Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο στη Βραζιλία ανακάλυψαν ότι η αυξητική ορμόνη, η οποία ενεργοποιεί τη σκελετική ωρίμαση και τη γραμμική ανάπτυξη των οστών και βοηθά στη διατήρηση των ιστών και των οργάνων καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής, δρα επίσης στον εγκέφαλο με στόχο τη μείωση των μεταβολικών ρυθμών ώστε να γίνει εξοικονόμηση ενέργειας στην περίπτωση που το σώμα χάνει βάρος.
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, μέχρι τώρα οι επιστήμονες γνώριζαν τόσο για την ύπαρξη αυτής της ορμόνης όσο και για το ότι οι υποδοχείς της βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στους μύες, στους ιστούς, στο ήπαρ και στα όργανα που εμπλέκονται άμεσα στον μεταβολισμό.
«Στη μελέτη αυτή, όμως, διαπιστώσαμε ότι αυτοί οι υποδοχείς βρίσκονται σε αφθονία και στον εγκέφαλο, επηρεάζοντας τις μεταβολικές αντιδράσεις που οδηγούν σε εξοικονόμηση ενέργειας στο σώμα όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση πείνας ή δίαιτας. Έτσι, μπορούμε πλέον να κατανοήσουμε τους λόγους για τους οποίους είναι τόσο δύσκολο να χάσουμε βάρος», σχολιάζει ο José Donato Junior, καθηγητής στο Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Μέχρι τώρα, η λεπτίνη θεωρούταν υπεύθυνη για τη διατήρηση της ενέργειας σε περιπτώσεις περιορισμένης πρόσληψης τροφής, καθώς τα επίπεδά της στο αίμα μειώνονται όταν υπάρχει απώλεια βάρους. Η γνώση αυτή, όμως, δεν κατέστησε τους επιστήμονες ικανούς να δημιουργήσουν μια επιτυχημένη διατροφή ή θεραπεία με βάση τη λεπτίνη που θα μπορούσε να επιτρέψει στα άτομα να χάσουν βάρος και να μην το επανακτήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Την απάντηση σε αυτό το κενό έρχεται να δώσει η αυξητική ορμόνη, η οποία – όπως αποδεικνύεται – δρα στον εγκέφαλο με παρόμοιο τρόπο με τη λεπτίνη. Ωστόσο, ενώ τα επίπεδα λεπτίνης μειώνονται, συμβαίνει το αντίθετο με την αυξητική ορμόνη, τα επίπεδα της οποίας αυξάνονται στην κυκλοφορία του αίματος όσο μειώνεται το βάρος του ατόμου.
Πώς λειτουργεί η αυξητική ορμόνη
Για να μπορέσουν να αποδείξουν την αποτρεπτική λειτουργία της αυξητικής ορμόνης προς την απώλεια βάρους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια ομάδα γενετικά τροποποιημένων ποντικιών (AgRP GHR KO) και μια ομάδα ελέγχου για να μετρήσουν τη δαπάνη ενέργειας των ποντικών, μετά από δίαιτα με μειωμένη κατά 60% κατανάλωση τροφής.
Διαπίστωσαν, λοιπόν, ότι οι υποδοχείς της αυξητικής ορμόνης στον εγκέφαλο ενεργοποιούν έναν μικρό πληθυσμό νευρώνων, που ονομάζονται AgRP και σχετίζονται με το agouti-σχετιζόμενο πεπτίδιο, οι οποίοι με τη σειρά τους αυξάνουν την παραγωγή του πεπτιδίου, γεγονός που αυξάνει την όρεξη και μειώνει τον μεταβολισμό και τις καύσεις.
«Με άλλα λόγια, ανακαλύψαμε ότι η απώλεια βάρους προκαλεί αύξηση των επιπέδων της αυξητικής ορμόνης στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, η οποία ενεργοποιεί τους νευρώνες AgRP, καθιστώντας την απώλεια βάρους πιο δύσκολη και εντείνοντας το αίσθημα της πείνας. Αυτή είναι ακριβώς η ίδια λειτουργία που εκτελεί και η λεπτίνη», δήλωσε ο Δρ. Donato.
Στο σημείο αυτό ο Δρ. Donato τονίζει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας είναι τόσο σημαντική για τον οργανισμό, που κατά την εξελικτική διαδικασία ο άνθρωπος «προικίστηκε» όχι με έναν, αλλά με δύο μηχανισμούς εξοικονόμησης ενέργειας, εκ των οποίων ο ένας ενεργοποιείται από τη λεπτίνη και ο άλλος από την αναπτυξιακή ορμόνη.
«Ο ένας λειτουργεί ως αντίγραφο ασφαλείας για τον άλλο, γι ‘αυτό και οι θεραπείες απώλειας βάρους που βασίζονται αποκλειστικά στη λεπτίνη δεν λειτουργούν και πρέπει να αντιμετωπίζεται ταυτόχρονα και ο μηχανισμός της αναπτυξιακής ορμόνης», κατέληξε ο Δρ. Donato.
