«Μένουμε μια πόρτα μακριά και απαγορεύεται να δω το εγγόνι μου. Δεν μπορώ να ζήσω έτσι», «Ο χρόνος που μου απομένει δεν είναι πολύς. Τι νόημα έχει εάν δεν τον περνάω με τα εγγόνια μου;», «Είχα μάθει κάθε μεσημέρι να τα παίρνω από το σχολείο και να ακούω το γέλιο τους. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτά». Με τα παιδιά να μένουν συχνά ασυμπτωματικά στον Covid-19 και τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας να θεωρούνται πιο ευάλωτοι στον ιό, η οδηγία είναι μία και ξεκάθαρη: τα παιδιά πρέπει να μένουν μακριά από τους παππούδες!

Ωστόσο, η φυσική απομάκρυνση του ενός από τον άλλο δε σημαίνει και ότι θα πρέπει να χαθεί και η μεταξύ τους ουσιαστική «επαφή» και επικοινωνία. H Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Msc, Ελπίδα Παναγιωτουνάκου, εξηγεί πόσο εύκολο είναι να επιτευχθεί κάτι τέτοιο…

Η αλήθεια είναι πως όταν οι παππούδες αναγκάζονται να στερηθούν την επαφή που είχαν ως τότε με τα εγγόνια τους, είναι πιθανό να βιώσουν μια σειρά από αρνητικά συναισθήματα, όπως θλίψη, άγχος και θυμό. Ειδικά εκείνοι που είχαν αναλάβει ενεργό ρόλο στην ανατροφή του εγγονού ή της εγγονής τους, μπορεί να μπουν σε μια διαδικασία θρήνου, νιώθοντας πως η ζωή τους δεν έχει πια νόημα, καθώς χάνεται πολύτιμος χρόνος από αυτόν που θα μπορούσαν να περάσουν με τα εγγονάκια τους.
Οι επιπτώσεις από τη βίωση αυτής της «απώλειας» κρίνεται μείζονος σημασίας τόσο για τη σωματική, όσο και για τη ψυχική τους υγεία και για αυτό καλό θα ήταν να ακολουθηθούν κάποιοι τρόποι αποτελεσματικότερης διαχείρισης των συναισθημάτων τους.

Ακολουθούν μερικές βοηθητικές συμβουλές για τους παππούδες:

  • Θυμός από το αρχικό σοκ. Καθώς η απομάκρυνση από τα εγγόνια πραγματοποιήθηκε σχετικά απότομα είναι πιθανό να βιώσετε μια κατάσταση σοκ και άρνησης της κατάστασης. Δώστε στον εαυτό σας το δικαίωμα να εξωτερικεύσετε το θυμό και την αγανάκτησή σας, αλλά με μέτρο, καθώς ο θυμός είναι ο χειρότερος εχθρός σε τέτοιες περιπτώσεις, αφού θολώνει την κρίση και εμποδίζει την ικανότητα για εύρεση λύσεων.
  • Ανημπόρια και αβοηθητότητα. Μην αφήσετε τον εαυτό σας να λειτουργήσει παθητικά, εγκαταλείποντας την προσπάθεια προσαρμογής στη νέα κατάσταση. Αποδεχτείτε πως δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα αυτή τη στιγμή προκειμένου να αλλάξει η οδηγία για μη φυσική επαφή με τα εγγόνια σας. Ωστόσο, αυτό που μπορείτε να ελέγξετε είναι οι τρόποι εναλλακτικής επαφής μαζί τους.
  • Κοινωνική απομόνωση δε σημαίνει μοναξιά. Εκφράστε την αγάπη για τα εγγόνια σας χρησιμοποιώντας τα μέσα που προσφέρει η τεχνολογία. Μοιραστείτε μια όμορφη στιγμή της ημέρας, κάτι νέο που ανακαλύψατε, ένα ανέκδοτο που ακούσατε μέσω Skype/Facetime/Viber/WhatsAppή άλλων αντίστοιχων μέσων.
  • Οργανώστε «παιχνίδια εξ αποστάσεως». Ορίστε περίπου την ίδια ώρα κάθε ημέρα, ώστε να ζωγραφίστε, να παίξετε, να τραγουδήσετε ή να διαβάσετε με το εγγονάκι σας από απόσταση. Με τον τρόπο αυτό θα έχετε κάτι να περιμένετε μέσα στην ημέρα, αλλά και το κίνητρο να σκεφτείτε νέες δραστηριότητες, κατάλληλες για τα εγγόνια σας και όχι να εστιάζετε όλη την ημέρα στο πόσο σας λείπουν!
  • Ενισχύστε τη δημιουργικότητα των παιδιών. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με τις εύκολες και τυποποιημένες λύσεις για μάθηση και διασκέδαση, συχνά επηρεάζει αρνητικά τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Βρείτε την ευκαιρία, λόγω της κατάστασης που επικρατεί, να μοιραστείτε με τα εγγόνια σας εμπειρίες από τη δική σας ζωή, τρόπους που ξεπεράσατε δυσκολίες του παρελθόντος, αλλά και να τα καλέσετε να δοκιμάσουν αυτοσχέδια παιχνίδια που παίζατε κατά τη δική σας παιδική ηλικία. Π.χ. θα μπορούσατε τα αναθέσετε στα παιδιά να κάνουν έρευνα για παιχνίδια της εποχής σας, να σας παρουσιάσουν τι βρήκαν και να τους εξιστορίσετε το πώς τα είχατε βιώσει εσείς κάποτε.
  • Ομαδικές βιντεοκλήσεις. Σε περίπτωση που έχετε εγγονάκια που ζουν σε διαφορετικές οικογένειες, καλέστε τα σε ομαδικές βιντεοκλήσεις, όπου για παράδειγμα μπορείτε να διαβάσετε σε όλα ταυτόχρονα ένα παραμύθι ή να παρακολουθήσετε όλοι μαζί διαδικτυακά μια ταινία.

Μερικές συμβουλές για τα παιδιά:

  • Εξηγήστε στα παιδιά την επικινδυνότητα της κατάστασης. Είναι λογικό τα παιδιά να νιώσουν θλίψη, επειδή δεν μπορούν να επισκεφτούν τον παππού και τη γιαγιά ή και να αντιδράσουν με θυμό και επιθετικότητα στην άρνησή σας να δουν τους παππούδες τους από κοντά. Ωστόσο, τα παιδιά καταλαβαίνουν καλύτερα ακόμα και από τους ενήλικες τι πρέπει να κάνουν ώστε οι αγαπημένοι τους να παραμείνουν ασφαλείς. Δοκιμάστε κάτι, όπως: «Αυτή τη στιγμή ο καλύτερος τρόπος για να δείξεις την αγάπη σου στον παππού και τη γιαγιά είναι να τους καλούμε καθημερινά μέσω βιντεοκλήσεων».
  • Τονίστε τους πως η κατάσταση αυτή είναι προσωρινή. «Θα μπορέσετε να ξαναπεράσετε χρόνο μαζί, όπως πριν, αφότου ο ιός υποχωρήσει και βρεθούν τρόποι αντιμετώπισής του».
  • Ενθαρρύνετε την έκφραση των συναισθημάτων τους. Δώστε την ευκαιρία στα παιδιά σας να εκφράσουν το πώς νιώθουν και εξηγήστε τους πως είναι φυσιολογικό να βιώνουν και αρνητικά συναισθήματα. Μιλήστε αντίστοιχα και για τα δικά σας συναισθήματα.
  • Ορίστε την επικοινωνία με τους παππούδες. Καλό είναι να υπάρχουν σχετικά προγραμματισμένες «συναντήσεις» με τους παππούδες γιατί στην αντίθετη περίπτωση η ατμόσφαιρα μπορεί να φορτιστεί πολύ συναισθηματικά, είτε από την πλευρά των παιδιών, είτε των παππούδων που καταρρέουν συναισθηματικά μακριά από τα εγγόνια τους.
  • Κάντε τα βοηθούς σας. Εξηγήστε τους πως ο παππούς και η γιαγιά μπορεί να είναι πιο λυπημένοι αυτή την περίοδο και πως εκείνα θα έχουν ως «μυστική αποστολή» να τους υπενθυμίζουν πως ακόμα και από απόσταση μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα μαζί, αλλά και να τους μαθαίνουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία καλύτερα.

Η πανδημία μας έχει φέρει όλους αντιμέτωπους με μια νέα τάξη πραγμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, η τρυφερή σχέση των παππούδων με τα εγγόνια τους δοκιμάζεται και πλήττεται ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Ακόμα όμως και στην πιο δύσκολη κατάσταση, μπορούμε να ανακαλύψουμε τη θετική της πλευρά και να τη χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας!