Η τακτική λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), μια ευρείας χρήσης κατηγορία αναλγητικών, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση των ασθενών με καρκίνο κεφαλής-τραχήλου, σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Experimental Medicine.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο υποστηρίζουν ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) βελτίωσαν την πενταετή επιβίωση (από 25% σε 78%) των ασθενών των οποίων οι καρκίνοι περιείχαν ένα συγκεκριμένο τροποποιημένο γονίδιο, το PIK3CA. Η επιβίωση των ασθενών των οποίων το γονίδιο δεν ήταν τροποποιημένο στο όγκο δεν επηρεαζόταν από τη χρήση ΜΣΑΦ.

Είναι η πρώτη κλινική μελέτη που αναδεικνύει το ισχυρό πλεονέκτημα της τακτικής χρήσης ΜΣΑΦ σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής-τραχήλου με μεταλλάξεις στο γονίδιο PIK3CA. Και αυτό μπορεί να είναι ένας ξεκάθαρος, βιολογικός λόγος να εισαχθεί η θεραπεία με ΜΣΑΦ σε συγκεκριμένους ασθενείς.

«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η χρήση ΜΣΑΦ μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το αποτέλεσμα όχι μόνο σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής-τραχήλου, αλλά και με άλλους καρκίνους που περιλαμβάνουν μετάλλαξη του PIK3CA. Το εύρος του οφέλους είναι τόσο μεγάλο που μπορεί πραγματικά να έχει θετική επίπτωση στην υγεία του ανθρώπου», σημειώνει η Jennifer R. Grandis καθηγήτρια ΩΡΛ, Κεφαλής-Τραχήλου στο αμερικανικό πανεπιστήμιο και συγγραφέας της μελέτης.

Στο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κεφαλής-τραχήλου το γονίδιο PIK3CA είναι το πιο συχνά μεταλλαγμένο ογκογονίδιο με το 34% όλων των όγκων να έχουν μεταλλάξεις που ενεργοποιούν το γονίδιο PIK3CA. Στους καρκίνους κεφαλής-τραχήλου που σχετίζονται με το ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), το PIK3CA είναι μεταλλαγμένο σε πάνω από τους μισούς όγκους.

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κεφαλής-τραχήλου είναι μια περίπλοκη κακοήθεια με κακή πρόγνωση, αφού το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης είναι περίπου 45%. Ενώ κυρίως αφορά νέα άτομα, οι περισσότεροι ασθενείς είναι πάνω από 50 ετών όταν τίθεται η διάγνωση. Στους βασικούς παράγοντες κινδύνου, περιλαμβάνονται το κάπνισμα, το αλκοόλ και η λοίμωξη από τον ιό HPV.

Τα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα (ΜΣΑΦ) είναι μια ευρείας χρήση κατηγορία σκευασμάτων που ανακουφίζουν από τον πόνο και μειώνουν τη φλεγμονή, τον πυρετό αλλά και προλαμβάνουν τον σχηματισμό θρόμβων αίματος.

Στο πλαίσιο της μελέτης οι ερευνητές εστίασαν σε 266 ασθενείς από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ που είχα υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση όγκων. Το 84% ήταν καπνιστές και το 67% είχαν υποβληθεί μετά το χειρουργείο σε χημειοθεραπεία και/ή ακτινοθεραπεία. Η μέση συνολική επιβίωση ήταν 66 μήνες.

Εβδομήντα πέντε όγκοι, το 28% δηλαδή, είχαν ενεργή μετάλλαξη του γονιδίου PIK3CA.

Μεταξύ των ασθενών που έπαιρναν τακτικά ΜΣΑΦ, το 93% ανέφερε χρήση ασπιρίνης στο πλαίσιο αναλγητικής αγωγής και το 73% αποκλειστική χρήση ασπιρίνης. Οι περισσότεροι από τους τακτικούς χρήστες είχαν ξεκινήσει τη λήψη ασπιρίνης μετά από τη διάγνωση του καρκίνου κεφαλής-τραχήλου.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η τακτική χρήση ΜΣΑΦ για τουλάχιστον έξι μήνες παρείχε «σημαντικά παρατεταμένη» και βελτιωμένη επιβίωση συγκριτικά με τη μη χρήση, σε ασθενείς των οποίων το γονίδιο PIK3CA ήταν μεταλλαγμένο ή επαυξημένο. Στους συγκεκριμένους ασθενείς τα ΜΣΑΦ αύξησαν την πενταετή επιβίωση από 25% σε 78%. Αλλά οι πάσχοντες χωρίς τροποποιήσεις στο γονίδιο δεν είχαν όφελος από τη λήψη ΜΣΑΦ.

Αναλύοντας τόσο κυτταρικές σειρές όσο και ζωικά μοντέλα οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα ΜΣΑΦ πιθανόν να μπλοκάρουν την ανάπτυξη του όγκου μειώνοντας την παραγωγή του φλεγμονώδους μορίου, προσταγλαδίνη Ε2.

Η ερευνητική ομάδα σημειώνει ότι τα αποτελέσματα πρέπει να επαληθευθούν σε προοπτική μελέτη καθώς το δείγμα της παρούσας έρευνας ήταν μικρό, όπως επίσης και ο τύπος, ο χρόνος και οι δόσεις των ΜΣΑΦ.