Η σημασία της βιταμίνης D για τον οργανισμό μας επανήλθε στο προσκήνιο με την επέλαση του κορωνοϊού αφού σύμφωνα με μελέτες, όσοι διαθέτουν επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό τους (τουλάχιστον 30 ng/mL 25 υδροξυβιταμίνης D), έχουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών όπως η υποξία αλλά και πρόωρου θανάτου. Παρόλα αυτά, είναι δύσκολο να καθοριστούν όλοι εκείνοι οι παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές της βιταμίνης D. Σε αυτό που σίγουρα συμφωνούν οι επιστήμονες είναι ότι ο οργανισμός την συνθέτει μέσω της έκθεσης στον ήλιο, αλλά μπορούμε να αυξήσουμε τα επίπεδά της και μέσω της διατροφής, σε περιορισμένο βαθμό.
Ακόμα πιο περίπλοκη είναι η διαδικασία κατά την οποία το σώμα μας συνθέτει τη βιταμίνη D. Η διαδικασία ξεκινά όταν το δέρμα μας απορροφά τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου Β (UVB). Το ήπαρ και τα νεφρά συμμετέχουν επίσης στη δημιουργία μιας μορφής της βιταμίνης που μπορεί να χρησιμοποιήσει το σώμα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Χάρβαρντ, υπάρχουν και διαφόροι εξωγενείς και βιολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τη σύνθεση και τα επίπεδα της βιταμίνης D.
H χώρα που μένετε
Όσο πιο μακριά από τον Ισημερινό μένετε, τόσο λιγότερο η ακτινοβολία UVB φτάνει στην επιφάνεια της γης κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτό σημαίνει μικρότερη διάρκεια της μέρας άρα και λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία. Η μικρότερη διάρκεια της μέρας αλλά και οι μακρυμάνικες μπλούζες και τα παντελόνια που καλύπτουν τα χέρια και τα πόδια μειώνουν περισσότερο την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Η ποιότητα του αέρα
Η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει με τη σειρά της την παραγωγή της βιταμίνης D. Tα αιωρούμενα μικροσωματίδια άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων, ξύλου και άλλων υλικών απορροφούν τις ακτίνες UVB, μειώνοντας την παραγωγή βιταμίνης D. Αντίθετα, το όζον απορροφά την ακτινοβολία UVB, οπότε με το φαινόμενο της τρύπας του όζοντος θα μπορούσε να αυξήσει τα επιπέδα της βιταμίνης D.
Η χρήση του αντηλιακού
Τα αντηλιακά μας προστατεύουν από τα ηλιακά εγκαύματα, όμως γι’ αυτό το λόγο μπλοκάρουν τις ακτίνες UVB. Αυτό θεωρητικά σημαίνει ότι η χρήση τους μειώνει την σύνθεση της βιταμίνης D. Όμως αν το δούμε πρακτικά, λίγοι άνθρωποι χρησιμοποιούν επαρκή ποσότητα αντηλιακού ή δε τα χρησιμοποιούν συχνά. Οπότε η επίδραση των αντηλιακών στην πρόσληψη της βιταμίνης D ίσως είναι τελικά αμελητέα. Μια αυστραλιανή μελέτη που συχνά λειτουργεί ως παραπομπή σε αυτό το ζήτημα δεν έδειξε κάποια σημαντική διαφορά στα επίπεδα της βιταμίνης D ανάμεσα στους ενήλικες που φορούσαν αντηλιακό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σύγκριση με αυτούς που φορούσαν κρέμα χωρίς αντιηλιακή προστασία.
Το χρώμα του δέρματος
Η μελανίνη είναι το συστατικό του δερματός μας που το κάνει πιο σκούρο. Πρακτικά όσοι έχουν πιο σκουρόχρωμη επιδερμίδα, χρειάζονται περισσότερη έκθεση στις ακτίνες UVB σε σχέση με αυτούς που έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα για να συνθέσουν την ίδια ποσότητα της βιταμίνης D.
Σωματικό βάρος
Το σωματικό λίπος μειώνει τις τιμές της βιταμίνης D. Μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D και μάλιστα το υπερβολικό βάρος μπορεί να επηρεάσει τη βιοδιαθεσιμότητα της βιταμίνης D.
Ηλικία
Σε σύγκριση με τους νεότερους, οι ηλικιωμένοι έχουν χαμηλότερα επίπεδα της πρόδρομης μορφής της βιταμίνης D. Ως εκ τούτου δεν προκαλούν έκπληξη τα στοιχεία που αποκαλύπτον ότι ο οργανισμός τους συνθέτει λιγότερη βιταμίνη D σε σχέση με τους νεότερους.
Διαβάστε επίσης
Βιταμίνη D: Τα πέντε πλουσιότερα τρόφιμα
Βιταμίνη D και ασβέστιο: Πολύτιμα και για την πρόληψη του ιλίγγου
