Ανησυχητικά είναι τα τελευταία επιδημιολογικά στοιχεία που δημοσιεύονται στο European Heart Journal με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Υπέρτασης (17 Μαΐου), καθώς μόνο ένας στους τρεις έχοντες υψηλή αρτηριακή πίεση έχει τον έλεγχο της κατάστασής του.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μεγάλη μελέτη που έγινε από την Διεθνή Εταιρεία για την Υπέρταση. Ομάδα ειδικών κατάφερε να μελετήσει στοιχεία που το 2018 αφορούσαν πάνω από 1,5 εκατομμύρια άτομα από όλες τις χώρες, ανεξαρτήτως εισοδήματος.

Από την ανάλυση προκύπτει ότι ένας στους τρεις ανθρώπους πάσχουν από υπέρταση και μόνο ένας στους τρεις ασθενείς έχει τον έλεγχο της νόσου, είτε επειδή έχει άγνοια της κατάστασής του, ή δεν λαμβάνει αντιϋπερτασική αγωγή, είτε επειδή ισχύουν και τα δύο προηγούμενα, ή τέλος επειδή η αντιϋπερτασική αγωγή δεν είναι αποτελεσματική.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη που είχε γίνει το 2017 για την Παγκόσμια Επίπτωση της Νοσηρότητας είχε αναδείξει την υπέρταση ως τον μεγαλύτερο συνεισφέροντα παράγοντα στη νοσηρότητα και θνησιμότητα παγκοσμίως, με 10,4 εκατομμύρια θανάτους σχετιζόμενους με την υπέρταση το 2017.

Αυτή η μελέτη ήταν και το εφαλτήριο για την προσπάθεια διαχείρισης της κατάστασης και την ευαισθητοποίηση του κοινού ως προς την τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης. Έτσι, η Διεθνής Εταιρεία για την Υπέρταση μέσω ενός παγκόσμιου δικτύου εθελοντών καθιέρωσε τον Μάιο ως Μήνα Μέτρησης της Αρτηριακής Πίεσης, με στόχο να μετρηθεί η αρτηριακή πίεση όσο το δυνατόν περισσοτέρων ανθρώπων.

Φέτος είναι η τρίτη χρονιά που πραγματοποιείται η παγκόσμια αυτή πρωτοβουλία.

«Ο απλούστερος τρόπος για να σώσουμε ζωές είναι να αυξήσουμε την ενημέρωση του κοινού και να ελέγξουν την αρτηριακή τους πίεση όσο τον δυνατόν περισσότερα άτομα», εξηγεί ο Δρ. Neil Poulter, επικεφαλής του Μήνα Μέτρησης της Αρτηριακής Πίεσης, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας για την Υπέρταση και καθηγητής Προληπτικής Καρδιαγγειακής Ιατρικής και διευθυντής της Μονάδας Κλινικών Δοκιμών του Κολεγίου Imperial του Λονδίνου.

Το 2017, περίπου 1,2 εκατομμύρια άτομα σε 80 χώρες υπεβλήθησαν σε έλεγχο αρτηριακής πίεσης και το 2018 η έρευνα επεκτάθηκε σε 89 χώρες και 1,5 εκατ. άτομα.

Τα νεότερα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι 502.079 (33,4%) από τους 1.504.963 συμμετέχοντες είχαν υπέρταση. Εξ αυτών, 298.940 (59,5%) γνώριζαν ότι είχαν υψηλή αρτηριακή πίεση και 277.794 (55,3%) έπαιρναν αντιϋπερτασική αγωγή. Από αυτούς που έπαιρναν φάρμακα, 166.580 (60,0%) είχαν υπό έλεγχο την υπέρταση αλλά μόνο 33,2% από το σύνολο των πασχόντων θεωρήθηκε ότι ήταν ελεγχόμενη η κατάστασή τους. Συνολικά, 111.214 (40%) άτομα που έπαιρναν αντιϋπερτασικά φάρμακα εξακολουθούσαν να μην ελέγχουν τη νόσο. Επιπλέον, ένας στους έξι (15%) των 224.285 που ελέγχθησαν είχαν υπέρταση και δεν λάμβαναν καμιά θεραπεία.

Σε όλες τις περιπτώσεις που διαγνώστηκε η υπέρταση, το άτομο είχε λάβει διατροφικές συμβουλές και συστάσεις για τον τρόπο ζωής του ώστε να μειωθεί η αρτηριακή πίεση αλλά και είχε εξεταστεί το ενδεχόμενο έναρξης φαρμακευτικής αγωγής όπου χρειαζόταν. Κι ενώ το 2018 δεν ελέγχθηκε η αποτελεσματικότητα της συμβουλευτικής παρέμβασης αλλά αυτό θα γίνει φέτος που η μελέτη συνεχίζεται.

Άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας ήταν ότι λιγότεροι από τους μισούς (43%) είχαν μετρήσει την αρτηριακή τους πίεση τους τελευταίους 12 μήνες. Επίσης, καταγράφηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ διαφορετικών περιοχών του πλανήτη: Στην Αμερική και την Ευρώπη καταγράφηκαν τα υψηλότερα ποσοστά υπέρτασης (40,4% και 41,6% αντίστοιχα), ενώ στην υπο-σαχάρια Αφρική τα χαμηλότερα (24,8%). Η Αμερική ήταν η ήπειρος με την υψηλότερη αναλογία ελεγχόμενης υπέρτασης (43,0%) , ενώ η υποσαχάρια Αφρική με την χαμηλότερη (15%).

Τέλος, υψηλότερη αρτηριακή πίεση παρατηρήθηκε στους καταναλωτές αλκοόλ, με τις τιμές να αυξάνουν παράλληλα με την καταναλισκόμενη ποσότητα αλκοόλ και ελαφρώς υψηλότερη σε όσους έκανα νηστεία την περίοδο της μέτρησης της αρτηριακής πίεσης. Φυσικά η αρτηριακή πίεση αυξανόταν παράλληλα με τον Δείκτη Μάζας Σώματος, από τα λιποβαρή άτομα μέχρι τα παχύσαρκα. Ενώ όταν συγκρίθηκε η μέτρηση σε νοσοκομειακό περιβάλλον, οι μετρήσεις που γίνονταν στα φαρμακεία έδειχναν χαμηλότερες τιμές, αλλά όσοι μετρούσαν την αρτηριακή πίεση σε εργασιακό περιβάλλον είχαν σημαντικά υψηλότερες τιμές. Η συστολική πίεση ήταν υψηλότερη τα Σάββατα και χαμηλότερη τις Τρίτες.

«Ο Μήνας Μέτρησης της Αρτηριακής Πίεσης επιβεβαιώνει ότι η μαζική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης είναι εφικτή και με σχετικά χαμηλό κόστος ώστε να αυξηθεί η ενημέρωση του κοινού για την αρτηριακή πίεση. Είναι καίριας σημασίας να ενεργήσουμε εγκαίρως για να αντιμετωπίσουμε το φορτίο της υπέρτασης σε κάθε χώρα και κάθε μέρος του πλανήτη», υπογραμμίζει ο καθηγητής Neil Poulter.