Ήρθε η ώρα λοιπόν που οι μαθητές θα επιστρέψουν και πάλι στις τάξεις τους. Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος θα αφήσουν πίσω την χαλαρότητα των διακοπών, αυτή την ανεμελιά που χαρακτηρίζει το μαθητικό καλοκαίρι. Και βέβαια, το φετινό καλοκαιράκι στην εποχή του κορωνοϊού, ήταν αρκετά διαφορετικό για όλους μας, όπως και για τα παιδιά-μικρότερα ή μεγαλύτερα. Παρόλα αυτά, δεν παύει για εκείνα να συμβολίζει την ξεγνοιασιά, το παιχνίδι, την ξεκούραση, την έλλειψη υποχρεώσεων και ορίων, είτε πήγαν κάπου είτε όχι!
Και τώρα καλούνται να επιστρέψουν όχι μόνο στις τάξεις τους αλλά πίσω στις σχολικές υποχρεώσεις, σε μία οριοθετημένη σχολική αίθουσα με νέα μέτρα, αποστάσεις, μάσκες… με όλη τη προφύλαξη από τη νόσο covid-19.
Βέβαια, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για τα παιδιά η χρήση της μάσκας και η τήρηση των αποστάσεων, εφόσον όλοι μας βρισκόμαστε στην ίδια φάση από πέρυσι, μετά την καραντίνα. Θεωρητικά λοιπόν, δεν είναι πρωτόγνωρο ούτε για εμάς τους μεγάλους, ούτε και για τα μικρά μας.
Το πώς θα χειριστούν και το αν θα αποδεχτούν τα παιδιά μας (μικρά, μεγάλα και μεγαλύτερα) τη νέα αυτή πραγματικότητα, είναι πάνω από όλα δική μας δουλειά – Η ψυχολόγος κυρία Μαρίνα Μόσχα εξηγεί το πώς και το γιατί.
Το παιδί είναι ο καθρέφτης του γονιού του
Το αν θα δυσανασχετήσουν ή αν θα τηρήσουν τα μέτρα προφύλαξης, ασφαλώς έχει να κάνει και με την εικόνα που έχει περάσει ο γονιός στο παιδί του. Αν εκείνος για παράδειγμα ανήκει στην μερίδα ανθρώπων που θεωρεί πως τα μέτρα ισχύουν για όλους τους άλλους, όχι όμως και για τον ίδιο, αντιλαμβανόμαστε πως και το παιδί του θα ακολουθήσει αυτό που ο «σοφός» γονιός του δείχνει και του μαθαίνει. Αν ο γονιός πιστεύει πως όλα αυτά βγαίνουν μέσα από σκευωρίες συνωμοσίας, και το παιδί αντίστοιχα δεν θα καταλάβει γιατί κάνουν όλοι έτσι… Αν ο γονιός όμως είναι υπεύθυνος, τότε ήδη θα του έχει δείξει και μάθει με τον τρόπο του τι χρειάζεται για να αποφύγει και το ίδιο το παιδί να αρρωστήσει αλλά και να μην μεταδώσει τον ιό. Μην ξεχνάμε πως η συμπεριφορά είναι κάτι που «μαθαίνεται», το παιδί δηλαδή παρακολουθεί το γονιό του, βλέπει και αντιγράφει συμπεριφορές, πρόκειται δηλαδή για μία μαθησιακή διαδικασία. Και δεν έχει να κάνει μόνο με την αντιμετώπιση του ιού, έχει να κάνει με όλα όσα αφορούν την οριοθέτηση του ατόμου, τόσο όσο χρειάζεται για να μπορεί να συνυπάρχει με τους συνανθρώπους του στην κοινωνία. Έχει να κάνει με τον σεβασμό – αυτοσεβασμό και αλληλοσεβασμό, κανόνες που θέτουν τη βάση για μία οριοθετημένη ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ μας.
Βέβαια, η οριοθέτηση στο παιδί, δεν γίνεται από τη μία στιγμή στην άλλη. Είναι μία διαδικασία που γίνεται σταδιακά από τα πρώτα χρόνια του παιδιού, ώστε και εκείνο να γνωρίζει «μέχρι που μπορεί να φτάσει» αλλά και να νιώθει την απαραίτητη αίσθηση ασφάλειας που έχει ανάγκη. Ακόμη και στην εφηβεία που έχει την τάση να δοκιμάζει το όριο και να θέλει να το …«ξεχειλώσει», ακόμα και τότε, παρόλο που έχει πολύ μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας στις κινήσεις του, εξακολουθεί και το έχει ανάγκη. Έτσι λοιπόν, αν ο γονιός δεν έχει οριοθετήσει το παιδί του, ω ξαφνικά θα του ζητήσει να τον υπακούσει; Πως θα ζητήσει να φοράει τη μάσκα του για παράδειγμα; επειδή το είπε εκείνος; Μα και πόσα άλλα έχει πει που δεν έχει ακουστεί όμως… Να τονίσω πως το όριο δεν το βάζει στην ουσία ο γονιός στο παιδί, όσο και αν παρουσιάζεται με αυτό τον τρόπο, αλλά στον εαυτό του, δηλώνοντας μέχρι που σταματάει εκείνος και που ξεκινάει ο άλλος χωρίς να τον ενοχλεί…
Γονιέ, το παιδί σου μιμείται τη δική σου συμπεριφορά!
Τα παιδιά λοιπόν, προσαρμόζονται σχετικά εύκολα, αν ο γονιός έχει φροντίσει τα προηγούμενα χρόνια να έχει οριοθετήσει καταστάσεις και συμπεριφορές αλλά και όταν και ο ίδιος είναι θετικό πρότυπο προς το παιδί του. Πρόβλημα λοιπόν δεν θα υπάρξει με το να φορέσει το παιδί τη μάσκα εκεί που χρειάζεται, να κρατήσει τις σχετικές αποστάσεις, ούτε και να τηρήσει τους κανόνες υγιεινής επίσης, το πλύσιμο των χεριών, αν ο γονιός του εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους χρειάζεται να γίνει η συμμόρφωση αυτή, χωρίς να το τρομοκρατήσει και γίνεται ο ίδιος παράδειγμα προς μίμηση. Αν όμως εκείνος είναι αντιρρησίας και αμφισβητεί τους πάντες και τα πάντα, αν δεν φοράει ο ίδιος μάσκα ή κάθε φορά που την φοράει το κάνει για να μην πάρει πρόστιμο βρίζοντας και δυσανασχετώντας, αν ο ίδιος δεν πλένει τα χέρια του, αν…, αν… τότε καταλαβαίνουμε πως θα αισθανθεί και το παιδί του και τι συμπεριφορά θα ακολουθήσει αν βρίσκεται σε μικρή ηλικία. Αν είναι έφηβος ίσως μέσα από το «γκρέμισμα» του γονιού, μέσα από τη δική του αμφισβήτηση προς τα γονεϊκά πρότυπα και την αντιδραστικότητα, ίσως λειτουργήσει πιο θετικά…
Και τι κάνουμε με την εξ’ αποστάσεως μάθηση αν χρειαστεί;
Ασφαλώς και είμαστε περισσότερο εξοικειωμένοι από την δια ζώσης μάθηση, όπου «μας βάζει σε πρόγραμμα» καθώς ξεκινάμε από την προετοιμασία μας πριν πάμε στο σχολείο, στη σχολή ή και στην εργασία μας, να παρακολουθήσουμε το μάθημα ή να εργαστούμε και τέλος να επιστρέψουμε στο σπίτι… ισχύει για όλους μας, μικρούς και μεγάλους αυτή η σειρά. Παρόλα αυτά, ήδη κάναμε την γνωριμία μας με την εξ’ αποστάσεως μάθηση τους προηγούμενους μήνες μετά την καραντίνα ή ακόμα και την εξ’ αποστάσεως εργασία (τηλεργασία). Αρκετοί βέβαια, είναι εκείνοι που αισθάνθηκαν πως είναι πιο αποδοτικός ο νέος αυτός τρόπος, καθώς δεν χάνεται χρόνος στο πήγαινε-έλα, γίνεται από το οικείο περιβάλλον και την άνεση του σπιτιού, κ.λπ.
Οι έρευνες έχουν αρχίσει βέβαια και βγάζουν τα πρώτα αποτελέσματά τους υποστηρίζοντας πως το παρατεταμένο κλείσιμο των σχολείων ενδέχεται να επηρεάσει την παιδική ψυχική υγεία, να οδηγήσει σε πιο χαμηλές σχολικές επιδόσεις αλλά και μειωμένη πρόσβαση σε θρεπτικά τρόφιμα και υπηρεσίες υγείας. Από την άλλη, άλλες έρευνες εξετάζουν το ιικό φορτίο στα παιδιά και την εξάπλωση της covid-19. Θέματα που αφορούν τους ειδικούς βέβαια και θα υπάρξει η κατάλληλη ενημέρωση για το πώς θα λειτουργήσουν και τα σχολεία… Ας έχουμε στο μυαλό μας πως βρισκόμαστε σε εποχή πανδημίας που πλήττει τον πλανήτη και όχι μόνο τη χώρα μας. Η κατάσταση που προβληματίζει τους Έλληνες και τα Ελληνόπουλα, προβληματίζει και όλους τους λαούς της γης με κύριο στόχο το να παραμείνουμε υγιείς, να ελαχιστοποιήσουμε την μετάδοση του ιού και τέλος να βρεθεί η κατάλληλη επιτέλους αντιμετώπιση. Μέχρι τότε, σε όλη τη γη η κατάσταση είναι παρόμοια, με μικρές διαφοροποιήσεις…
Διαβάστε επίσης
Το άνοιγμα των σχολείων στον κόσμο
Γονείς, μην τρομάζετε τα παιδιά με τον Covid-19
Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία για μάσκα στα παιδιά: 9 απαντήσεις
