γεγονός που συμβάλλει στην τερηδογόνο δράση τους.

Το εβαπορέ και το σοκολατούχο γάλα. Θεωρούνται πιο επιβλαβή για τα δόντια σε σύγκριση με το φρέσκο γάλα επειδή έχουν πιο πηκτή υφή με αποτέλεσμα να παραμένουν περισσότερο στην επιφάνεια των δοντιών. Το σοκολατούχο γάλα επιπρόσθετα έχει και ζάχαρη.
Οι χυμοί των φρούτων Παρότι είναι πολύ θρεπτικοί εντούτοις περιέχουν κιτρικό οξύ που είναι επιβλαβές για την αδαμαντίνη των δοντιών. Εάν μάλιστα οι χυμοί περιέχουν και ζάχαρη, τότε το κακό είναι διπλό.

Η κατανάλωση ορισμένων τροφών συμβάλλει στον καλύτερο καθαρισμό των δοντιών. Σ’ αυτές ανήκουν:
Τα μήλα Αν δεν μπορείτε να έχετε πάντα μαζί σας μια οδοντόβουρτσα για να πλένετε τα δόντια σας μετά από κάθε γεύμα, φροντίστε να έχετε στην τσάντα σας ένα μήλο που λόγω της σκληρής σάρκας βοήθα στον καθαρισμό των δοντιών και ευνοεί την παραγωγή σάλιου.
Το τυρί Γνωστό για την υψηλή περιεκτικότητα του σε ασβέστιο και φώσφορο, το τυρί έχει την ιδιότητα να επαναφέρει το pH του στόματος σε φυσιολογικά επίπεδα (5,5).
Το πράσινο τσάι Καταπολεμά τα βακτήρια που προκαλούν το σχηματισμό πλάκας χάρη στα αντιοξειδωτικά φλαβονοειδή που περιέχει.
Το χαμομήλι Θεωρείται ότι έχει αντιβακτηριδιακή δράση που συμβάλλει στην διατήρηση της υγείας των δοντιών. Αρκεί να μην ρίξετε ζάχαρη.

tips για γερά δόντια
• Αποφύγετε τα γλυκά μεταξύ των γευμάτων
• Προτιμήστε τα φρέσκα λαχανικά και φρούτα καθώς και τους ξηρούς καρπούς, δηλαδή τροφές που δεν έχουν την ιδιότητα να κολλούν στα δόντια, οπότε η τερηδογόνος δράση τους είναι χαμηλή.
• Μειώστε την ποσότητα καφέ που πίνετε καθημερινά, αφού ο καφές έχει την ιδιότητα να χρωματίζει τα δόντια. Επίσης καλό είναι να βάζετε όσο το δυνατό λιγότερη ζάχαρη στον καφέ.
• Αποφύγετε το κάπνισμα. Η νικοτίνη του τσιγάρου σκουραίνει τα δόντια.
• Επειδή δεν είναι πάντα εύκολο να έχετε μαζί σας μια οδοντόβουρτσα και ένα οδοντικό νήμα – μπορείτε ξεπλένετε το στόμα σας με νερό για να απομακρυνθούν τα υπολείμματα των τροφών και κατόπιν να μασάτε μια τσίχλα χωρίς ζάχαρη ή μια μαστίχα.

Το συνεχές τσιμπολόγημα είναι ένας ακόμη εχθρός των δοντιών. Κάθε φορά που τρώμε, το pH του στόματος μειώνεται μέσα σε 20 λεπτά κατά τη διάρκεια των οποίων τα οξέα που παράγονται στο στόμα διαβρώνουν την εξωτερική στοιβάδα της αδαμαντίνης. Εάν σταματήσουμε το φαγητό τότε σταδιακά το pH του στόματος επανέρχεται στα φυσιολογικά του επίπεδα. Εάν όμως συνεχίσουμε το τσιμπολόγημα, τότε τα δόντια παραμένουν διαρκώς εκτεθειμένα στα διαβρωτικά οξέα.