Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Diabetologia από ομάδα ειδικών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Αάρχους στη Δανία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πάσχοντες από διαβήτη τύπου 2 που υποβάλλονται σε βαριατρική επέμβαση και συγκεκριμένη την τεχνική Roux-en-Y για γαστρικό bypass, απαλλάσσονται από τον διαβήτη εντός 12 μηνών από το χειρουργείο.
Η Dr Lene R Madsen, καθηγήτρια στην έδρα Bjørn Richelsen και οι συνεργάτες της στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Αάρχους, μελέτησαν τις επιπτώσεις της επέμβασης Roux-en-Y σε παχύσαρκα άτομα (Δείκτη Μάζας Σώματος >35 kg/m2) με διαβήτη τύπου 2 σε πραγματικές συνθήκες.
Η βαριατρική χειρουργική τα τελευταία 30 χρόνια έχει γίνει δημοφιλής τρόπος διαχείρισης της νοσογόνου παχυσαρκίας σε άτομα με και χωρίς διαβήτη τύπου 2. Και μέχρι πρόσφατα το γαστρικό bypass Roux-en-Y αποτελούσε την μέθοδο επιλογής για τα άτομα που υπέφεραν ταυτόχρονα από νοσογόνο παχυσαρκία και διαβήτη. Μάλιστα κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι απαλλάσσει τους ασθενείς μεσοπρόθεσμα από τον διαβήτη σε ποσοστό 75-90%.
Στους προγνωστικούς παράγοντες για την μεγαλύτερη επιτυχία είναι η ηλικία του ασθενή (όσο νεότερος τόσο καλύτερα), η χαμηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) ένδειξη χαμηλών επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, η μικρότερη διάρκεια και σοβαρότητα του διαβήτη και το άρρεν φύλο.
Δεδομένα από μελέτες μακράς επιδημιολογικής επιτήρησης έχουν δείξει ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα επανεμφάνισης του διαβήτη μετά την αρχική «ίαση» του.
Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν την επίδραση της τεχνικής Roux-en-Y ως προς την θεραπεία του διαβήτη αλλά και τους παράγοντες που μπορούν να προβλέψουν το αποτέλεσμα αυτό, μαζί με την πιθανότητα υποτροπής. Επίσης μελέτησαν τον κίνδυνο χειρουργικών επιπλοκών και τη συχνότητα των μικρο- και μακροαγγγειακών επιπλοκών από την βαριατρική επέμβαση.
Εστίασαν σε ομάδα 1.111 ασθενών με διαβήτη τύπου 2 που είχαν υποβληθεί σε γαστρικό bypass με Roux-en-Y σε διάφορα νοσοκομεία της Βόρειας Δανίας την περίοδο 2006-2015 και τους συνέκριναν με όμοια ομάδα 1.074 ασθενών με διαβήτη τύπου 2 που δεν είχαν υποβληθεί σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Ως θεραπεία του διαβήτη ορίστηκε η μη χρήση αντιδιαβητικών φαρμάκων μαζί με HbA1c <48 mmol/mol (<6.5%) ή θεραπεία με μετφορμίνη με HbA1c <42 mmol/mol (<6.0%). Βάσει διαφόρων ιατρικών αρχείων καθορίστηκαν οι μετεγχειρητικές επιπλοκές και η υποτροπή ορίστηκε ως HbA1c 48 mmol/mol ή και περισσότερο ή συνταγογράφηση εκ νέου στον ασθενή αντιδιαβητικών φαρμάκων μετά την αρχική διακοπή τους.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ετέθησαν υπό ιατρική παρακολούθηση μέχρι την ολοκλήρωσή της, στις 31 Δεκεμβρίου 2015, εκτός από τις περιπτώσεις εκείνων που είχαν φύγει από την Βόρεια Δανία ή είχαν πεθάνει.
Κατά τους πρώτους έξι μήνες μετά την επέμβαση, το 65% των ασθενών είδαν τον διαβήτη να εξαφανίζεται. Το ποσοστό ανήλθε σε 74% στους 6-12 μήνες και παρέμεινε πάνω από το 70% για κάθε επιπλέον έξι μήνες την πρώτη πενταετία μετά το χειρουργείο. Από αυτούς που είχαν απαλλαγεί από τον διαβήτη εντός του πρώτου έτους ιατρικής παρακολούθησης, το 6%, 12%, 18% και 25% είχε υποτροπιάσει στα 2, 3, 4, και 5 χρόνια, αντίστοιχα. Άρα το 75% αυτών που είχαν θεραπευθεί μετά από έναν χρόνο παρέμεναν ελεύθεροι διαβήτη πέντε χρόνια μετά το γαστρικό bypass.
Οι συντάκτες της μελέτης σημειώνουν ότι ο ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης για την θεραπεία του διαβήτη είναι αν ο ασθενής ήταν ινσουλινοθεραπευόμενος. Αυτή η παράμετρος συντελούσε σε 43% βραδύτερη ύφεση του διαβήτη. Άλλοι παράγοντες περιελάμβαναν την μεγάλη ηλικία των ασθενών (άνω των 60 ετών) ή 17% βραδύτερη ύφεση από άτομα κάτω των 40 ετών, καθώς και αρχική HbA1c 48 έναντι 57 mmol/mol. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα της ύφεσης του διαβήτη είχε επίσης χαμηλότερη μέση διάρκεια νόσου, 2,6 χρόνια, έναντι των 7,0 ετών αυτών που δεν απαλλάχθηκαν από τον διαβήτη.
Κατά τη διάρκεια των 5,3 ετών που παρακολουθήθηκαν οι ασθενείς, οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι ο κίνδυνος μικρο- και μακροαγγειακών επιπλοκών ήταν 47% χαμηλότερος στην ομάδα της Roux-en-Y, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, με μεγάλες μειώσεις στον κίνδυνο διαβητική αμφιβληστροειδοπάθειας (48%) και τη διαβητική νεφροπάθεια (46%). Μικρότερη επίπτωση παρατηρήθηκε στον κίνδυνο μακροαγγειακών επιπλοκών, που ήταν 24% λιγότερες σε άτομα που είχαν υποβληθεί σε βαριατρική, αν και η διαφορά δεν ήταν τέτοια που να έχει στατιστική σημασία.
Η εισαγωγή στο νοσοκομείο λόγω χειρουργικών επιπλοκών εντός 30 ημερών από το χειρουργείο αφορούσε στο 7,5% των ασθενών «ποσοστό υψηλότερο από ότι έχει αναφερθεί μέχρι σήμερα σε άτομα που έχουν κάνει Roux-en-Y, λόγω του γεγονότος ότι ο διαβήτη τύπου 2 από μόνος του προδιαθέτει σε χειρουργικές επιπλοκές», σημειώνουν οι επιστήμονες. Και προσθέτουν ότι η χειρουργική μεσοπρόθεσμη θνησιμότητα ήταν εξαιρετικά χαμηλή (0,5%).
«Τα ευρήματα της μελέτης έρχονται να προστεθούν σε αυτά προηγούμενων ερευνών για την επίδραση της βαριατρικής χειρουργικής και ειδικά της Roux-en-Y στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και σχετίζονται μειωμένο κίνδυνο μικροαγγειακών και πιθανόν και μακροαγγειακών επιπλοκών. Απ’ την άλλη υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος επανεμφάνισης του διαβήτη τύπου 2, που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την προ και μετεγχειρητική πορεία του ασθενή», υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα της μελέτης.
