Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature αποκαλύπτει ότι το παλμιτικό οξύ -είδος λιπαρού οξέος που βρίσκεται στη διατροφή- τροποποιεί το γονιδίωμα του καρκίνου, αυξάνοντας τις πιθανότητες μεταστάσεων. Οι ερευνητές άρχισαν να αναπτύσσουν θεραπείες που ανακόπτουν τη διαδικασία αυτή και αναφέρουν ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα ξεκινήσει και η σχετική κλινική δοκιμή.
Η μετάσταση, δηλαδή η εξάπλωση του καρκίνου, παραμένει η βασική αιτία θανάτου των καρκινοπαθών δεδομένου ότι ο μεταστατικός καρκίνος αντιμετωπίζεται μεν, αλλά δύσκολα ιάται. Τα λιπαρά οξέα είναι τα δομικά στοιχεία του λίπους στο σώμα και το φαγητό που καταναλώνουμε, τα οποία ενίοτε ενισχύουν τη μετάσταση. Μέχρι τώρα, όμως, δεν ήταν σαφής ο ακριβής μηχανισμός και αν όλα τα λιπαρά οξέα συμβάλλουν στη μετάσταση.
Τα νέα ευρήματα των επιστημόνων από το Ινστιτούτο Βιοιατρικών Ερευνών (IRB) της Βαρκελώνης αποκαλύπτουν ότι ένα τέτοιο λιπαρό οξύ που βρίσκεται συνήθως στο φοινικέλαιο και ονομάζεται παλμιτικό οξύ, προωθεί τη μετάσταση στα καρκινώματα του στόματος και στο μελάνωμα στα ποντίκια. Άλλα λιπαρά οξέα, όπως το ολεϊκό και λινολεϊκό οξύ που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο και ο λιναρόσπορος, δεν έδειξαν παρόμοια επίδραση, ενώ κανένα από τα λιπαρά οξέα που εξετάστηκαν δεν αύξησαν τον κίνδυνο εκ προοιμίου ανάπτυξης καρκίνου.
Η έρευνα βρήκε ότι όταν στη διατροφή των ποντικιών περιλαμβανόταν και παλμιτικό οξύ, αυτό όχι μόνο συνέβαλε στη μετάσταση, αλλά ασκούσε και μακροχρόνιες επιδράσεις στο γονιδίωμα. Επίσης, τα καρκινικά κύτταρα που είχαν εκτεθεί στο διατροφικό παλμιτικό οξύ για ένα σύντομο χρονικό διάστημα παρέμεναν ιδιαίτερα μεταστατικά ακόμα και όταν το οξύ αφαιρέθηκε από τη διατροφή τους.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυτή η «μνήμη» προκαλείται από επιγενετικές αλλαγές, οι οποίες τροποποιούν τη λειτουργία των κυττάρων του μεταστατικού καρκίνου και τούς επιτρέπουν να σχηματίσουν ένα νευρωνικό δίκτυο γύρω από τον όγκο προκειμένου να επικοινωνούν με τα κύτταρα του άμεσου περιβάλλοντός τους και να εξαπλώνονται πιο εύκολα. Κατανοώντας τη φύση αυτής της επικοινωνίας, οι ερευνητές ανακάλυψαν έναν τρόπο να την εμποδίσουν και τώρα σχεδιάζουν μια κλινική δοκιμή όπου θα προσπαθήσουν να σταματήσουν τη μετάσταση σε διάφορα είδη καρκίνου.
«Είναι πολύ νωρίς να προσδιορίσουμε ποιον τύπο διατροφής πρέπει να ακολουθούν οι ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο ώστε να επιβραδυνθεί η μεταστατική διαδικασία. Βάσει των αποτελεσμάτων μας θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι μια διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε παλμιτικό οξύ θα ήταν αποτελεσματική, αλλά χρειάζεται πολύ περισσότερη έρευνα για να αποδειχθεί αυτό», ανέφερε ο καθηγητής Salvador Aznar-Benitah, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και κατέληξε:
«Δεν επικεντρωνόμαστε σε αυτή την κατεύθυνση της έρευνας, αλλά σε νέους πιθανούς θεραπευτικούς στόχους που θα μπορούσαμε να αναστείλουμε και να έχουν πραγματικό θεραπευτικό όφελος για τον ασθενή ανεξάρτητα από τη διατροφή του».
Διαβάστε επίσης
Εγκεφαλικές μεταστάσεις: Οι στοχευμένες θεραπείες που παρατείνουν τη ζωή των ασθενών
Περισσότερα από αυτά τα λιπαρά, μεγαλύτερο το όφελος για την καρδιά μας
Βρετανία: Προ των πυλών τεστ αίματος που εντοπίζει 50 είδη καρκίνου πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων
