Στην επιγενετική στρέφονται οι επιστήμονες για να κατανοήσουν τον τρόπο που αλλάζει ο οργανισμός και αναγεννώνται οι ιστοί του στο πέρασμα του χρόνου. Σε ό,τι αφορά τα δόντια οι επιστήμονες μελετούν τις επιγενετικές ρυθμίσεις που επηρεάζουν τον σχηματισμό της οδοντικής ρίζας και της ανάπτυξής της.
Θυμίζουμε ότι η επιγενετική είναι η μελέτη των αλλαγών που συμβαίνουν στη γονιδιακή έκφραση χωρίς να μεταβάλλεται το γενετικό υλικό (DNA).
Ο Δρ. Yang Chai, αναπληρωτής κοσμήτορας έρευνας στην Οδοντιατρική Σχολή Herman Ostrow του Πανεπιστημίου Νότιας Καλιφόρνια ανέφερε σε πρόσφατη δημοσίευσή του στο eLife πώς αυτός και οι συνεργάτες τους ανακάλυψαν πως οι επιγενετικές ρυθμίσεις μπορούν να ελέγξουν τη ρίζα των δοντιών και την ανάπτυξή τους.
«Πρόκειται για μία διάσταση η οποία δεν σχετίζεται με αλλαγή της ακολουθίας του DNA, αλλά της διαθεσιμότητας ή όχι των γονιδίων για μεταγραφή ή οποία μπορεί να καθορίσει το μοτίβο», εξήγησε ο Δρ. Chai.
Μία πρωτεΐνη με την ονομασία Ezh2 βοηθά τα οστά του προσώπου να αναπτυχθούν αλλά δεν ήταν γνωστό πώς επηρεάζει την ανάπτυξη των δοντιών. Έτσι η ερευνητική ομάδα εξέτασε τι συμβαίνει όταν η Ezh2 δεν εμφανίζεται στην ανάπτυξη των γομφίων σε πειραματόζωα (ποντίκια). Διαπίστωσαν πως η Ezh2 καθώς και η πρωτεΐνη Arid1a πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία για να επιτευχθεί η ορθή ολοκλήρωση των ριζών με τα οστά της γνάθου.
Ο Δρ. Chai δήλωσε πως αυτή η νέα εργασία είναι ενθαρρυντική: «Αισθάνομαι ενθουσιασμένος για αυτό λόγω του ότι μέσω της ανθρώπινης εξέλιξης έχουν υπάρξει αλλαγές στη διατροφή και το περιβάλλον και θα μπορούσαν να επηρεάσουν το επιγονιδίωμα – τους τρόπους που εκφράζονται τα γονίδιά μας – και μπορείς ξεκάθαρα να παρατηρήσεις μία διαφορά μεταξύ του σχηματισμού των ριζών της δικής μας οδοντοστοιχίας συγκριτικά με εκείνης των Νεάντερνταλ».
Οι γομφίοι των Νεάντερνταλ έχουν μακρύτερες ρίζες συγκριτικά με εκείνες που ανατομικά παρατηρούνται στους σύγχρονους ανθρώπους κάτι που θα μπορούσε να οφείλεται στην επίδρασης της διατροφής και της άσκησης στις πρωτεΐνες που ενεργοποιούν και απενεργοποιούν τα γονίδια.
«Η ισορροπία των ρυθμιστών φαίνεται πως επηρεάζει επίσης την υγεία και την ευεξία. Σε διαφορετικές μορφές καρκίνου η έρευνα έχει δείξει ότι η ισορροπία των επιγενετικών ρυθμιστών είναι εξαιρετικά σημαντική. Η εξουδετέρωση ενός ρυθμιστή θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία καρκίνου, αλλά η προσαρμογή του έτερου ρυθμιστή θα μπορούσε να τον σταματήσει», εξήγησε ο Δρ. Chai.
«Αυτοί οι επιγενετικοί ρυθμιστές οι οποίοι δεν αλλάζουν τις ακολουθίες του DNA είναι σημαντικοί από μόνοι τους, αλλά τα επίπεδα της δραστηριότητάς τους είναι επίσης σημαντικά. Βασικά, αν υπάρξει ανισορροπία τότε εμφανίζονται αναπτυξιακά προβλήματα ή νόσοι».
Ο τελικός στόχος της έρευνας του Δρ. Chai στη ρύθμιση της ανάπτυξης των δοντιών είναι η δημιουργία ενός ολόκληρου δοντιού είναι κάτι τρομερά δύσκολο καθώς χρειάζεται χρόνο έτσι ώστε η φύση να δημιουργήσει ένα δόντι. Έτσι στοχεύει στην εξεύρεση τρόπων αναγέννησης της ρίζας ενός γομφίου.
«Θα ήταν το καλύτερο: μία φυσική ενσωμάτωση της ρίζας με τη γνάθο με τους περιοδοντικούς συνδέσμους στη θέση τους και με μείωση του χρόνου που χρειάζεται χρησιμοποιώντας απλά μία θήκη για να αποκατασταθεί η λειτουργία του», δήλωσε ο Δρ. Chai.
